Trakya Bölgesinde bazı hibrit ayçiçeği çeşitlerinin verim ve verim unsurları üzerinde araştırmalar

Abstract

-I- ÖZET İki farklı yörede yürütülen bu araştırmada dört çeşit ele alınmış tır. Çalışmada bu çeşitlere ilişkin 8 karakter : Bitki Boyu, Tabla Çapı, Tabla Ortası Boşluk Çapı, Tane Verimi, 1000 Tane Ağırlığı, îç Oranları, Yağ Oram, Kuru Madde Oranı ele alınmıştır. Bulgular aşağıda özetlenmiştir : 1. Bitki Boyu : Ele aldığımız çeşitlerde bitki boyu bakımından Tekirdağ ve Edirne yöresinde farklılıklar gözlenmiştir. Tekirdağ'da en uzun çeşit IS8101 olurken, Edirne'de H, çeşidi olmuştur. Her iki yerdede en kısa çeşit ola rak Sunbred 277 bulunmuştur. Çeşitlerin bitki boyları Tekirdağ'da 133.9-145.5 on, Edirne'de 120.1-138.1 cm arasında değişmektedir. Bitki boyu ile tane verimi arasında olumlu önemsiz bir ilişki olduğu gözlenmiştir. 2. Tabla Çapı : Çeşitlerin ortalama tabla çapları Tekirdağ'da 17.5-23.6 cm arasın da değişmektedir. En büyük tabla çapı Sunbred 262 çeşidinden, en küçük tabla çapı H-, çeşidinden elde edilmiştir. Edirne'de ise tabla çapı değerleri 21.0-24.0 cm arasında değişmektedir. En büyük tabla çapı Sunbred 262 çeşidinden, en küçük tabla çapı IS8101 çeşidinden elde edilmiştir. Tabla çapı ile tane verimi arasında olumlu ve önemli ilişki gözlenmiştir.-II- 3. Tabla Ortası Boşluk Çapı : Tekirdağ'da çeşitlerin ortalama tabla ortası boşluk çapları 2.6- 4.6 cm arasında değişmektedir. En büyük tabla ortası boşluk çapı Sunbred 277 çeşidinden, en küçük tabla ortası boşluk çapı IS8İ01 çeşidinden elde edilmiştir. Edirne'de ise tabla. ortası boşluk çapı değerleri 2.9-5,4 cm arasında değişmektedir. En büyük tabla. ortası boşluk çapı Sunbred 277 çeşidinden, en küçük tabla ortası boşluk çapı IS8101 çeşidinden elde edilmiş tir. Tabla ortası boşluk çapı ile tane verimi arası ilişki olumsuz ve önemsiz bulunmuştur. 4. Tane Verimi : Çeşitlerin tane verimleri Tekirdağ'da 161.9-277.7 kg/da arasında değişmektedir. En fazla tane verimi Sunbred 277 çeşidinden, en az tane verimi H, çeşidinden elde edilmiştir. Edirne'de tane verimi değerleri 221.2-308.7 kg/da arasında değişmektedir. En fazla tane verimi IS8101 çeşidinden, en az tane verimi H-, çeşidinden elde edilmiştir. 5. 1000 Tane Ağırlığı : Tekirdağ'da çeşitlerin ortalama 1000 tane ağırlıkları 43.8-70.2 gr arasında değişim göstermektedir. En fazla 1000 tane ağırlığı IS8İ01 çeşidinden, en az 1000 tane ağırlığı H-çeşidinden elde edilmiştir. Edirne'de ise 1000 tane ağırlığı değerleri 69.2-74.5 gr arasında değişmektedir. En fazla 1000 tane ağırlığı IS8101 çeşidinden, en az 1000 tane ağırlığı ise Sunbred 277 çeşidinden elde edilmiştir. 1000 tane ağırlığı ile tane verimi arasında olumlu ve önemsiz iliş ki gözlenmiştir.-III - 6. îç Oram : Tekirdağ'da çeşitlerin ic oram değerleri %68. 9-70.8 arasında de ğişmektedir. En fazla iç oram Sunbred 277 çeşidinden, en az iç oram H-, çeşidinden elde edilmiştir. Edirne'de çeşitlerin iç oram değerleri %69.8- 74.4 arasında değişmektedir. En fazla iç oram IS8101.çeşidinde, en düşük iç oranı H-, çeşidinde gözlenmiştir. / Çeşitlerin iç oranları ile tane verimleri arasında olumlu ve.önem siz bir ilişki gözlenmiştir. 7. Yağ Oram : Çeşitlerin ortalama yağ oranı değerleri Tekirdağ'da %38.8-42.5 ara sında değişmektedir. En fazla yağ oranı Sunbred 262 çeşidinde, en düşük yağ oram ise IS8101 çeşidinde bulunmuştur. Edirne'de çeşitlerin yağ ora nı değerleri X39.2-42.7 arasında değişmektedir. En fazla yağ oram Sunbred 277 çeşidinden, en düşük yağ oram H, çeşidinden elde edilmiştir. Çeşitlerin yağ oram ile tane verimi arasında olumlu, ancak önem siz bir ilişki bulunmuştur. 8. Kuru Madde Oram : Tekirdağ'da çeşitlerin kuru madde oram değerleri 2593.5-94.1 ara sında değişmektedir. En yüksek kuru madde oram H-, çeşidinde, en düşük kuru madde oram ise Sunbred 277 çeşidinde bulunmuştur. Edirne'de çeşit lerin kuru madde oranı değerleri %93.3-94.6 arasında değişmektedir. En fazla kuru madde oram H-, çeşidinde, en düşük kuru madde oranı Sunbred 277 çeşidinde bulunmuştur. Çeşitlerin kuru madde oranı ile tane verimi arasındaki ilişki olum lu ancak önemsiz bulunmuştur.

