Tekirdağ yöresinde toprağa buğday anızının doğrudan ve yakılarak uygulanmasının, toprağın bitki besin elementleri ve organik madde kapsamına etkileri üzerinde bir araştırma

Abstract

-55- 6. ÖZET Bu araştırmada, buğday anızının yakılması veya doğrudan toprağa bırakılması sonucunda, toprağın bitki besin elementleri ve organik madde kapsamında meydana gelebilecek değişimler incelenmiştir. Bu amaçla, Tekirdağ Merkez İlçe ve Çevre İlçelerden 10 adet toprak örneği alınmış ve bir saksı denemesi düzenlenmiş tir. Denemede; sadece toprak (şahit), toprak+samanın yakılmasıyla elde edilmiş kül, toprak+havanda parçalanmış saman, toprak+ kül+Ll+P, toprak+saman+N+P olmak üzere 5 muamele uygulanarak, saksılarda buğday bitkisi yetiştirilmiştir. Topraklara ilave edilen azot ve fosforlu gübre miktarı, toprakların analiz sonuçlarına göre, buğday bitkisine sulu tarım şartlarında verilmesi gereken gübre miktarı esas alınarak belirlenmiştir. İki aylık gelişim periyodu sonunda, bitkiler hasat edilerek bitki ve toprakta gerekli analizler yapılmıştır. Denemede kullanılan saman ve bu samanın yakılmasıyla elde edilen kül de, bazı besin elementleri yönünden analiz edilmiştir. Samanda yanma ile ağırlığın yaklaşık % 80, azotun ise % 75 oranında kaybolduğu belirlenmiştir. Deneme sonunda, toprakların organik madde kapsamları toprak+saman+h+P muamelesi hariç, önemli bir farklılık göstermemiştir. Toprakların yarayışlı fosfor kapsamları, toprağa kül ve saman ilavesi ile değişmemiş, ancak toprağa kül ve saman ile birlikte H+P verildiği zaman önemli artış görülmüştür. Toprak örneklerine uygulanan muameleler, toprakların değişebilir Ca+Mg, değişebilir K, değişebilir Na, toplam N ve KDK-36- değerlerinde Önemli bir farklılık yaratmamıştır. Buğday bitkisinin topraktan kaldırdığı azot miktarı, kül ve samana azotlu gübre ilavesi ile önemli artış göstermiştir. Sadece kül ve sadece saman uygulaması ise bitkinin kaldırdığı azot miktarının azalmasına neden olmuştur. Topraklara kül ilavesi ile bitkinin topraktan kaldırdığı fosfor kapsamı en yüksek düzeyde bulunmuştur. Toprağa saman, kül +N+P ve saman+N+P ilavesi, bitkinin fosfor alımı üzerine etkili olmamıştır. Bitkilerin kalsiyum kapsamları, toprağa saman ve kül ile birlikte azot ve fosfor uygulaması ile artış göstermiştir. Toprağa sadece saman ilavesi kalsiyum alımı üzerinde olumsuz etki yapmış, kül ilavesi ise önemli bir fark yaratmamıştır. Toprağa uygulanan muameleler, bitkilerin topraktan kaldırdığı magnezyum ve potasyum miktarlarında önemli bir değişime neden olmamıştır. Elde edilen sonuçlara göre, anızın yakılması veya doğrudan toprağa bırakılması, toprakların organik madde, yarayışlı fosfor, toplam azot, değişebilir katyonlar ve KDK değerlerinde önemli farklılık yaratmamıştır. Ancak saman ve kül, azot ve fosfor ile birlikte uygulandığında, şüpheli de olsa toprağın organik madde ve fosfor kapsamlarında önemli artış meydana getirmiştir. Sonuç olarak, organik madde yönünden çoğunlukla fakir durumda olan yöre topraklarına, anızın doğrudan ilave edilmesinin yararlı olabileceği vurgulanmış ve bu konuda daha ayrıntılı ve uzun vadeli tarla denemelerinin yapılması önerilmiştir.

-37- 7. SUMMARY The changes which can occur in the mineral nutrients and organic material content of the soil `by burning or directly- leaving the straw in the soil were investigated in this research. For this reason ten soil samples were collected and a pot expe riment was arranged. The wheat was grown in the pots by applying the following treatments: Only soil (control); soil+ashes obtained by burning the straw; soil+straw crushed in the mortar; soil+ashes+N+P; soil+straw+N+P. The levels of N and P were determined according to the soil analysis, and also by considering the recommended amounts for the irrigated fields. The plants were harvested after two months growing period and the necessary analysis were made for the plant and soil. The straw and the ashes obtained by burning the straw Which were used in the experiment, were also analysed to find out some mineral nutrients. It was seen that 80 % of the weight and 75 % of tne nitrogen were lost by burning the straw. According to the results, except straw+N+P treatment, the organic materials of the soils did not differ significantly. The available phosphorus content of the SQils did not differ by ad ding the straw and ashed in to the soil but when the straw+ashes+ N+P were given it increased markedly. The treatments had no effect on the exchangable Ca+Mg, exchangable K, exchangable Ea, total-E and cation exchange capacity of the soils. The H which was removed from the soil by the wheat plant-38- increased significantly by adding nitrogen fertilizers to the ashes and straw. The application of only ashes and only straw reduced the uptake of nitrogen by the plant. When ashes added to the soil, the phosphorus content remo ved from the soil by the plant was the highest. The addition of straw, ashes+ft+P and straw+fi+P, had no effect on the uptake of phosphorus of the plant. The calcium content of the plants increased by the addition of nitrogen and phosphorus with the straw and ashes to the soil. The addition of only straw to the soil had negative effect on the calcium uptake, the addition of only ashes had no significant effect. The effect of treatments did not differ significantly on the uptake of magnesium and potassium amounts from the soil by the plants. According to the results, the effect of burning the straw or directly Leaving the straw in the soil did not differ signi ficantly on the organic material, available phosphorus, tatal nitrogen, exchangabie cations and cation exchange capacity of the soil. But Wnen the straw and ashes applied together with the nitrogen and phosphorus, even it is doubtful, increased the or ganic material and phosphorus content of soil significantly. As a result, it was emph* sized that it would be useful to add the straw directly to the regional soils which has generally low organic material and suggested that long term field trials sho uld be made in details.