Atopik astımlarda antilökotrien tedavinin allerjenle uyarılan hava yolu enflamasyonu üzerine etkisi

Abstract

7. ÖZET Astım hava yollarının kronik enflamatuar bir hastalığıdır ve hava yollarındaki bu enflamasyon eozinofilik karakterdedir. Allerjen provokasyonunun hava yollarında eozinofil infiltasyonu ve aktivasyonu ile sonuçlandığı bilinmektedir. Astım patogenezinde önemli rol oynayan güçlü mediyatörler olan sisteinil lökotrienlerin eozinofiller üzerine kemoatraktan etkileri gösterilmiştir. Bu çalışmada bir sisteinil lökotrien reseptör antagonisti olan montelukastın astımda allerjenle uyarıları hava yolu enflamasyonu üzerine olası antienflamatuar etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya ev tozu akan duyarlılığı olan 26 atopik astımlı hasta alınmıştır. Hastalar plasebo grubu ve montelukast grubu olarak tanımlanan iki gruba ayrıldı. Çift kör, plasebo kontrollü olarak planlanan çalışmayı 20 hasta tamamladı (plasebo grubu: 10 hasta, montelukast grubu: 10 hasta). Hastalara beş gün süreyle 10 mg/gün montelukast yada plasebo tedavisi uygulandı. Her bir hastaya tedavinin başlangıcında, 4. gününde ve allerjen bronkoprovokasyon testi sonrası 5. saatte olmak üzere üç balgam indüksiyonu yapıldı. Allerjen bronkoprovokasyonu tedavinin beşinci gününde uygulandı. Her bir balgam indüksiyonundan önce hastalardan venöz kan örnekleri alındı. Hastaların serum ve balgam örneklerinde ECP ölçümü yanında balgam örneklerinde total ve diferansiyel hücre sayımı yapıldı. Balgam indüksiyonu ve işlenmesi, allerjen bronkoprovokasyon testi ve ECP ölçümleri önceden tanımlanmış standardize yöntemler ile gerçekleştirildi. Serum ve balgam ECP ölçümleri her bir grupta 8'er hasta olmak üzere toplamla hastada mümkün oldu. Çalışmamızda montelukast tedavisinin plaseboya göre FEVı de artışa ve allerjen bronkoprovokasyonu sonrasında erken ve geç faz allerjik yanıtla ilişkili havayolu obtrüksiyonunda azalmaya neden olduğu belirlendi. Ayrıca montelukast grubunda yer alan olguların plasebo grubu ile karşılaştırıldığında periferik kan eozinofil sayısının ile balgam ECP düzeyinin azaldığı ve allerjen bronkoprovokasyonu sonrasında oluşan periferik kan eozinofil sayısı artışı ile balgam ECP düzeyi artışının baskıladığı saptandı. Ancak montelukast tedavisi ile balgamda total hücre sayısının, balgamda eozinofil oranının ve serum ECP düzeyinin değişmediği ayrıca allerjen bronkoprovokasyon testi sonrasında indüklenmiş balgamda total hücre sayısı, balgam eozinofil oranı artışı ve serum ECP düzeyi artışını baskılanmadığı gösterildi. Sonuç olarak bu bulgular montelukastın bronkodilatatör etkisi yanında kısmi antienflamatuar etkilerinin de olabileceğini göstermektedir.

8. ABSTRACT Asthma is characterized by inflammation with increased eosinophils in the airways. Cysteinyl leukotrienes (Cys-LTs) have been shown to be chemoattractants for eosinophils in vivo within airways and also play a pivotal role in the pathophysiology of asthma. Cys-LTs antagonists would be expected to prevent allergen-induced airway inflammation and therefore we aimed to evaluate the effect of treatment with montelukast, a Cys-LTs receptor antagonist on inflammatory changes in the airways of asthmatic patients in response to allergen challenge. Twenty-six atopic patients with asthma, allergic to house dust mite (HDM) participated to the double blind, placebo controlled study. Ten of the patients were treated with oral montelukast for 5 days and placebo was administered to the others. Sputum inductions with hypertonic saline were performed in all patients before treatment. Allergen bronchoprovocation with HDM extract was also performed on the 5th day of the treatment. Sputum induction was repeated on the 4th day of the treatment and 5 hour after allergen challenge. Differential cell counts and ECP levels were determined in each sputum sample, processed by standardized methods described previously. Twenty patients completed the study (10 in treatment and 10 in placebo group) and ECP was measured in eight patients of each group. We observed that the mean FEVi in the 4th day of the montelukast treatment was increased compared to that in the pretreatment, but not after placebo. Early (EAR) and late (LAR) asthmatic responses were limited in patients treated with montelukast. In the 4th day of treatment, montelukast therapy resulted in a decrease in the mean eosinophil count in peripheric blood, compared to placebo. It was also observed that montelukast supressed peripheric blood eosinophilia due to the allergen provocation. The mean sputum ECP level in the 4th day of study was not different compared to the first sample before treatment in the placebo group but was significantly decreased in the patients treated with montelukast. Sputum ECP increased after allergen challenge in both groups but the increases observed in each group was not significant compared to before the challenge. The mean sputum total cell count, the mean sputum eosinophil ratio and the mean serum ECP level were not affected by montelukast therapy, and the increase in these inflamatory markers followed by allergen challenge were not inhibited by montelukast. These data suggest that montelukast may have some anti-inflamatory properties together with its bronchodilator effect on airways in the allergic asthma.