Asma anaçlarına dikimde uygulanan farklı kök budama şiddetlerinin yeni kök oluşumu ve vegetatif gelişme üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Bu araştırma, 1992-1993 gelişme döneminde Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü deneme alanında, Amerikan asma fidanlarında kök budama şiddetinin (uzunluğunun), dikimden sonra tutma oranı, yeni kök oluşumu ve vegetatif gelişme üzerine etkilerini ortaya koymak ve yeni kök oluşumu ile sürgün oluşumu arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmada bitkisel materyal olarak, bağ kurma ve fidan üretim çalışmalarında her bağ bölgesinde yaygın olarak kullanılan, 44-53M, 5BB, S04 ve 99R anaçları olmak üzere, toplam dört çeşit Amerikan asma anacı kullanılmıştır. Bu Amerikan asma fidanlarının köklerine uzun (20 cm), orta (10 cm) ve kısa (1 cm) olmak üzere üç çeşit budama uygulanmıştır. Fidanların üst kısımlarına ise normal dikim budaması uygulanmış ve 1-2 gözden budanmıştır.yeni köklerle ilgili ölçümlerde; fidanların özellikle dip kısımlarından oluşan, çapları 2 mm 'den daha kalın olan kökler esas alınmıştır. Denemede kullanılan dört anaç çeşidi içerisinde; 44-53M, S04 ve 99R anaçlarında, dikim sırasında uzun kök budama uygulaması (20 cm), 5BB anacında ise kısa kök budama uygulaması (1 cm) yapılmış olan anaçların tutma oranı, yeni kök oluşturması ve vegetatif gelişmesi diğer uygulamalardan daha avantajlı bulunmuştur. Dolayısıyla dikim sırasında 44-53M, S04 ve 99R anaçlarının köklerinde 20 cm' den, 5BB anacının köküne ise 1 cm' den budama uygulanmalıdır. Fidanlık parseline dikilen anaçlarda, diğer çeşitlere oranla istenen kök ve sürgün gelişmesi 44-53M anacında, en zayıf gelişimin ise 99R'de olduğu görülmüş, anaçların kök sistemlerinin gelişimi ile vegetatif faaliyetleri arasında doğrusal bir korelasyonun olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler Dikim budaması, Budama şiddeti, Kök budama uzunluğu; uzun, orta, kısa, Tutma oranı, Sürgün gelişmesi, Yeni kök gelişimi, Bağ kurma, Fidan üretimi, Fidan dikimi

SUMMARY The Effects of Different Pruning Severity of Roots at Planting on Formation of New Roots and Vegetative Growth in Vine Rootstocks The aim of the present research was to investigate the effects of various pruning severities of root system of vine rootstocks on the formation (regeneration) of new roots, vegetative growth and development and correlation between new root and shoot growth and development. The research was carried out in the experimental fields of the department of Horticulture, Tekirdağ, Faculty of Agriculture, Trakya University, Tekirdağ between 1992-1993. The rootstock cultivars of 44-53M, 5BB, S04, 99R, which are commonly used in the establishment of vineyards and in the production of one year old young plants were used as the plant material to the roots of which three levels of pruning severities, i.e. length of the remaining root part on young plants, as long (20 cm), medium (10 cm) and short (1 cm), were applied. As to the above ground parts of the young plants routine planting pruning, that is leaving 1-2 buds per plant, was applied. The 10 cm pruning severity is commonly used therefore was considered as the control. The criteria considered were percent viability of young vine stocks, diameter of vine stocks (data taken from just below the highest node, mm), number of shoots produced, length of the shoots produced (cm), length of the main shoot produced (cm), diameter of internodes of 0-1 st, lst-2 nd, and 2 nd-3 rd nodes of the main shoots (mm), fresh weight of the shoots produced (g), number of newly produced roots; number, length (cm), diameter (mm) and fresh weight (g) of newly produced roots.Healthy growing and lignified shoots longer than 10 cm with regards to the measurements of newly produced shoots and roots longer than 10 cm and 2 mm in diameter growing especially from the bottom ends of young vine stocks were take in to consideration. When 44-53M, S04 and 99R roots were long pruned (20 cm) and 5BB short pruned (1 cm), percent viability of vine stocks, production of new roots and vegetative growth and development of the roots tocks were more advantageous than those of the other treatments. Therefore the pruning methods of long (20 cm) to the rootstocks 44-53m, S04 and 99R and short (1 cm) to the rootstock 5BB, are recommenced at planting. Under the nursery conditions the most desirable root and shoot development was obtained from the rootstock 44-53M, the data obtained from the rootstock 99R represented the weakest growth and development. The correlation analysis carried out between growth and development of root system and vegetative development of the rootstocks resulted positive. KEY WORDS: Pruning at planting, pruning severity, root pruning and length, percentage of shooting and rooting young vine, shoot growth, new root growth, vineyard establishment; young vine production, young vine planting.