Bazı kimyasal madde uygulamalarının ıspanakların soğuğa dayanıklılığına etkisi üzerinde araştırmalar

Abstract

IV ÖZET DOKTORA TEZİ BAZI KİMYASAL MADDE UYGULAMALARININ ISPANAKLARIN SOĞUĞA DAYANIKLILIĞINA ETKİSİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Hazırlayan: Murat DEVECİ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ TEKİRDAĞ ZİRAAT FAKÜLTESİ BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ Araştırma Görevlisi TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHÇE BİTKİLERİ ANA BİLİM DALI DANIŞMAN: Prof. Dr. Ahmet ŞALK 1999, sayfa: 253 Jüri: Prof. Dr. Ahmet ŞALK Prof. Dr. Ercan ÖZZAMBAK Doç.Dr. Levent ARIN Bu araştırma, Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü ve Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi sera ve labaratuvar imkanları kullanılarak 1996-1998 yıllan arasında Ispanak çeşitlerinin dona dayanımlarının belirlenmesi ve bu dayanıklılığı yapraklara püskürtülen kimyasal madde uygulamaları ile arttırılması ve ayrıca düşük sıcaklık şartlan sonrası, çeşitlerin bitki besin maddeleri ile aralanndaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla kurulmuştur. Denemede faktör olarak iki çeşit (Matador ve Spinoza), dört farklı gelişme dönemi (kotiledon, iki ve altı gerçek yapraklı dönemler ile hasat olgunluğu dönemi), üç farklı düşük sıcaklık (-4, -8 ve -12°C) ve kimyasal muamele (kontrol, glikoz, sakkaroz, CaCb ve NaCl ) kullanılmıştır. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş, her çeşit kendi içindeV değerlendirilmiş ve her dönemde 5 parsel, tüm yetiştirme dönemlerinde 120 parsel ve her parselde 10 bitki kullanılmıştır. Bitkinin değişik vegetatif dönemlerinde; canlılık oranı, elektriki iletkenlik, zar geçirgenliği testleri ile klorofil a, b ve toplam klorofil miktarları, toplam azot, toplam protein, fosfor, potasyum, sodyum, kalsiyum, demir, bakır, çinko ve mangan içerikleri saptanmıştır. Ayrıca ele alman tüm kriterler arasındaki ikili ilişkiler belirlenmiştir. Denemede materyal olarak kullandığımız Matador ve Spinoza çeşitleri arasında; Spinoza çeşidi Matador çeşidine nazaran soğuğa daha dayanıklı olduğu -8°C'ye kadar kimyasal muamele yapılmadan dayanabildiği anlaşılmıştır. Ayrıca yapılan kimyasal madde uygulamalarında Matador'da glikoz, Spinoza'da sakkaroz ve NaCl'ün bitkilerin dona daj^anıklılıklarım arttırdığı belirlenirken, CaCb'un ise dayanıklılıkta olumsuz etki yaptığı tespit edilmiştir. Soğuk testleri sonrasında bitkilerde besin maddeleri arasında değişimler incelenmiş ve çeşitlerin canlılık oranı ile toplam azot, toplam protein, potasyum, sodyum, demir, çinko, mangan ve klorofil içerikleri arasında olumlu önemli ilişkiler belirlenmiş, ancak canlılık oranı ile elektriki iletkenlik ve zar geçirgenlikleri arasında negatif yönde önemli ilşkiler saptanmıştır.

VI SUMMARY Ph. D. Thesis INVESTIGATIONS ON THE EFFECTS OF SOME CHEMICAL APPLICATIONS ON FROST HARDINESS OF SPINACH Murat DEVECİ TRAKYA UNIVERSITY FACULTY OF AGRICULTURE DEPARTMENT OF HORTICULTURE Research Assistant TRAKYA UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES, DEPARTMENT OF HORTICULTURE Supervisor: Prof. Dr. Ahmet ŞALK 1999, Page:253 Jury: Prof. Dr. Ahmet ŞALK Prof. Dr. Ercan ÖZZAMBAK Assoc. Prof. Dr. Levent ARIN The aim of this investigation is to determine the cold resistance of spinach varieties, to increase the cold resistance of plants by spraying some chemicals on the leaves and also correlate the frost hardiness of plants with macro and micro nutrient element compositions of plants leaves. Experiment were conducted under glasshouse and laboratory conditions in Yalova Atatürk Horticultural Central Research Institute and also the Department of Horticulture, Tekirdağ Agricultural Faculty, Trakya University during 1996-1998. In cold tests two Spinach varieties (Matador and Spinoza), four different developmental stages (cotyledonary, two and six true leaf stage and harvest period), four chemical treatments (glucose, sucrose, CaCb,VII NaCl and control) were tested in three freezing temperatures (-4, -8 and - 12°C). Experimental design was randomised split plot with three replications. Each variety was treated individually. Each development stage contained 5 plots, all development stages consisted of 120 plots and 10 plants were grown in each plot. In each developmental stages, survival ratio of plants, electrical conductivity, membrane permeability, chlorophyll a and b and total chlorophyll, total N, total protein, P, K, Na, Ca, Fe, Cu, Zn, Mn, contents in their leaves were determined. Correlation coefficients between these characteristics were also studied. When Matador compared with Spinose, Spinoza was found to be more resistant than Matador. In addition, Spinosa without chemical treatment showed cold resistance up to -8°C. Chemical treatments showed that glucose increased the cold resistance of Matador wherease sucrose and NaCl increased the cold resistance in Spinoza. Unlike, it was found that CaCİ2 had a negative effect on the cold resistance in both varieties. Correlation studies showed that there were significant relationships between survival ratio and total N, total protein, K, Na, Fe, Zn, Mn, chlorophyll contents. The relationships between survival ratio and electrical conductivity and membrane permeability were found to be negative, but significant.