Farklı irilikteki soğanların soğan tohumu üretimine uygunluğunun belirlenmesi ve tohum verimi ve kalitesi üzerine farklı hasat zamanlarının etkisi

Abstract

ÖZET Farklı irilikteki soğanların, soğan tohumu üretimine uygunluğunu ve tohum verimi ve kalitesi üzerine farklı hasat zamanlarının etkisini belirlemeyi amaçlayan bu çalışma 1996 üretim döneminde Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nün uygulama ve araştırma alanında yürütülmüştür. Denemede Yarım İmralı soğan çeşidi kullanılmıştır. Farklı soğan irilikleri (1,0- 1,5cm., 1,5-2,5cm., 2,5-3,5cm. ve 5,0-8,0cm. çaplı soğanlar) 3,6x2,4m. boyutlarındaki her bir parsele sıra arası 60cm. sıra üzeri 30cm. olacak şekilde 15 Mart 1996 tarihinde. beş tekerrürlü tesadüf blokları deneme desenine uygun olarak dikilmiştir. 29 Temmuz-7 Ağustos 1996 tarihleri arasında umbellerdeki kapsüllerin açılma oranları dikkate alınarak, kapsüllerde %1, %3, %5, %7 ve %9 oranında açılmanın görüldüğü 5 ayrı dönemde hasat yapılmıştır. Hasat öncesi, her parselden tesadüfen seçilen 20' şer adet bitkide bitki başına oluşan çiçek sapı sayısı ve umbel çapı belirlenmiştir. Hasat sırasında ve hasattan sonra ise tohum olgunluğu için geçen süre, toplam tohum verimi, umbeldeki tohum, verimi, umbel nemi, tohum nemi, çimlenme oranı, ortalama çimlenme süresi ve bin dane ağırlığı değerleri tespit edilmiştir. Yapılan varyans analizleri sonucunda soğan iriliğinin ve hasat döneminin ele alınan tüm karakterler üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Tohum verim ve kalitesi dikkate alındığında en uygun soğan iriliği ve hasat döneminin 5,0-8,0cm. çaplı soğanlarda, umbellerdeki kapsüllerin %5' inin açıldığı safha olarak bulunmuştur.

II SUMMARY Determination of Different Bulb Size for Suitability of Onion Seed Production and the Effect of Different Harvesting Times on Yield and Quality of Seed This study which aims the determination of different bulb size for suitability of onion seed production and of the effect of different harvesting time on yield and quality of seed was carried out in the experimental field of Tekirdağ Agricultural Faculty of Trakya University, Department of Horticulture in 1 996. Yarım İmralı onion cultivar was used in this research. Different kind of bulb size (having the diameters of 1,0-1, 5cm, 1,5-2,5cm, 2,5-3,5cm and 5,0-8,0cm) were planted in to each plots (having the sizes of 3,6x2,4m) at distance between rows 60cm and within rows 30cm on March 15, 1996. Mentioned experiment above was arranged according to the randomized block design with 5 replications. At between July 29th and August 7th 1996, concerning the ratio of shattering capsules in umbels, they were harvested at 5 different stages which were being of the shattering ratios of %1, %3, %5, %7 and %9 in capsules. In 20 plants randomly selected from each plot of land, the number of the flower stalks and umbel diameter per plant were found out before harvesting time. During the harvest and after harvest, some criteriaes such as the time that were required for the seed ripening, total seed yield, seed yield in umbel, umbel moisture, seed moisture, germination ratio, mean time of germination and 1 000 grain weight were determined. According to the result of the variance analiyses, the effect of the bulb size and harvesting time on all characters examined was found to be important statistically. The most suitable bulb size and harvesting stage in onions having diameters of 5,0-8,0cm. were found at stage that capsules shattered ratio of %5 in for the seed yield and quality.