Term ve preterm yenidoğanlarda trombosit agregasyonu

Abstract

ÖZET Yenidoğan döneminin diğer çocukluk yaş gruplarına göre farklı özelliklerinin olduğu bilinmektedir. Bu farklılıklardan biri de anneleri veya diğer erişkin trombositlerine oranla fonksiyonları yetersiz trombositlere sahip olmalarıdır. Yenidoğanların trombosit sayılan erişkin trombositleri ile benzer olup fonksiyonlarmdaki yetersizlik geçicidir. Bu durum yenidoğan trombositlerinin geçici hipofonksiyonu olarak adlandırılmaktadır. Ancak bu hipofonksiyonun bazı patolojilerle birlikteliği ve düzelme periyodu konusunda henüz yeterli çalışmalar yapılmamıştır. Preterm yenidoğanlarda özellikle de çok düşük doğum ağırlıklı (ÇDDA) yenidoğanlarda intraventriküler kanama ile trombosit hiporeaktivitesi arasında ilişkiden bahsedilmektedir. Yenidoğanlarda trombosit hiporeaktivitesinin şiddeti ve düzelme periyodunun saptanması ve standartların oluşturulması oldukça fazla önem kazanmıştır. Bu çalışmada term ve preterm yenidoğanların trombosit fonksiyonlarının değerlendirilmesi, yaşamlarının hangi döneminde normale geldiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca preterm ve term yenidoğanlar arasında trombosit fonksiyonları açısından farklılığın olup olmadığının belirlenmesi de planlanmıştır. Çalışmaya anneleri hamileliğinin son 15 gününde trombosit fonksiyonlarını etkileyecek ilaç kullanmamış, sağlıklı 20 term yenidoğan, 20 preterm yenidoğan ve kontrol grubu olarak da 2 ay- 3 yaş arasında 28 sağlıklı çocuk dahil edilmiştir. Olgular yaşam sürelerine göre üç döneme -Dönem 1 (0-4 günler), Dönem 2 (5-9 günler), Döneni 3 (10-15 günler)- ayrılarak longitudinal izlenmiştir. Postnatal onbeşinci gününe kadar izlenmiş olan bebeklerden 58belirlenen günlerde -bir bebekten toplam üç kez- kan örnekleri alınmıştır. Kontrol grubundan ise bir kez kan örneği alınmıştır. Alınan kan örneklerinden impedans yöntemi kullanılarak trombosit agregasyonu çalışılmıştır. Agregasyon çalışmaları tam kan örneklerinden yapılmıştır. Agonist olarak ADP, kollagen ve ristosetin kullanılmıştır. ADP, ristosetin ve kollagen ile yapılan agregasyon çalışmaları neticesinde yenidoğan trombositlerinin hiporeaktif bir dönemden geçtikleri tesbit edilmiştir. Bu hiporeaktif dönemin yaşamlarının ilk 9 gününde görüldüğü ve 10-15 günleri arasında normale geldiği belirlenmiştir. Term ve preterm yenidoğanlann trombosit hiporeaktivitelerinin şiddeti ve düzelme peryodu arasında fark bulunamamıştır. Sonuç olarak yenidoğanlarda yaşamın ilk dokuz gününde görülen trombosit hiporeaktivitesi fizyolojik ve geçici bir süreç olup, yaşamın 10-14. günlerinden sonraki hiporeaktivite trombosit fonksiyon bozukluğunu göstermektedir. 59