H13 sıcak iş takım çeliğinin yorulma davranışına farklı koşullarda uygulanan ısıl işlemlerin etkisi

Abstract

Endüstriyel gelişmeye bağlı olarak çeliklerde mekanik özelliklerin iyileştirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Farklı ısıl işlemlerin alternatif gerilimi altında H 13 takım çeliğinin yorulma mukavemetine etkisi araştırılmıştır. Bunun için malzemeye dört farklı ısıl işlem uygulanmış ve mukavemetindeki değişim sunulmuştur. Yapılan ısıl işlemler; 550°C'de banyosunda sertleştirme, 550°C'de iki saat temperleme, sertleştirmeyi takiben 550°C'de iki saat birinci menevişleme, 610°Cde iki saat ikinci menevişleme, 550°Cde iki saat birinci menevişleme, 635°Cde ikinci menevişlemedir. Dönen eğmeli yorulma cihazında yapılan yorulma deneylerinde beş grup numune için sırasıyla 470 MPa, 610 MPa, 630 MPa, 720 MPa ve 710 MPa yorulma mukavemet değerlerine sahip olduğu bulunmuştur. Bu değerlerin ilki hiçbir ısıl işlem yapılmamış çeliğe ait olup sertleştirme ile yorulma mukavemetinde %45 iyileşme tespit edilmiştir. Sertleştirme sonunda bir defa temperlemenin yorulma mukavemetinde önemli bir değişiklik yapmadığı ancak dördüncü ve beşinci grupta yapılan çift temperlemenin bu çelik için en iyi yorulma mukavemeti değerini verdiği görülmüştür. 2005, 71 sayfa Anahtar kelimeler: Sıcak İş Takım Çeliği, Isıl İşlem, Yorulma

The need for the improvement of mechanical spesification in steel has become main concern in the paralel of industrial development. The effect of fatigue strain of H 13 under ulternate strain of of different heat treatment has been studied. In order to do this, four differnt heat treatments were applied and the changes of fatigue strains were analyzed. Heat treatments include: hardening in GS bath in 550°C,tempering for two hours in 550°C and second tempering for two hours in 610°C and, following hardening first tempering for two hours in 550°C and second tempering for two hours in 635°C. For the five sample groups, fatigue experiments made by the rotating bending fatiue test machine the following fatigue strain measures were found respectively: 470 MPa, 610 MPa, 630 MPa, 720 MPa, 710 MPa. The first measure belonged to the steel which had no heat treatment and %45 improvement of fatigue satrain was determined with hardening. İt was concluded that at the end of hardening only one tempering in fatigue strain could not cause an important change, but in the fourth and fifth groups double tempering yielded the best fatigue strain for the steel. 2005, 71 pages Keywords: Hot work tool steel, heat treatment, fatigue