TİGEM Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen siyah alaca süt sığırlarının bazı döl ve süt verim özellikleri bakımından genetik yapısı üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışma ile Tahirova Tarım işletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca süt sığırlarının ıslah potansiyellerini ortaya koymak için 1978-1995' yılları arasında laktasyonu bulunan 468 inek ve 78 boğaya ait 1504 Laktasyon süt verim kaydı değerlendirilmiştir. Çalışmada bu bilgiler kullanılarak Siyah Alaca sürünün bazı döl verim özellikleri ve süt verim özellikleri ile bu verim özelliklerine ait genetik parametreler (dar anlamda kalıtım derecesi ve tekrarlanma derecesi), tahmin edilmiştir. Ayrıca farklı metodlarla (Sürü Arkadaşlarını Karşılaştırma (SAK), Çağdaşları karşılaştırma (ÇK) ve En îyi Doğrusal Sapmasız Tahmin ( ELUP) Metodları) boğaların ve ineklerin, damızlık değerleri hesaplanarak, sürünün 1978-1995 yılları arasındaki genetik yönelimi tahmin edilmiştir. Elde edilen sonuçlar maddeler halinde aşağıda özetlenmiştir. 1- îlkine Damızlıkta Kullanma Yaşı'na (İDKY) ait genel ortalama 498. 39±11. 51gün (16.6 ay) olarak bulunmuştur, ölçütün kalıtım derecesi 0.7 40±0.142, olarak bulunmuştur. 2- İlkine Buzağılama Yaşı'na (ÎBY) ait genel ortalama 776.72±12.21 gün (25.9 ay) olarak saptanmıştır, ölçütün kalıtım derecesi o. ai9±o. isi, olarak bulunmuştur. 3- Buzağılama Aralığı ( EA) 'na ait, genel ortalama 377. 90±2. 96 gün olarak bulunmuştur. ölçütün kalıtım derecesi0,060±0,045, tekrarlanma derecesi ise o. oisto. oıı olarak saptanmıştır. 4- Servis Periyodu (SP) süresinin genel ortalaması 97.98±2.92 gün olarak bulunmuştur. ölçütün kalıtım derecesi ve tekrarlanma derecesi ise sırasıyla 0, 058±0,045, 0,015±0,011 olarak saptanmıştır. 5- Kuruda Kalma Süresi / (KKS)'ne ait genel ortalama 70.95±1,01 gün olarak bulunmuştur. 6- Laktasyon Süresi (LS)'ne ait genel ortalama 304.64±1.86 gün olarak hesaplanmıştır. Laktasyon süresinin kalıtım derecesi 0,050±0,037 tekrarlama derecesi ise 0,001±0,009 olarak saptanmıştır. 7- 305 günlük süt verimine ait genel ortalama 6337. 7 4±93. 47 kg olarak bulunmuştur. îlgili ölçütün kalıtımın derecesi ve tekrarlanma derecesi ise sırasıyla, 0,27±0,077, 0,072±0,019 olarak saptanmıştır. Boğaların farklı metotlar ile elde edilmiş damızlık değerleri arasındaki ilişkiyi belirleyen korelasyon katsayılarının -.0088 ile.4429 arasında değiştiği saptanmıştır. Bina göre ELUP metodlarından Model 2 ve ÇK metodu ile belirlenen damızlık değerler arasındaki ilişki önemsiz (P>0. 05) bulunurken, Model 2 ile SAK metodu arasındaki ilişki ise önemli bulunmuştur (P< 0.01). SAK metodu ile ÇK metodu arasındaki ilişki ise negatif yönde saptanmıştır. Boğaların farklı yöntemlerle hesaplanan sıralanmış damızlık değerleri arasındaki ilişkiyi belirleyen spearman sıra farkları korelasyon katsayıları ise -.0.012 ile.8158 arasında 'değiştiği saptanmıştır. IVAraştırmamızda verilerin elde edildiği 1978-1995 yılları arasındaki genetik eğilimin, önce pozitif olduğu sonra da negatif bir değer aldığı saptanmıştır. Damızlık değerlerini hesaplamada kullanılan ELUP modelleri ile SAK yönteminde birden fazla verim kaydı değerlendirilirken, ÇK yöntemi ile sadece ilk laktasyon verimleri kullanılmıştır. Damızlık değer tahmin yöntemlerinin dayandığı varsayımların farklılığı, kullanılan kayıt sayısındaki farklılıklar, söz konusu metodlar arasındaki korelasyon katsayılarının farklı olmasına yol açmıştır. Hı ilişkiler ve metodların uygulama açısından kolaylıklarını dikkate alarak, ÇK ve SAK metotları ile damızlık değer tahmini önerilebilir. Ancak bu iki metod bireylerin akrabalı yetiştirilme katsayılarını dikkate almamaktadır. Bir nedenle, akrabalı yetiştirme katsayısını ve dişilere ait bütün laktasyon kayıtlarını dikkate alan BLUP metodları en uygun metod olarak görülmelidir.

This study was conducted for to determine genetic improvement potential of the HLack and White catties raised Tahirova Public Intensive Façps. A Total of 15 04 lactation records belonging to the period of 1978-1995 were investigated. Several production and fertility traits and genetic parameters such as heri tabi lity and repeatability were investigated. The breeding value of the cows and bulls was estimated by Herdmate Comparison (HC), Contemporary Comparison (CC) and Best Linear Unbiased Prediction ( BLUP) methods. Genetic trend of population in the period of 1978- 1995 was also investigated. The results were summarized below. 1- Average first breeding age was 498. 39±11.51 days and the he xi tabi lity of this trait waf estimated as 0. 740±0. 142. 2- Average age in first calving was 776. 72±12. 21 days. Heritability of the first calving age was estimated as 0. 819±0. 151. 3P Average calving interval, Heritability and repeatability of this trait were 377. 90±2. 96 days, 0. 060±0. 045, 0. 015 ±0. 011 respectively. VI4- Overall average open day p#riod was 97. 98±2. 92 days. The heri tabi lity and repeatability of this trait were 0. 05 8±0. 045 and 0. 015±0. Oil respectively. ( 5- The average dry period was 70. 95±1. 01 days. 6- The overall average of lactation length was 304. 64±1. 86 days. The heri tabi lity and repeatability values of this trait were 0. 050±0. 037 and 0. 001±0. 009 respectively. 7- Average lactation yield was 6337. 74±93. 47 kg. The heri tabi lity and repeatability of this trait were 0.2710.077, 0. 072±0. 019 respectively. The correlation coefficients between the breeding values calculated by several different methods of evaluation varied from -0.0088 to 0. 4429.H The spearman rank correlation coefficient of the ranked breeding values of the bulls obtained by several methods ı varied from -0.012 to 0.8158. The correlation between the Best Linear Unbiased Prediction (Model 2) and Contemporary, Comparison was low. The correlation between Bast Linear Unbiased Prediction (Model 2) and Herdmate Comparison; was statisticaly important (P<0. 01). The correlation' between Herdmate Comparison and Contemporary Comparison was negative. Because of the differrences between the breeding value estimation methods in respect of their theoretical assumptions, the correlation^ coefficient values varied among the methods. vnAlthough it had a positive nature at the beginning of the period of 1978-1995, the genetic trend of the population showed a negative tendency with the time during this period. # Bacause of the application facilities of the data, the Contemporary Comparison and Herdmate Comparison were appeared as suitable methods. However/ the degree of inbreeding and relationship of the indivudials were not taken into consideration in those methods. On the condition of the availability of such information, the Bast Linear Unbiased Prediction will fcjye considered as the most appropriate method. * vm