Sıra arası uzaklığın kimi sudan otu melez çeşitlerinde bazı morfolojik ve tarımsal özellikler üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırma değişik sıra aralığının Sudanotu (Sorghum sudanense (Piper) Stapf.) melez çeşitlerinde tarımsal ve morfolojik özellikleri üzerine etkisini saptamak amacıyla Tekir dağ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü arazisinde yapılmıştır. Farklı sıra aralığı olarak 35.0 cm, 52 «5 cm ire 70.0 cm uygulanmıştır. Bunun için araştırmamızda kullandığımız Growers, Pioneer 988, Sugarleaf ve J-91 melez çeşitlerinde, fide geli şimi, bitki boyu, yaprak sayısı, yaprak ayası boyu ve eni, yaprak ağırlığı, sap çapı, Bap ağırlığı, tek bitki ağırlığı, yaprak/sap oranı, yeşil ot verimi ve kuru ot verimi olmak üzere toplam 11 karakter incelenmişştir, Araştırma sonuçları aşağıdaki gibi özetlenebilir. 1. Fide Gelişimi : Farklı sıra aralığının sudanotu melez çeşitlerinde fide gelişimi üzerine etkisi görülmemiştir. Aynı şekilde melez çeşitler arasında da fide gelişimi bakımından fark bulunamamıştı] 2. Bitki Boyu : Farklı sıra aralığı sudanotu melez çeşitlerinde bitki boyu üzerine etkili olmuştur. En uzun boylu bitkilere 52.5 cm ile yapılan ekimde, en kısa boylu bitkilere ise 35.0 cm sıra aralığı ile yapılan ekimden elde olunmuştur» Araştırmamızda11 214*09 cm bitki `boyu ile Growers melez çeşidi ilk sırayı alırken, J-91 melez çeşidi 162*18 cm ile son sırayı almıştır, 3. Yaprak Sayısı s Yaprak sayısı çeşitler arasında farklılık gösterirken sıra aralıklarının yaprak sayısı üzerine etkisi görülmemiştir. Melez çeşitlerde ortalama 8.81 yaprak sayısı ile Pioneer 988 ilk sırayı alırken, son sırada ortalama 5.87 ile Sugarleaf melez çeşidi yer almıştır. 4. Yaprak ayası Boyu ve Eni : Yaprak ayası `boyu ve eni üzerine sıra aralığının etkisi Önemsiz `bulunmuştur. Fakat melez çeşitler arasındaki farklılıklar önemli bulunmuştur» Pioneer 988 melez çeşidi 64 »60 cm yaprak ayası boyu ile ilk sırada yer alırken Sugarleaf 51.77 cm ile son sırada yer almıştır. Yaprak ayası eninde ise ilk sırada 6 »4 9 cm ile J-91 meles çeşidi bulunurken, son sırada yine Sugarleaf melez çeşidi 3 »00 cm ile yer almıştır» 5. Yaprak Ağırlığı s Yaprak ağırlığına sıra aralığının etkisi önemsiz bulun- muştur* Sıra aralığı arttıkça bir bitkideki yaprak ağırlığıda artmıştır. Ele alınan sudanotu melez çeşitleri arasında yaprakIll ağırlığı bakımindan farklılıklar önemli bulunmuştur» J-91 melez çeşidi 94 «3 5 gr ile ilk sırayı alırken j 30 «96 gr ile Sugarleaf son sırada yer almıştır. 6. Sap Çapı : Sıra aralığının sap çapı üzerine etkisi önemsiz bulunmuştur. Sudanotu melezleri arasında sap çapı bakımından farklar önemli bulunmuştur. J-91 melez çeşidi ilk sırayı alırken* melez çeşitlerinin sap çapları l.6l-0.79 cm arasında değişmektedir. 7. Sap Ağırlığı : Sap ağırlığı üzerine sıra aralığının etkisi önemsiz bulunmuştur» Melez çeşitler arasındaki farklılıklar ise önemli bulunmuştur. En fazla sap ağırlığı J-91 melez çeşidinde (266 «80 gr) elde olunurken* en düşük sap ağırlığı Sugarleaf melez çeşitinde (56.21 gr) elde olunmuştur. 8. Tek Bitki Ağırlığı : Tek bitki ağırlığı üzerine sıra aralığının etkisi önemli bulunmuştur. Sıra aralığı arttıkça tek bitki ağırlığıda buna paralel.: olarak artmaktadır » Aynı şekilde melez çeşitler arasında da tek bitki ağırlığı bakımından farklılıklar önemliİT bulunmuştur. En fazla tek `bitki ağırlığı J-91 melez çeşitinde (343 »34 gr) elde olunurken, en düşük ise Sugarleaf melez çeşitinde (79*17 gr) elde olunmuştur. 9» Yaprak / Sap Oranı : Farklı sıra aralığının yaprak / sap oranı üzerine etkisi önemsiz bulunmuştur. Melez çeşitler arasındaki yaprak / sap oranı farklılıkları da önemsiz olduğu görülmüştür. Melez çeşitlerde yaprak / sap oranı O.34-0 »37 arasında değişmektedir. 10. Yeşil Ot Terimi î Sıra aralığının yeşil ot verimi üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Buna göre en fazla yeşil ot verimi 52 #5 cm sıra aralığındaki melezlerden (3815.28 kg/da) elde edilmiştir. Sudanotu melez çeşitleri arasında da yeşil ot Terimi bakımından farklar önemli bulunmuştur. En fazla yeşil ot verimi 4221.43 kg/da ile Growers melez çeşidinden elde olunmuştur. 11. Kuru Ot Verimi : Kuru ot verimine sıra aralığının etkisi önemli bulun muştur, 52.5 cm sıra aralığındaki melezlerden 1054.03 kg/da ile en yüksek kuru ot verimi elde olunmuştur. Melez çeşitler arasında da kuru ot verimi farklılıkları önemli bulunmuştur. En yüksek kuru ot verimi 3-rowers melez çeşidinde 1124.65 kg/da ile elde olunmuştur.

