Trakya bölgesinde ayçiçeğinin mekanizasyonu ile bitkinin mekanizasyonuna yönelik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma

Abstract

II ÖZET Doktora Tezi Trakya Bölgesinde Ayç içeninin Mekanı zasyonu ile Bitkinin Mekani zasyona Yönelik özelliklerinin Saptanması üzerine Bir Araştırma B i r o 1 K A Y î SOgLt*^- Trakya üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarımsal Mekanizasyon Bölümü Araştırma Görevlisi Trakya üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Mekanizasyon Anabil im Dalı Danışman*. Prof.Dr.Poyraz ÜLGER 1990, Sayfa s 169 Juris Prof.Dr.Poyraz ÜLGER Juris Prof.Dr. Yusuf ZEREN Juris Doç. Dr.Selçuk ARIN Bu araştırma 1988-1990 yılları arasında Tekirdağ İline bağlı Kayı Köyü ile T.ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesinde tarla ve laboratuvar denemeleri şeklinde yürütülmüştür. Araştırmanın amacı ayçiçeği bitkisinin mekanizasyona yönelik fizik sel ve fiziko-mekaniksel özelliklerini saptamak ve bitki için en uygun mekanizasyon zincirinin oluşturulmasına katkıda bulunmaktır. Araştırma daha çok bölgede ayçiçeği üretiminde en önemli mekanizasyon sorunlarını kapsamaktadır.Ill Yapılan çalışmaları altı ana başlık altında toplanır. Bunlar; 1-Bitkinin mekanizasyona yönelik özelliklerinin saptanması, 2-Ayçiçeği bitkisinde toprak işlemenin bitki ve toprak özellikleri üzerindeki etkisinin saptanması, 3-Toprak işlemenin ekim düzgünlüğüne etkisinin saptanması» 4- Ayçiçeği bitkisinin tohum yatağı hazırlama ve çapalama yöntemlerinin ekimden sonraki otlanma ve verim üzerindeki etkisinin saptarması 5-Uygulanan mekanizasyon sistemlerinin enerji gereksi nimlerinin saptanması ve 6-Ayçiçeği bitkisinin biçerdöver ile hasadına ilişkin verilerin saptanmasıdır. Araştırmada altı farklı toprak işleme yöntemi ile iki farklı tohum yatağı ve çapalama yöntemi uygulanmıştır. Ayçiçeği bitkisinin ekiminde yörede en fazla kullanılan Hava Emişli Hassas Ekim Makinası kullanılmıştır. Hasat işleminde ayçiçeği için özel tabla takılmış biçerdöver kullanılmıştır. Araştırmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir» 1. Denemeye alınan ayçiçeği tohumluğunun ortalama genişliği 7.19 mm uzunluğu 12.29 mm basıklığı 0.38 mm, küresellik katsayısı %60, kabuk kalınlığı 0.38 mm; hacım ağırlığı 0,45 Kg/dmJı yığılma açısı 32°, bin dane ağırlığı 67.3 g bulunmuştur. Ayrıca» ay çiçeği tohumunun sürtünme katsayısı, Paslı sac yüzeyde 0.75, boyalı sac yüzeyde 0.75, galvaniz sac yüzeyde 0.58, cam yüzeyde 0.69 ve karton yüzeydeIV 0.61 olarak bulunmuştur. 2. Toprak işleme aletlerinin genel iş başarıları ve işleme derinlikleri sırasıyla ortalama, tekli Pullukta 2.78 da/h ve 500 mm, ikili pullukta 3.89 da/ h ve 293 mm5 dipkazanda 3.35 da/h ve 540 mm? çizel pullukta 7.30 da/h ve 110 mm olarak bulunmuştur. 3. Uygulanan toprak işleme yöntemleri toprak sıcaklığı toprak hacım ağırlığı ve toprak nemi üzerinde önemli ölçüde etkili olmuşlardır. Ayrıca? bu yöntemler bitkinin verimini de önemli ölçüde etkilemişlerdir. Pulluk kullanılan yöntemlerde ve anız- sız Parsellerde verim daha yüksek olmuştur. 4. Toprak işleme yöntemleri ekim düzgünlüğünü de etkilemişlerdir, özellikle anızlı parsellerde sıra üzeri saPma yüzdeleri daha fazla olmuştur. Ayrıca, ekim derinliği toprak işleme ile orantılı olarak artmıştır. Tarla filiz çıkışı ile bitkinin verimi arasında da önemli bir ilişki olduğu saptanmıştır. 5. Uygulanan tohum yatağı hazırlama ve çaPalama yöntemleri ayçiçeği bitkisinin verimi üzerinde önemli bir etki göstermemişlerdir. 6. Toprak işlemede tekli Pulluk» tohum yatağı hazırlamada Kültivatör+kırlangıç kuyruğu+tırmık ve ça-V palamada kırlangıç kuyruğunun kullanıldığı mekanizasyon zinciri 710. HS MJ/da enerji girdisi ve E. 95 MJ/kg ürün enerji maliyeti ile en başarılı kombinasyon olmuştur. En fazla enerji tüketimi dipkazan ile yapılan birincil toprak işlemede ortalama 106 MJ/da olarak tespit edildi. 7. Ayçiçeği bitkisinin biçerdöverle hasadında iş başarısı 19.33 da/h olarak ölçülmüştür. Gerçek iş genişliğinden kayıp %3.7 olmuştur, iki ayrı batör devrinde yapılan kayıp ölçümlerinde 530 d/d'de ki toPlam kaViP %E.8, 710 d/d'de ki toplam kayıp 2.7 olmuştur. Devir sayısı arttıkça hasat edilen ürün deki dolu dane oranı azalmıştır.