-IV- SUMMARY This study was made two different areas, and 4 hybrid varieties were used. Planth height, head diameter, the diameter of unfertilized center part of head, seed yield, 1000 seed weight, the kernel ratio, the oil ratio, the dry matter' ratio, were investigated. The results of this study can be summarized as fallows. 1. Plant Height : According to plant height there is a differences in Tekirdağ and Edirne regions. The lighest variety is IS8101 in Tekirdağ, while the H, variety in Edirne. The lowest variety is Sunbred 277 in both region. Plant heights of hybrid varieties of sunflowers were found 133.9- 145.5 cm in Tekirdağ and 120.1-138.1 cm in Edirne. There was positive and no significant relationship between plant height and yield of plants. 2. Head Diameter : In Tekirdağ avarage head diameter of varieties varied between 17.5-23.6 cm. The maximum head diameter was obtained in Sunbred 262 hybrid variety. The minimum head diameter was obtained in H, hybrid variety. In Edirne avarage head diameter of varieties varied between 21.0-24.0 cm. The maximum head diameter was obtained in Sunbred 262 hybrid variety. The minimum head diameter was obtained in IS8101 hybrid variety. There was positive and significant relationsship between head diameter and yield of plants.?V- 3. The Diameter of Unfertilized Centre Part of Head : In Tekirdağ, avara ge diameter of unfertilized centre part of head of varieties varied between 2.6-4.6 cm. The maximum diameter of unfertilized centre part of head was obtained in Sunbred 277 hybrid variety. The minimum diameter of unfertilized centre part of head was obtained in IS8101 hybrid variety. In Edirne, avarage diameter of unfertilized centre part of head of varieties varied between 2.9-5.4 cm. The maximum diameter of unfertilized centre part of head was obtained of unfertilized centre part of head was obtained in IS8101 hybrid varitey. There was negative and no significant relationship between diameter of unfertilized centre part of head and yield of plants. 4. Seed Yield : In Tekirdağ avarage seed yield of varieties between 161.9-277.7 kg/da. The maximum seed yield was obtained in Sunbred 277 hybrid variety. The minimum seed yield was obtained in H, hybrid variety. In Edirne, avarage seed yield of varieties between 221.2-308.7 kg/da. The maximum seed yield was obtained in IS8101 hybrid variety. The minimum seed yield was obtained in H, hybrid variety. 5. 1000 Seed Weight : In Tekirdağ avarage 1000 seed weight of varieties between 43.8-70.2 gr. The maximum 1000 seed weight was obtained in IS8İ01 hybrid variety. The minimum 1000 seed weight was obtained in H, hybrid variety. In Edirne, avarage 1000 seed weight of varieties between 69.2-74.5 gr. The maximum 1000 seed weight was obtained in IS8101 hybrid variety. The minimum 1000 seed weight was obtained in Sunbred 277 hybrid variety.-VI- There was positive and no significant relationship between 1000 seed weight and yield of plants. 6. The Kernel Ratio : In Tekirdağ avarage the kernel ratio of varieties between %68.9- %70.8. The maximum the kernel ratio was obtained in Sunbred 277 hybrid variety. The minimum the kernel ratio was obtained in H-, hybrid variety. In Edirne avarage the kernel ratio of varieties between %89.8-%74.4. The maximum the kernel ratio was obtained in IS8101 hybrid variety. The minimum the kernel ratio was obtained in H, hybrid variety. There was positive and no significant relationship between the kernel ratio and yield of plants. 7. The Oil Ratio : In Tekirdağ avarage the oil ratio of varieties between %38.8~%42.5. The maximum the oil ratio was obtained in Sunbred 262 hybrid variety. The minimum the oil ratio was obtained in H-, hybrid variety. In Edirne avarage the oil ratio of varieties between %39.2-%42.7. The maximum the oil ratio was obtained in Sunbred 277 hybrid variety. The minimum the oil ratio was obtained in H, hybrid variety. There was positive and significant relationship between the kernel ratio and yield of plants. 8. The Dry Matter Ratio : In Tekirdağ avarage the dry matter ratio of varieties between %93.5-%94.1. The maximum the dry matter ratio was obtained in H, hybrid variety. The minimum the dry matter ratio was obtained in Sunbred 277 hybrid variety. In Edirne avarage the dry matter ratio of varieties between-VII- %93.3-%94.6. The maximum dry matter was obtained in H-, hybrid variety. The minimum dry matter ratio was obtained in Sunbred 277 hybrid variety. There was positive and no significant relationship between the dry matter ratio and yield of plants.