Doğal domuz ayrığı (dactylis glomerata) ekotiplerinde seleksiyon

Abstract

Deneme 2005-2007 yıllarında Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Yayım Merkezi Müdürlüğü'nün 4 ve 6 nolu kuyu deneme alanlarında yürütülmüştür. Çalışmada Oltu ve Ulubağ ekotiplerine ait hatlar ve kontrol çeşit kullanılmıştır. Bu çalışma bölgemizde doğal olarak yetişen domuz ayrığı bitkilerinden seleksiyonla yeni çeşitler geliştirilerek ülke tarımına kazandırılması amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan hatlar hem kendi aralarında hem de kontrol çeşit ile karşılaştırılmıştır. Denemede yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ham protein oranı ve verimi, bitki besin elementleri, ADF ve NDF oranları ve tohum verimi incelenmiştir. Oltu ekotipinde yeşil ot verimi, ham protein oranı ve verimi ve Mg oranı bakımından hiçbir hat kontrol çeşide üstünlük sağlayamazken, kuru ot verimi yönünden 1 hat, P oranı bakımından 8 hat (hepsi), K oranı bakımından 7 hat, Ca oranı yönünden 1 hat ve tohum verimi bakımından 6 hat kontrol çeşide üstünlük sağlamıştır. Diğer taraftan iki hatta ADF oranı, beş hatta ise NDF oranı kontrol çeşitten daha az olmuştur. Ulubağ ekotipinde ise yeşil ve kuru ot verimi bakımından 6'şar hat, ham protein oranı yönünden 1 hat, ham protein verimi bakımından 4 hat ve P oranı bakımından 1 hat, Mg oranı yönünden 1 hat, K oranı bakımından 7 hat, Ca oranı yönünden 1 hat ve tohum verimi bakımından 4 hat kontrol çeşide üstünlük sağlamıştır. Diğer taraftan 4 hatta ADF oranı kontrol çeşitten daha az olmuş, ancak tüm hatlarda ADF oranı kontrol çeşitten daha fazla olmuştur. Ot verimi ve otun kalitesi dikkate alındığında Oltu ekotipine ait 8, 16, 17 ve 19 nolu hatlar, Ulubağ ekotipine ait 3, 9, 14 ve 18 nolu hatlar yeni çeşitlerin elde edilmesinde kullanılmak üzere seçilmişlerdir.

Research was conducted between 2005 and 2007 in locations, well number 4 and well number 6 at research farm of Atatürk University Faculty of Agriculture, Agricultural Research and Distribution Directorship. Lines of Oltu and Ulubağ ecotypes and control varieties were used in the research. The aim of this research was to develop new varieties of Dactylis glomerata by selection and to contribute the country agriculture production by introducing the new cultivars. Lines used in the research was compared to each other and the control variety. Green hay yield, dried hay yield, crude protein content and yield, plant nutritional elements, ADF and NDF rates, and seed yield were traits investigated in this research. In Oltu ecotypes, there was no differences among lines and control in regards to green hay yield, crude protein content and yield, and Mg content, while 1 line in dried hay yield, 8 lines (all) in P content, 7 lines in K content, 1 line in Ca content and 6 lines in seed yield gave better result than control. On the other hand, ADF rates in 2 lines and NDF rates in 5 lines were lower than the control variety. In Ulubağ ecotype, 6 lines in green and dried hay yield, 1 line in crude protein content, 4 lines in protein yield, 1 line in P content, 1 line in Mg content, 7 lines in K content, 1 line in Ca content, and 4 lines in seed yield, were better than the control variety. On the other hand, ADF rates were lower than the control in 4 lines, NDF rates, however, were higher than the control in all lines. Lines 8, 16, 17, and 19 in Oltu ecotype and lines 3, 9, 14, and 18 in Ulubağ ecotypes were selected for new variety development, in terms of hay yield and quality being considered.