Bazı soğan çeşitlerinde tohum gücü (vigor) özelliklerinin saptanması

Abstract

Farklı soğan çeşidi tohumlarında çeşitlerinde, tarladaki stres koşullarında yeni bitki oluşturabilme kapasiteleri olarak tanımlanabilecek vigor özelliklerinin değişik vigor test yöntemleri ile belirlenip belirlenemeyeceğini ortaya çıkarmak amacıyla yapılan bu çalışma, 1996-1997 yılları arasında, Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nde gerçekleştirilmiştir. Bu amaca yönelik olarak farklı ticari kuruluşlardan temin edilen Alex, Aki I, Aki II, Aki III, Valenciana (May), Cache F1, Texas Early Grano, Aldoba, Valenciana (Tat), KF 931, Swallow, Banko, Yarım İmralı, Panto, Pan-88 çeşitlerinde vigor farkları ortaya konmaya çalışılmıştır. Vigor test yöntemleri olarak ise; hızlandırılmış yaşlandırma testi, kontrollü bozulma testi, fide büyüme hızı testi, tetrazolium testi, elektriki iletkenlik testi uygulanmıştır. Denemelerden elde edilen sonuçları aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür. a. Vigor farkları ortaya koymada en etkili sonucu kontrollü bozulma testi vermiştir. Hızlandırılmış yaşlandırma testi de bazı çelişkiler olmasına rağmen, kontrollü bozulma testine paralel sonuçlar ortaya çıkarmıştır. b. Elektriki iletkenlik testi sonuçları ile diğer test sonuçları arasında olumlu ilişki olmasına rağmen bazı çeşitlerde uygun olmayan sonuçlar vermiştir. c. Tetrazolium testi soğan tohumlarında canlılık ile ilgili sonuç vermek yanında vigor hakkında karar vermede de yardımcı olmaktadır. d. Fide büyüme hızı testi de vigor hakkında karar vermede bize yardımcı olmaktadır. e. Yapılan çalışmalar sonucunda yaşlı tohumların düşük vigora, taze tohumlarında yüksek vigora sahip olduğu sonucuna varılmıştır.f. Denemelerde kullanılan çeşitler içinde Aki I, Aki III, Yarım İmralı çeşitlerinin yüksek vigora, Valenciana (Tat), KF 931, Panto çeşitlerinin en düşük vigora diğer çeşitlerinde orta vigora sahip olduğu belirlenmiştir. g. Soğan tohumluklarında vigor düzeylerinin belirlenmesinde bu yöntemler uygulanmalıdır. Fakat daha fazla örnekte çalışılmasında yarar olduğu sonucuna varılmıştır.

The aim of this research is to determine whether it is possible or not to assess the vigor differences between the various kind of onion seeds with different vigor test methods. The research has been carried out in the University of Trakya, the Faculty of Agriculture Tekirdağ the Department of Horticulture in 1996 and 1997. The onion seed materials Alex, Aki I, Aki II, Aki III, Valenciana (May), Cache F1, Texas Early Grano, Aldoba, Valenciana (Tat), KF 931, Swallow, Banko, Yarım İmralı, Panto, Pan-88 provided from the different commercial seed companies have been used as the test materials. The accelerated ageing test the controlled deterioration test, the electrical conductivity test and the tetrazolium test, the seedling growth test methods have been applied in these experiments as vigor test methods. The results obtained from the experiments are as follows: a) The most effective results have been obtained from the controlled deterioration test to determine the difference of vigor level in onion seeds. Although there were some contradictions, in comparasion with the controlled deterioration test the similar result have been obtained from the accelerated ageing test. b) The inappropriate results have been indicated by the electrical conductivity test, however there is a positive relationship between the electrical conductivity test and the other test results. c) The Tetrazolium Test has indicated the results in respect of vitality. In addition, it is also helpful to determine the vigor level of onion seeds. d) The seedling growth test is also helpful in order to decide the vigor level. e) In conclusion, as a result of the experiment, the aged seeds have low vigor though the fresh ones have high vigor.VII f)The vigor levels of varieties which have been examined in the experiments are as follows; Yarım İmralı, Aki III, Texas Early Grano have high vigor and Valenciana (Tat), KF 931, Panto have low vigor. g) These methods should be carried out in order to determine the vigor levels of onion seeds. However, it would be useful to examine much more samples of onion seeds.