SJMMARY Present research project was conducted in the Department of Field Crops» Faculty of Agriculture» University of îhrace in Turkey to study the effect of various planting densities on the agricultural and raorfology components of Sudangrass» Four hybrid sudangrass varieties (Growers* Pioneer 988, J -91* Sugarleraf) were sown at th®@e row spacing (35®C cm* 52 »5 cm, 70 »0 cm)© In the study, a total of 11 characters (Seedling growth, plant height, numbers of leaves, leaf lenght and width, weight of leaf, stem diameter, weight of stem, weight of plant, leaf /stem ratiOj forage yield, dry forage yield) related to forage of sudangrass were investigated. Experimental results were summarized as bellow % 1* Seedling Growth I Seedling growth and development were not significantly influence by diffirent row spaeiags in the hybrid sudangrass varieties» There was no. diffirance in seedling growth and development of hybrid sudangrass varieties* 2» Plant Height I The plant height was significantly influenced by diffe rent row spacings in the sudangrass* feftaM varieties* The highest plants were obtained in 52 »5 cm row spacing» The shortest 7pSant s were obtained in 35»0 cm row spacing» Growers varietyYi was the tallest variety* However J-91 variety was shortest variety in our study» 3» Nutober of Leaves : Number of leaves was different between varieties» But number of leaves was not significantly influenced by the dif ferent row spacings. Pioneer 983 variety had the highest number of leaves with 8.81 leaves» Sugarleaf hybrid variety had the least number of leaves with 5*87 leaves, 4« Leaf lenght and width ; e The leaf lenght and width were not significantly influ enced `by the row spacings» But there were important diffirences for leaf lenght and width between hybrid varieties» Pioneer 988 hybrid variety had the longest leaf with 64 «60 cm* Sugarleaf hybrid variety had the shortest leaf with 51 «77 cm too, The leaf width was the greatest in J-91 hybrid variety with 6.49 cm leaf widths the smallest leaf width was obtained in sugarleaf hybrid variety with 3*00 cm leaf width* 5. Weight of Leaf s There was no effect of row spacings on the weight of leaf. The weight of leaf increased as the row.'spacing increased.Til The highest weight of leaf was obtained from J-91 hybrid variety with 94*3 5 gr while the lowest weight of leaf was obtained in sugarle&f hybrid variety with 30 »96 gr» 6. Stem Diameter ı The diameter was not significantly influenced by dif- firent row spacings in the hybrid sudangrass varieties,» But there were important 'diffirences in stem diameter of hybrid sudangrass varieties. The maximum diameter with l«6l cm was observed in J-91 hybrid variety and minimum diameter with 0*79 cm was observed in sugarleaf. 7« Weight of Stem ı It was seen that there was significant influence of diffirent row spacings on the weight of stem in hybrid sudan grass varieties» The highest weight of stem was obtained from J-91 hybrid variety with 266*80 gr and the lowest weight of stem was found in sugarleaf hybrid variety» 8. Weight of Plant % Weight of plant was influenced by diffirent row spacings in the hybrid sudangrass varieties® Weight of plant showed a parallel increase with the increase of spacings» Maximum weightYi II of plant with 343*34 gr was observed in J-91 hybrid variety and minumum weight of plant with 79 »17 gr was observed in sugarleaf hybrid variety. - 9» Leaf / Stem Ratio s There was no effect of row spacings on the leaf /stem ratio of hybrid sudangrass varieties and there were no impor tant differences on leaf/stem ratio between hybrid sudangrass varieties» Average leaf/stem ratio of varieties varied between 0»34-0»37» 10» Forage Yield (kg/da) ı It was seen that there was significant influence of diffirent row spacings on the forage yield in hybrid sudan grass varieties. Maximum forage yield with 3815*28 kg/da was observed in 52*5 cm ro%r spacings. Sreat variation between cultivar® ?on forage yield was found in the experiment» The highest forage yield (4221 `43 kg/da) was obtained in Growers hybrid variety» 11» Dry Forage Yield (kg/da) i It was seen that there was significant influence of different row spacings on the dry forage yield» The highest dry forage yield (1054*03 kg/da) was obtained in 52*5 cm rowIX spacings important variations between cultivars on the dry forage yield was found in the experiment® The highest dry forage yield (1124*55 kg/da) was obtained in growers hybrid variety.