Kırılma mekaniğinde parça oryantasyonu ve tane boyutunun kırılma tokluğuna etkileri

Abstract

Sanayi devrimi ile birlikte çeşitli malzemelerin, çok çeşitli şartlar altında kullanılması ihtiyacı belirmiştir. Böylece değişik özellikte malzemeler geliştirilirken, çeşitli şartların bu özellikleri nasıl etkiledikleri de araştırılmıştır. Bu araştırmalar içinde kırılma mekaniği koruları oldukça büyük bir yer tutmaktadır. Bu konu ile ilgili olarak ilk çalışmalarda malzeme bileşiminin Ve çentik -Faktörünün kırılma tokluğu üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu. ise malzemenin kırılma tokluğunu etkileyen sebeplerden bir kısmını oluşturur. Oysa bir malzemenin emniyetle kullanılabilmesi için, kırılma özelliklerini etkileyen diğer -faktörlerin de bilinmesi gerekir. Bu çalışmada malzeme bileşiminin, parça oryantasyonunun, tane yapısının ve çentik oranının kırılma tokluğu üzerine etkileri araştırılmıştır. Bunun için deney parçaları farklı doğrultularda seçilmiş ve bu parçalara farklı oranlarda yan çentik açılıp, bir kısmının tane boyutunu değiştirmek için farklı ısıl işlemler uygulanmıştır. Diğer bir grup deney parçasına ise aynı oranda yan çentik açılmış ve farklı malzeme bileşimine sahip parçaların sertlikleri yapılan ısıl işlem sonucunda aynı değere getirilmiştir. Deney verilerinin değerlendirilmesi sonucunda, karbon oranı yüksek malzemelerde uygulanan ısıl işlem ile birlikte oryantasyon etkisinin hemen hemen ortadan kalktığı, buna karşılık düşük karbonlu malzemelerde kırılma tokluğu özellikleri üzerine belirleyici etken olduğu görülmüştür Ayrıca tane büyüklüğü arttıkça C.O.D ve J-integral değerleri de azalmaktadır.

As a consequence ot the Indus ir ial Revolution there has been an ripereant nsad for utilization of different materials varying conditions 1 < wY'idV} the oa ter 1 a I s having ciit îerent o^eoeY'l'- ı v-j have been deve.i. ooeb. uöjscc-s of fracture rfiecnanicv^ nsvs a nuge 3P5a `-.r- <:. I vi the first i'itudic'ii about this subject, the effect,.?of the Oii'if-'OG i t ion of r>'iO. ter i a 1 and notch ssns i t i. v i iy factor on f roc ture toughT of fi'u'i. to r i.;i x ij.iys f rar turp toughness. On the fiontrast fo>` o inter ial. a ı : t u r o orooeriias. x ? 1 >-r WQV'K o t ıvıater ia.». cofı'ıposı t ion ;.I- Dr leri'L-aııon f sp;ic i fı'ısTi, qrain strut: turs and.side groovs ratio on the f racturfi ouphvıoss soar c bed. For this aifi'i the experiment spec iiriens were? selected n different orientation, side grooved in varying rates avid to some part f this spse i fı'iöv'iS different heat treatments were applied changes grain ize side grooves. Have been made to the other group of the test spec i ens and the hardness of the specimens ?which have different material oiTıpos 1 1 ion brought to the satYie value It has been concluded that the effect of orientation on the aierials having high carbon rates almost dissapeared by applying heat reatmeni, but on the iY;aterials having low carbon rates it ha?; seen that t had an effect on the fracture toughness properties. Also when the rain size increased, COD and the value of.J integral decreased.