Yukarı Fırat-karasu havzasının sıcaklık ve yağış verilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada, Erzurum Meteoroloji Bölge Müdürlüğü'nden, Yukarı Fırat-Karasu Havzasında (Erzurum, Erzincan, Tercan) bulunan büyük klima istasyonlarında 1977?2006 yılları arasında kaydedilen sıcaklık ve yağış miktarlarındaki çok yıllık, aylık toplam ve günlük değişimler değerlendirilmiştir. Bu amaçla günlük maksimum sıcaklık, günlük maksimum yağış değerleri ile aylık toplam yağış değerlerinin SPSS (Statistical Product and Service Solutions) adlı istatistik programında bazı istatistiksel özellikleri belirlenmiş ve günlük sıcaklık ve günlük maksimum yağış frekans analizleri yapılmıştır. Ayrıca aylık ortalama sıcaklık ve aylık ortalama yağış miktarlarına göre yöre Walter iklim diyagramları oluşturulmuştur. Araştırma alanında uzun yıllar içersinde aylara göre ortaya çıkan sıcaklık ve toplam yağış değerlerindeki değişimler istatistiksel olarak incelenmiştir. Buna göre; yörede sıcaklık ve yağış rejiminin uzun yıllar içerisinde düzensiz olduğu görülmüştür. Sıcaklık ortalamasının en yüksek olduğu ayların temmuz ve ağustos, en düşük olduğu ayların ise Ocak ve Şubat olduğu saptanmıştır. Yörede en fazla yağışın geçiş mevsimlerinde (Nisan, Mayıs ve Ekim ), en az yağışın ise yaz (Temmuz ve Ağustos) ve kış (Kasım ve Aralık ) mevsimlerinde düştüğü belirlenmiştir.

In this study, daily, monthly and annual rainfall variations have recorded at Erzurum Meteorologi and Climate Stations in the Upper Euphrate Basin (Erzurum, Erzincan and Tercan ) during the period 1977-2006 have been statistically evaluated. Some daily and monthly rainfall and temperature have also been analysed. Monthly variations of temperature and total rainfall values for yaers have been statistically analyzed by using SPSS (Statistical Product and Service Solutions). In aditition, Walter climate diagrams were mad efor basin according to monthly average temperature and monthly average rainfall values. It has been pointed out that temperature and rainfall has been inconsisdent for many years and the highest average temperature in July and Agust and the least average temperature in January and February. It has been seen that the most rainfall is in the transition months (April, May, October ) and least rainfall is in summer (July, Agust) and winter (November, December) seasons.