VI SUMMARY A Research on Mechanization of Sunflower with Determination of Plant Properties for Mechanization in Thrace Region Birol KAY î SOSLU Thrace University '' Tekirdağ Agricultural Faculty Department of Agricultural Mechanization Research Assistant Thrace University Technical Science Institute Department of Agricultural Mechanization Supervisor: Prof. Dr.Poyraz ÜLGER 1990, Page: 169 Jury: Prof.Dr.Poyraz ÜLGER Jury: Prof.Dr.Yusuf ZEREN Jury: Assoc. Prof. Dr. Selçuk ARIN Th-.s Research was made during 19B9-1990 in the Prac tical and research field of Kay ı Village in Tekirdağ Province and Tekirdağ Agricultural Faculty. The aim of this research was the determination of sunflower properties for mechanization and to find the best mechanization system for plant growing. The research was emp hasized on the biggest problem for sunflower mechanization in the region. The research had six sections. First section: inclu ded some physical and Physicomechanical Properties of sunflo-VII wer for mechanization, second sections the determination of tillage effects on plant and soil properties5 third section: the determination of tillage effects on planting performance» fourth sections the determination of preparation of seed bed and hoeing methods effects on weeds after planting and yield of sunflowers fifth section! the determination of energy re- Quiretment of different mechanization systems on sunflower qrowinq and the last sections the determination of datas for harvest ı nQ with sunflower combine harvester. Six different tillage methods were used in this research. In addition, two different preperation of seed beds and hoeing methods were used. Planting were made with Pneumatic Planter. Harvesting was made combine harvester with special attachment. Tha results of this experiment are the following? 1. The mean sets width 7.19 mm5 length 1E.E9 mm, ob lateness ^.74 mm* coefficient of spherical 607.s shell width 0.38 mm* volum weight 0.45 kg/dm3? na tural heaped angle 32% thousand grain weight 67.3 g were determined for sunflower seed. In addition the coefficient of friction, was 0.75 on rusty iron steel surfacei 0.75 on Painted iron steel surface» 0.58 on galvanized iron steel surfaces 0.69 on the glass surface and 0.61 cardboard surface.u VIII 2. The effective work effiency and tilling depth of tillage implements were E.78 da/h and 500 mm for single molhoard Plows 3.88 da/h and S93 mm for two molboard plows 3.35 da/h and 5^0 mm for subsoiler, 7.30 da/h and 110 mm for chisel Plow. 3. The tillage methods affected significantly the i temperature» volum weight and moisture of soil., In addition» these methods affected the yield of sunflower. The yield was higher by using Plow and in Plots without straw than the other methods. ^. The tillage methods affected regularity of Plant ing. Particulary» Daviation in the row in plots with straw were higher and found significant. In addition» planting depth increased with tillage degree. The relation beetwen the percentage of emergence and the yield were found significant. 5. The Preparation of seed bed and hoeing methods did not affect the yield of sunflower. 6. The best mechanization system was single plow for tillage» cul tlvator+graham Plow+harrow for Prepa ration of seed bed» Pnoumatic planter on planting» graham Plow on hoeing as erwrgy consumption. This system required 710. SS MJ/da energy and cost ofo IX energy for product was 2.95 MJ/kg. Subsoiler sPen- ded more energy (106 MJ/da) than the other tillage implements. 7. The effective work efficiency was 19.33 da/h on harvesting with combine harvester. The loss of re al working width was 3.7%. The total loss for dif- i i ferent thresher revulation were 2.75% in 530 rPm and 2.65% in 710 rPm. While the revolution incre ased, the full seed ratio in thrased crops decre ased.