Türkiye`de uzun dönem yağış verileri kullanılarak ulusal ölçekte rusle-r faktörünün belirlenmesi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Rüzgar erozyonu belirli alanlarda etkin olurken, Türkiye genelinde su erozyonu yaygın olarak görülen bir erozyon şeklidir. Bu yüzden, ülkesel, bölgesel veya havza düzeyinde, su erozyonu veri tabanlarının, - ki bunlar iklim, toprak, topografya ve arazi kullanımının ölçülebilir ve hesaplanabilir değişkenleridir, - detaylı bir şekilde oluşturulmasına gereksinim vardır. Bu veri tabanlarının başında iklim gelmektedir ve yağışların fiziksel özellikleri, konumsal ve zamansal değişimleri, vuruş enerjileri ve şiddetleri iklimsel erozyon tehlikesinin değerlendirilmesi açısından önemli olan iklim değişkenleridir. Neticede, yağışların erozyon oluşturma yeteneklerinin belirlenebilmesi ve bunun toprak erozyonu ve koruma önlemleri üzerine olan etkisinin değerlendirilebilmesi için, yağış enerji ve şiddetlerinin analiz edilmesi ve anlaşılmasına büyük gereksinim vardır. Su erozyonu ile toprak kayıplarını belirlemek amacıyla geliştirilen RUSLE (Yenilenmiş Evrensel Toprak Kaybı Eşitliği - YETKE) metodolojisi, yağış ve yüzey akışların erozyon oluşturma gücünü (YETKE? R değişkeni), yağışların hem enerjileri hem de şiddetlerini hesaplamak suretiyle değerlendirmektedir. Bu çalışmada, Türkiye geneline yayılmış ve düzenli yağış ölçümlerinin yapıldığı 252 adet meteoroloji istasyonunun günlük yağış verileri kullanılarak, 1993 ? 2004 yılları arasında oluşan her bir yağışın enerjisi ve şiddeti hesaplanmıştır. Ülke ölçeğinde yağış enerji ve şiddetlerinden YETKE ? R değişkeni belirlenmiştir. In the most part of Turkey, water erosion is very common although wind erosion is effective in a smaller part of the country. Therefore, there are needs to comprehensively examine and build up databases for the water erosion prediction models at the national, regional, or watershed scales. In fact, these databases are measurable and estimable parameters of climate, soil, topography, and land use. Of the databases, the climate database is of greatest importance and physical properties of rainfalls, their spatial and temporal variations, and raindrop impact energies and intensities are the parameters that significantly affect the climatological erosion risk assessment. Conclusively, analyzing and understanding of rainfall energy and intensity are required to determine rainfall erosivity and to evaluate its effects on soil erosion and soil and water conservation practices. The RUSLE methodology (Revised Universal Soil Loss Equation) developed to predict the soil losses by water erosion assesses the rainfall and runoff erosivity (RUSLE ? R factor) calculating both rainfall energy and rainfall intensity. In this proposed research, the energy and intensity of each rainfall observed in the years between 1993 and 2004 were computed using daily rainfall data regularly recorded in the 252 meteorological stations that spread all over Turkey. RUSLE ? R factor of each meteorological station of Turkey was estimated by data of rainfall energy and intensity.
Collections