Gamma ışınlamasının testis seminifer tübülüsleri üzerindeki etkisinin ışık mikroskobu düzeyinde incelenmesi

Abstract

6.ÖZET (TÜRKÇE) lyonizan radyasyonun (Gamma ışınlarının) testisin kıvrıntılı tohum borucukları üzerindeki etkisi araştırıldı. 3Gy'lik tek doz Gamma ışını kullanılarak zamana göre kıvrıntılı tohum borucuklarındaki jerrn hücreleri ve Sertoli hücrelerindeki değişiklikler incelendi. Üç deney grubu oluşturuldu; Birinci grupdaki testislerden, sekizinci günde kesitler alındı. Kıvrıntılı tohum borucuklarının enine kesitlerinde jerrn hücrelerinden spermatogoniyumların olmadığı alanlar görüldü. Birinci spermatositler, ikinci spermatositler, spermatidler ve biçimlenen spermatozoonlar tüm kesitlerde tespit edildi. Kesitlerde jerrn hücrelerinin yanısıra Sertoli hücreleri de görüldü ve hücre morfolojisinde kontrol grubuyla karşılaştırıldığında farklılık görülmedi. İkinci grupdaki testislerden, onsekizinci günde kesitler alındı. Kıvrıntılı tohum borucuklarının enine kesitlerinde jerrn hücrelerinden spermatogoniyumlar, ikinci spermatositler, spermatidlerin olmadığı görüldü. Birinci spermatositlerin ise sitoplazmasında ve kromatinde parçalanma görüldü. Kontrol gruplarıyla karşılaştırıldığında kesitlerde biçimlenen spermatozoonların daha az olduğu görüldü. Sertoli hücreleri bu grupda yine tespit edildi ve hücre morfolojilerinde değişiklik olmadığı görüldü. Üçüncü grupdaki testislerden, otuzsekizinci günde kesitler alındı. Kıvrıntılı tohum borucuklarının enine kesitlerinde tüm jerrn hücreleri tekrar görüldü. Kesitlerde spermatogoniyumlar, birinci spermatositler, ikinci spermatositler, spermatidler, biçimlenen spermatozoonlar ve Sertoli hücreleri tespit edildi. Sertoli hücrelerinin morfolojisinde değişiklik gözlenmedi. 3Gy'lik Gamma ışınlarının spermatospermiyojenez sürecinde hedef hücresinin spermatogoniyumlar olduğu görüldü, deney gruplarının tamamında biçimlenen spermatozoonlar görüldü; spermatozoonlar Gamma ışınlarına en dirençli germ hücreleridir. Deney gruplarının tamamında Sertoli hücreleri tespit edildi. Sertoli hücreleri Gamma ışınlarına dirençli hücrelerdir; çünkü hücre bölünmesinin interfaz aşamasında olan hücrelerdir. 3 Gy'lik ışın dozundan sonra kıvrıntılı tohum borucukları nda jerrn hücrelerinin tekrar görülmesi; tek doz, düşük ışın dozundan sonra spermatospermiyojenez sürecinin geri dönüşümünün mümkün olabileceği sonucuna varıldı. 43

7.İNGİLİZCE ÖZET (SUMMARY) The effect of ionizing radiation (Gamma rays) on the tubuli seminiferi kontorti of testis was investigated/ 3 Gy dose of Gamma rays has used to observe variations of germ cells and Sertoli cells in the tubuli seminiferi kontorti. Three experiment groups are formed; From testises involved in first group cross sections were taken in eighth day. In the horizantal sections of tubuli seminiferi kontorti from germ cells no spermatogonia were observed. Primary spermatocytes, secondary spermatocytes, spermatids and differentiated spermatozoons were found all of the cross sections. In the sections in addiation to germ cells Sertoli cells also were seen and compared with control group no difference was observed. From testises involved in second group cross sections were taken in eighteenth day. In the horizantal sections of tubuli seminiferi kontorti from germ cells spermatogonia, secondary spermatocytes, spermatids were not observed. But in the primary spermatocytes cytoplasm and chromatine body fragmatation was observed. Compared with control groups in the sections the amount of differentiated spermatozoons were observed low. In this group Sertoli cells also showed and the cell morfology was normal. From testises involved in third group cross sections were taken in eighteenth day. In the horizantal sections of tubuli seminiferi kontorti all of the germ cells again were observed. In the sections spermatogonia, primary spermatocytes, secondary spermatocytes, spermatids, differentiated spermatozoons and Sertoli cells were observed. Differentiation of Setoli cells morfology were not observerd. During spermatospermyogenesis target cells of 3Gy dose of gamma rays were spermatogonia. The killer dose for Ai and A2 spermatogonia 6 Gy, but for A3, A4 and B spermatogonia it's 0,21-1 Gy. In all experiment groups differentiated spermatozoons were observed. Spermatozoons are the most resistant germ cells to gamma rays. In all groups Sertoli cells were observed. Sertoli cells were resistant to gamma rays; because cell division of Sertoli cells occur interfase level. Observation of germ cells after 3 Gy irradiation dose to tubuli seminiferi kontorti, we may get a result as, spermatospermyogenesis process may be reversible after one dose and low irradiation dose. 44