0-12 ay arası sağlıklı bebeklerde büyümenin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk sağlığı ve Hastalıkları A.B.D Sağlam Çocuk Polikliniğinde 1994-1996 yıllan arasında izlenen, eğitim düzeyi yüksek, sosyoekonomik seviyesi orta ve üst düzeyde olan ailelerin bebeklerinden oluşan çalışma grubunun yaşamın ilk 12 aylık dönemine ait beslenme özellikleri ve büyümeleri değerlendirildi. Çalışma sonucunda ilk 12 aylık döneminde cinsiyetin, beslenme özelliklerinin büyüme üzerine etkili faktörler olduğu görüldü. Yaşamın ilk yılında erkek bebeklerin ağırlık, boy ve baş çevresi gibi antropometrik ölçümlerinin kız bebeklere göre daha yüksek olduğu bulundu. Anne sütü beslenmesi ağırlıklı olan çalışma grubu üzerinden gelişilen büyüme eğrilerinin DSÖ ve Neyzi büyüme eğrilerinden bazı farklılıklar taşıdığı görüldü. Çalışma grubunun yaşa göre ağırlık, boy ve baş çevresi 50. persentil değerlerinin genel olarak DSÖ ve Neyzi ortalama değerlerinin biraz üzerinde olduğu saptandı. Büyüme eğrilerinin sınır değerleri karşılaştırıldığında, yaşa göre ağırlık, boy ve baş çevresi üst persentil değerlerinin (95-97. persentil) DSÖ ve Neyzi büyüme eğrileriyle hemen hemen aynı olduğu görüldü. Buna karşılık alt persentil değerleri karşılaştırılmasında (3-5. persentil) çalışma grubunun alt değerlerinin DSÖ eğrilerinin alt sınır değerlerinden çok farklı olmadığı ancak biraz daha yüksek olduğu görüldü. Çalışma grubunun ağırlık, boy ve baş çevresi alt sınır değerlerinin Neyzi eğrilerine göre karşılaştırılması yapıldığında bizim çalışma grubu bebeklerin eğrilerinin Neyzi eğrilerine göre belirgin olarak daha yüksek olduğu saptandı. Beslenme özellikleri incelendiğinde çalışma grubu bebeklerin ilk aylarda anne sütü ağırlıklı beslendikleri ve ek gıdaların büyük oranda başlandığı 6. aydan sonra anne sütü alma oranlarında azalmanın olduğu görüldü. Anne sütünün verilmediği durumlarda hazır mama kullanma oranlarının düşük olduğu, daha çok katı, yarı katı gıdaların bebek beslenmesinde kullanıldığı görüldü. Çalışmamızdaanne sütü beslenmesi üzerine etkili etmenler araştırıldı, anne sütü beslenmesi üzerine annenin çalışıp çalışmamasının ve çalışan annelerin doğumdan soma kullandıkları izin sürelerinin etkili faktörler olduğu görüldü. Anne sütü beslenmesinin büyüme üzerine etkileri incelendiğinde yaşamın ilk üç aylık döneminde anne sütü alan bebeklerin ağırlıkların ve ağırlık artış hızlarının daha iyi olduğu saptandı. Somaki dönemlerde anne sütü alan bebeklerin ağırlık ölçümlerinin ve yaşamın ilk 12 aylık döneminde boy ve baş çevresi ölçümlerinin anne sütü almayan ve çoğunlukla katı, yan katı gıdalarla beslenen bebeklerden farklı olmadığı görüldü. Anne sütü ile beslenen bebeklerin ağırlıklarının özellikle ö.aydan soma DSÖ büyüme eğrilerine göre ortalama değerlerden azaldığı şeklinde bazı çalışmaların olmasına karşılık bizim çalışmada anne sütü alan bebeklerin yaşamın ilk 12 aylık döneminde, yaşa göre ağırlık boy ve baş çevresi değerlerinin DSÖ ortalama değerlerinden düşük olmadığı görüldü. Çalışma sonucu anne sütü ile beslenen bebeklerin ilk 12 aylık dönemde ağırlık kaybına neden olmadığım hatta ilk üç ayda anne sütü ile beslenen bebeklerin daha iyi büyüdüğünü gösterdi.