Ekmeklik buğdaylarda kalite gruplarında tane ve bitki özellikleri üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ EKMEKLİK BU?DAYLARDA KALİTE GRUPLARINDA TANE VE BİTKİ ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Kamu Cenk SARAÇO?LU Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Kayman Z. KORKUT 1995, Sayla 73 Ekmeklik buğdaylarda kalite gruplarında tane ve bitki özelliklerinin incelendiği bu arastama; 1991-1992 ve 1992-1993 yıllarında Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarh Bitkileri Bölümü uygulama alanında yapılmıştır. Anıştırmada biri İtalya, biri Bulgaristan, ikisi Türkiye, dördü Yugoslavya ve biri Rus kökenli olmak üzere toplam dokuz ekmeklik buğday çeşidi kullanılmış olup deneme dört tekrarbmali tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Denemede ekle edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. 1. Bitki boyu, 1991-1992 ekim döneminde için 63.73- 77.49 cm arasında, 1992-1993 ekim dönemi için 45.55- 81.53 cm arasında ve iki yıl birleştirilmiş değerleri 63.73- 81.53 cm arasmda değişmiştir. En kısa boylu çeşitDerdanka'drr. Standart çeşitlerden Knkpmar-79 en uzun bitki boyuna sahip çeşit olarak bulunmuştur. 2. Başak boyu, 1991-1992 ekim döneminde için 8.00-10.16 cm arasmda, 1992-1993 ekim döneminde için 5.91- 9.85 cm arasında vb iki yıl bileştirilmiş değerler için 8.00- 10.16 cm arasmda değişmiştir. En uzan başak boyuna sahip çeşit standart çeşitlerden Knkpmar-79 olarak bulunmuştur. 3. Başakta tane sayısı, 1991-1992 ekim döneminde için 34.08- 52.75 adet arasmda, 1992-1993 ekim döneminde için 29.04- 54.03 adet arasmda ve iki yıl birleştirilmiş değerler için 37.85- 54.03 adet arasmda değişmiştir. En fazla başakta tane sayışma Zrtarka çeşni sahip olarak bulunmuştur. Standart çeşitler ise bu çeşitten daha az başakla tane sayışma sahip olarak bulunmuştur. 4. Bin tane ağırlığı, 1991-1992ekim döneminde için 34.04- 39.02 gram arasmda, 1992-1993 ekim döneminde için 32.48- 40.03 gram arasmda vb iki yıl birleştirilmiş değerler için 34.58- 40.03 gram arasmda değişmiştir. Standart çeşitlerden Krrkpmar-79 en yüksek bin tane ağrrhğma sahip çeşit olarak bulunmuştur. 5. Bitkide kardeş sayısı, 1991-1992 ekim döneminde için 3.90- 5.50 adet arasmda, 1992-1993 ekim döneminde için 3.80- 5.60 adet arasmda değişmiştir. Standart çeşitlerden Knkpmar-79 en fazla kardeş sayışma sahip çeşit olarak bulunmuştur. 6. Su içeriği, 1992-1993 ekim döneminde için % 13.61- 16.51 arasmda değişmiştir. En az su içeriği Atay-85 çeşidinde görülmüştür. Standart çeşitler ise bu çeşitten daha fazla su içeriğine sahip olmuşlardır.7. Protein içeriği, 1992-1993 ekim döneminde için % 14.50- 18.60 arasmda değişmiştir. En fazla protein içeriği Saraybosna çeşidinde görülmüştür. Standartlar ire bu çeşitten daha az protein içeriğine sahip olmuşlardır. 8. Yaş öz içeriği, 1992-1993 ekim döneminde için % 30.00- 38.00 arasmda değişmiştir. En fâzla yaş öz içeriği Saraybosna çeşidinde görülmüştür. Standartlar ise bu çeşitten daha az yaş öz içeriğine sahip olmuşlardır. 9. Kül içeriği, 1992-1993 ekim döneminde için % 0.77- 0.99 arasmda değişmiştir. En az kül içeriği Derdanka çeşidinde görülmüştür. Standartlar ise bu çeşitten daha fazla kül içeriğine sahip olmuşlardır.

SUMMARY MASTER THESIS STUDIES ON GRAIN AND PLANT TRACTS IN QUALITY GROUPS OF BREAD WHEAT CULTTVARS Kamil Cenk SARAÇO?LU The Unrversty of Thtaoe Institute of Science Advisor: Prof. Dr. Kayıhan Z KORKUT 1995,Page:73 This study was carried out in experimental field of Field Crop Department of Agricultural Faculty in Tekirdağ, in 1991- 1992 and 1992- 1993 for the purpose ofexammmg the grain a»! plant traits in quality g^ wheat cultivars. One Baban, one Bulgarian, two Turkish, four Yugoslavian and one Rusian verities were tested. Experiments were hid out in randomized complete block desing with four replications in both years. The results obtained from the study are as follows: 1. Plant height ranged in 1991-1992 between 63.73 and 77.49 cm, in 1992-1993 between 45.55 and 81.53 cm and compiled of in 1991-1992 and 1992-1993 between 63.73 and 81.53 cm. The shortest plant hight was observed in DerdanRa variety. But, Ktrkpmar-79 was taller than standarts variety. 2. Spike lengths in 1991-1992 between 8.00 and 10.16 cm, in 1992- 1993 between 5.91 and 9.85 cm and in compiled of 1991-1992 and 1992-1993 Itetween 8 00 and 10. 16 cm. The taller plant hight was observed in Kjrkpmar-79 variety 3. Number of kernels per spike were found between in 1991-1992 34.08 and 52 75, in 1992-1993 between 29.04 and 54.03 and in compiled of 1991- 1992 and 1992-1993 between 37.85 and 54.03. Number of kernels per spike of Zitarka was more than those and of other varieties and of standarts 4. Thonsnd kernel weight ranged in 1991-1992 between 34.04and 39 02, m 1992-1993 between 32.58 and 40.03 and in compiled of 1991-1992 and J 992- 1993 between 34.58 and 40.03. `The highest thousnd kernel weight was observed in Knkpmar-79 variety. 5. Number of tillers per plant in 1991-1992 between 3.90 and 5.50 and in 1992-1993 between 3.80 and 5.60. The highest number of tillers per plant was observed in Kirkpmar-79 variety. 6. While moisture content of grain varying between 13.61-16.51 %, Atay-85 showed the least percentage as compared to other varieties. 7. The variation limits of protein and gluten contents of grain were between 14.50-18.60 % and 30.0-38.0 % respectively. Saraybosna variety possessed the highest protein and gluten contents was most rnomismg variety under experimental conditions in Tekirdağ as compared to other varieties and standarts. 8. Ash content of grain varying between 0.77-0.99%, Derdanka showed the least percentage as compared to other varieties.