Farklı iki tütün çeşidinde kırım zamanı ve kurutma şeklinin verim ve kaliteye etkisi üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET Tekirdağ koşullarında yetiştirilen Edirne ve Balıkesir tütün çeşitlerinin bazı tarımsal özellikleri ile kırım zamanı ve kurutma yöntemlerinin ele alınan tütün çeşitlerinin kaliteleri üzerine olan etkilerini incelemek amacı ile yapılan bu çalışma 1994 ve 1995 yıllarında T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Deneme, çeşitler (ana parsel), kırım zamanı (alt patsel), kurutma yöntemleri (alt alt parsel) ve eller (minik parsel) olarak bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çeşitlerin tarımsal özelliklerinden, bitki boyu, bitkide yaprak sayısı, yaş yaprak verimi ve kuru yaprak verimi ele alınmıştır. Tütün kalitesine etki eden kimyasal özelliklerden nikotin, toplam azot, indirgen şeker, kül ve pH incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar aşağıda belirtilmiştir: 1. Çeşitlerin bitki boylan arasında istatistiki öneme sahip fark çıkmıştır. Balıkesir tütün çeşitinin bitki boyunun Edirne çeşitinden daha uzun olduğu belirlenmiştir. 2. Çeşitlerin yaprak sayılan arasında da istatistiki anlamda önemli fark vardır. Balıkesir tütün çeşitinde yaprak sayısının Edirne çeşitinden fazla olduğu tespit edilmiştir. 3. Her iki yılda da çeşitlerin yaş yaprak verimleri arasındaki farklılık istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Her iki yılda da Edirne tütün çeşitinin yaş yaprak veriminin daha yüksek olduğu belirlenmiştir.II 4. Çeşitlerin kuru yaprak verimleri arasında 1994 yılında önemli bir fark görülmezken, 1995 yılında istatistik! açıdan önemli bir fark belirlenmiştir. Ayrıca 1994 yılında kuru yaprak veriminin, akşam kırımında, Balıkesir tütün çeşitinde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 5. Çeşitlerin pH oranlan arasında her iki yılda da istatistiki açıdan önemli bir fark görülmemiştir. Ancak, çeşitlerin sabah kırımında, gölgede kurutma yönteminde ve 3. ellerde pH oranlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 6. Hem 1994, hem de 1995 yılında Balıkesir tütün çeşitinin kül oranının Edirne tütün çeşitinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, her iki yılda da güneşte kurutma yönteminde ve alt ellerde kül oranının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 7. 1994 yılında çeşitlerin indirgen şeker miktarları arasında istatistiki öneme sahip bir fark görülmezken, 1995 yılında Edirne tütün çeşitinin indirgen şeker miktarı daha yüksek çıkmıştır. Diğer taraftan her iki yılda da çeşitlerin indirgen şeker miktarlarının sabah kırımında, örtüaltı kurutma yönteminde ve- 4. ellerde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. 8. Çeşitlerin nikotin oranlan arasında, 1994 yılında istatistiki yönden önemli bir fark çıkmıştır. Buna göre Edirne çeşitinin nikotin oranı, Balıkesir çeşitinden yüksektir. 1995 yılında ise çeşitlerin nikotin oranlan arasında önemli bir fark yoktur, her iki yılda da sabah kırımında, güneşte kurutma yönteminde, 1. elde nikotin oranının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 9. 1994 yılında çeşitlerin total azot miktarları arasında istatistiki açıdan önemli fark vardır ve Balıkesir tütün çeşitinde azot miktarı daha yüksektir. 1995 yılında ise total azot miktarları bakımından çeşitler arasında önemli bir fark görülmemiştir. Her iki yılda da total azot miktarının güneşte kurutma yönteminde ve üst ellere doğru gidildikçe artmaktadır.

İİİ SUMMARY This research carried aut in the research field of the department of Field Crops, Tekirdağ Agricultural Faculty, Trakya University during the years of 1994 and 1995 was conducted in order to investigate the affect of harvesting time and curing method of Balıkesir and Edirne tobacco varieties on their agricultural properties and qualities. The research was desidned according to the method of split split plot with four replications and varieties (main plots), harvesting times (sup plots), curing methods (sub-sub plots) and hands (small plots) were considered. Among the agricultural properties of the varieties, the heigt plants, the number of leaves and the yield of fresh and dry leaves was taken into accound. Chemical properties affecting the tobacco qualittes such as nicotine, total nitrogen, reducing sugar, ash and pH were examined. The results may be summarised as follows. 1. The statistical differences between the varieties in plant height were significant and Edirne variety was higher. 2. There was statistically significant differences between the varieties in the numbers of leaves wich was found more in Balıkesir variety. 3. In both of the years, 1994 and 1995, the fresh leaves yield of Edirne variety was found to be higher than the other variety's and the difference was statistically significant.IV 4. In case of dry leaves yield, while there was not any significant difference between the varieties in 1994, it was significant in 1995. In addition, a higher yield of dry leaves was obtained in the evening harvesting of Balıkesir variety in 1994. 5. The statistical analysis of pH showed that there was no significant difference between the varieties in both year. However, in the morning harvesting of the varieties, in the air-curing and in the third hand, the pH was found to be higher. 6. In 1994, as well as 1995, the ash rate of Edirne variety was obtained less than that of Balıkesir variety and also, in both years, in the method of the sun-curing and in the bottom hands were recorded higher. 7. In 1994, it was observed that there was not any significant difference between the reducing sugar of the varieties. Whereas, in 1995, the reducing sugar of Edirne variety was observed higher. On the other hand, in both years, the reducing sugar was higher in the morning harvesting, in the drying under cover and in the forth hand. 8. According to the statistical analysis between the varieties, which was significant in 1994, the nitoine contents of the Edirne variety was found to be higher than that of the Balıkesir variety. However, in 1995, the. difference was significant. But, the nicotine contents were obtained in the morning harvesting, sun-cring and first hand in both years. 9. In case of the total nitrogen contents, there was statistically significant differences between the varieties in 1994 and Balıkesir variety's was higher. Although, there was not any significant difference in 1995. The total nitrogen content increased with sun-cured and in the hand from bottom to the top.