Yerli ve yabancı kökenli çeltik çeşitlerinde tane verimi, verimi etkileyen karakterler ve çeşitlerin bazı kalite unsurları üzerine araştırmalar

Abstract

1992 çeltik ekim döneminde Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü ' nün uygulama alanında yapılan bu araştırma ile 10 çeltik çeşidinde verim ve kaliteye etkili başlıca karakterlerdeki değişimler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada Enstitü tarafından sağlanan yerli ve yabancı çeltik çeşitleri kullanılmıştır incelenen çeltik çeşitlerinde dekara tane verimi ; 558.3-682.8 kg/da arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi Krasnodarsky-424 çeşidinde, en düşük tane verimi ise Veneria çeşidinde tartılmıştır.II Araştırmamızda kullandığımız çeltik çeşitlerinde bitki boyu uzunluğu 85.7-122.1 cm arasında ölçülmüştür. En fazla bitki boyu Altınyazı çeşidinde, en az ise Veneria çeşidinde ölçülmüştür. Denemeye alınan çeltik çeşitlerindeki salkım uzunlukları 14.7-18.9 cm arasında ölçülmüştür. En fazla salkım uzunluğu Altınyazı çeşidinde, en az ise Veneria çeşidinde ölçülmüştür. İncelenen çeşitlerde metrekaredeki salkım sayıları 230-375 adet arasında sayılmıştır. En fazla metrekaredeki salkım sayısı Baldo çeşidinde olup, en az ise Meriç çeşidinde sayılmıştır. Araştırmamızda kullandığımız çeşitlerdeki çiçeklerime gün sayısı 85-102 gün arasında değişmiştir. En uzun çiçeklenme gün süresi Rocca çeşidinde, en kısa ise Krasnodarsky-424 çeşidinde belirlenmiştir. Denemeye alınan çeltik çeşitlerinde, olgunlaşma süresi 119-143 gün arasında değişmiştir. En uzun olgunlaşma süresi Veneria çeşidinde. en kısa ise Krasnodarsky-424 çeşidinde belirlenmiştir. İncelenen çeltik çeşitlerinde salkımdaki tane sayısı 122.3-159.8 adet arasında değişmiştir. En fazla salkımdaki tane sayısı Krasnodarsky-424 çeşidinde, en az ise Veneria çeşidinde sayılmıştır.Ill Araştırmamızda kullandığımız çeltik çeşitlerinde bin tane ağırlığı 33.0-42.0 g arasında değişmiştir. En yüksek bin tane ağırlığı İpsala çeşidinde, en as ise Krasnodarsky-424 çeşidinde bulunmuştur. Denemeye alınan çeltik çeşitlerinde, çeltik uzunlukları 7.4-10.7 mm, çeltik genişlikleri ise 3.3-3.9 mm arasında değişmiştir. En fazla çeltik uzunluğu İpsala çeşidinde, en kısa Krasnodarsky-424 çeşidinde ölçülmüştür. En fazla çeltik genişliği Trakya çeşidinde, en az ise Rocca çeşidinde bulunmuştur. İncelemeye alınan çeltik çeşitlerinde, pirinç uzunlukları 5.6-8.1 mm, pirinç genişlikleri ise 3.0-3.5 mm arasında değişmiştir. En fazla pirinç uzunluğu ve genişliği sırasıyla; Altınyazı ve Krasnodarsky-424 çeşitlerinde, en az pirinç uzunluğu ve genişliği ise Krasnodarsky-424 ve Altınyazı çeşit i er inde ölçülmüştür. Araştırmamızda kullanılan çeşitlerde, pirinç randımanı değerleri % 62.1-78.0 arasında değişmiştir. En fazla pirinç randımanı oranı Krasnodarsky-424 çeşidinde, en az ise İpsala çeşidinde bulunmuştur. Denemeye alınan çeltik çeşitlerinde kırıksız pirinç randıman değerleri % 33.5-49.4 arasında değişmiştir. En fazla kırıksız pirinç randıman oranı Krasnodarsky-424 çeşidinde, enIV az ise İpsala çeşidinde belirlenmiştir. incelemeye alınan çeltik çeşitlerinde, çeltik protein oranı % 6.1 -8.0, kargo pirinçte ise protein oranı % 7.8-9.5 arasında değişmiştir. Çeltik ve kargo pirinçte protein oranı en fazla Altınyazı çeşidinde, en az ise Veneria çeşidinde bulunmuştur.

Variations in main charecteristics effective to yield and quality of 10 rice variaties have been tried to determine in this research carried out in the experimental fields of Agricultural Research Institute Of Thrace during rice sowing season of 1992. Native and foreigner rice varieties provided by the Research Institute have been used in the research.VI Grain yield per decare has been changed from 558.3 kg/da to 682.8 kg/da. While the highest grain yield has been weighed for Krasnodarsky-424 variety the least grain variety has been weighed for Veneria variety. Stem lengths varieties used in the research were changed from 85.7-122.1 cm. The longest stem was observed in the variety of Altınyazı on the other hand the shortest stem was in the variety of Veneria. Panicle lenghts of the varieties was ranged from 14.7 to 18.9 cm. The longest panicle in variety of Altınyazı and the shortest one in variety of Veneria were measured. Number of panicles per square meter was between 230-375. The most panicle number per square meter in Bal do variety and the lowest panicle number in Meriç variety were counted. Number of days for flowering of varieties was changed from 85 to 102. The longest flowering period and the shortest flowering period have been observed for Rocca and Krasnodarsky-424 variety respectively. Ripening period of varieties was ranged from 119 to 143. While the longest period was seen in Veneria variety, the shortest period was seen in Krasnodarsky-424 variety.VII Number of grains per spikelet for the varieties was ranged from 122.3 to 159.8. The most grain per spikelet was in Krasnodarsky-424 and the lowest grain per spikelet was in Veneria variety. Variation limits of thousand grain weight in varieties were changed from 33.0 to 42.0 g. The highest thousand grain weight in îpsala variety and the lowest thousand grain weight in Krasnodarsky-424 variety were found. Paddy grain lenghts of varieties were ranged from 7.4 mm to 10.7 mm and paddy grain width were ranged from 3.3 mm to 3.9 mm. The longest paddy grain was in ipsala variety while the shortest in Krasnodarsky-424 variety. The highest paddy grain width was in Trakya variety and the lowest grain width was in Rocca variety. Rice grain lengths of experimented varieties were changed between 5.6-8.1 mm and rice grain widths were changed between 3.0-3.5 mm. The highest rice grain length and width were respectively measured in varieties of Altınyası and Krasnodarsky-424 while the lowest rice grain length and width were respectively measured in the varieties of Krasnodarsky-424 and Altınyazı. Rice output values were ranged from 62.1 % to 78.0 % ratios of the must and lovest rice output were respectively in Krasnodarsky-424 variety and îpsala variety.VIII Unbroken rice output values of experimental varieties were between 33.5 ?6-49. 4 %. The highest unbroken rice output ratio was seen in Krasnodarsky-424 variety and the lowest of that ratio was seen in ipsala variety. Paddy protein content of the varieties was ronged from 6.1 % to 8.0 %. Cargo rice protein content was ronged from 7.8 % to 9.5 %. The highest protein contents of rice and paddy were found in Altınyazı variety and the lowest ones were found in Veneria variety.