Bitki deseni ve su dağıtım yöntemlerinin sulama şebekelrinin yöntemine olan etkilerinin araştırılması

Abstract

Ill ÖZET Bu çalışmada DSİ XIII. Bölge Müdürlüğüne bağlı Hayrabolu Sulama İşletmesi materyal olarak alınarak, 1987-1994 yıllan arasındaki 8 yıllık süre içerisindeki bitki desenindeki ve su dağıtım yöntemlerindeki değişimlerin sulama şebekelerine olan etkisi incelenmiştir. Bitki desenindeki değişimler, referens bitki su tüketimi hesaplama yöntemlerinden Penman - Monteith, Blaney - Criddle ve Penman PAO yöntemleri kullanılarak belirlenmiştir. İşletmede 8 yıllık süre içerisinde kullanılan su miktarları ile bu üç yönteme göre hesaplanan su miktarları ve sulama modülleri karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda projelemede kullanılan sulama modülleri ve su lama suyu miktarları ile daha sonraki yıllarda hesaplanan değerler arasında önemli farklar bulunmuştur. Bu farkların en önemli nedeni, projede yer alan bir bitkinin daha sonraki yıllarda gittikçe ekiliş yüzdesinin azalması ve proje koşullarında bulunmayan bir bitkinin daha sonraki yıllarda ekiliş yüzdesinin artmasıdır. Ana kanal kapasitesinin hesaplanmasında kullanılan istek ve de vamlı akış yöntemleri karşılaştırıldığında kanal kapasitelerinde önemli fark lar bulunmuştur. Bunların sonucunda bitki deseni ve su dağıtım yöntemlerindeki deği şimler günümüzde önemli bir kriter olan su miktarım etkilemektedir. Bu se beplerden dolayı, sulama şebekelerinin daha sistemli bir şekilde işletilmesi gerekmektedir.

IV SUMMARY A RESEARCH ON THE EFFECTS OF CROP PATTERN AND WATER DISTRIBUTION SYSTEMS ON MANAGEMENT OF IRRIGATION PROJECT In this study, it was tried to investigate the changes of crop pattern and water distribution systems in Hayrabolu irrigation project which belongs to DSİ Xm. Regional Directorate during the years of 1987-1994. Changes of crop pattern were investigated by using Blaney-Criddle, Penman Monteith and Penman FAO reference crop water requirement calculation methods. The amount of water which these projects had used between 1987-1994 and the irrigation module were compared with the amount of water and irrigation module calculated by the 3 crop water requirement calculation methods. It was found that there was an important difference between these two values mentioned about. It can be said that the most important reason for the difference between used and calculated amount of irrigation water is not to be fitted to crop pattern suggested in project by farmers. Demand and permanent flow method were compared and there were found important differences on capacity of chanel. As a result, it was found that the changes in crop pattern and water distrubution systems effected amount of irrigation water. Therefore irrigation project has to be run more carefully.