Erzurum ili ve yakın çevresinin flora turizmi potansiyeli açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma Erzurum ili ve yakın çevresinde farklı vejetasyon tiplerini içeren 8 ayrı bölgenin flora turizm potansiyelini belirlemek amacıyla Aralık 2005 ve Ekim 2008 tarihleri arasında yürütülmüştür. Her bir çalışma bölgesinde, önemli bitkisel çeşitlilik gösteren alanların, doğal otsu ve odunsu bitkileri arazi çalışmaları ile belirlenmiştir. Her bir bölgenin doğal ve kültürel kaynak değerleri belirlenerek flora turizmine yönelik SWOT analizi yapılmıştır. 8 ayrı bölgenin kırsal peyzaj değerleri, görsel peyzaj kalitesi yöntemiyle tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında flora turizmi çalışmalarına yön vereceği düşünülen ve halkın bu turizm aktivitesi hakkındaki görüşlerinin alındığı bir de anket çalışması yapılmıştır.Peyzaj karakterlerinin görsel kalite analizinde, katılımcılar tarafından en yüksek puanların verildiği bölge Erzurum-Tortum-Uzundere Güzergahı olmuştur. Aynı çalışma alanı, arazi çalışmalarında tespiti yapılan ve görsel açıdan dikkat çeken 150 bitki türü ile flora turizm potansiyeli en yüksek bölge olarak belirlenmiştir. Görsel peyzaj kalitesi analizinde ?bitkisel çeşitlilik? parametresinde en yüksek puanların verildiği Palandöken Dağları'nın, görsel açıdan dikkat çeken 51 çeşit bitki türünün yanı sıra kent merkezine 5 km uzaklıkta bulunması, kış turizmi dolayısı ile bilinen bir yer olması, modern tesis ve otellerin kongre turizmi ve kış turizmine hizmet vermesi nedeniyle flora turizmi için uygun potansiyeli barındırdığı belirlenmiştir. Ayrıca zengin bitkisel çeşitliliğin yanı sıra ormanları, suya dayalı peyzaj bileşenleri ve kırsal yerleşimleri ile dikkat çeken Kuzgun Baraj Göleti ve Çevresi'nin, 2000 m civarındaki rakımda görsel açıdan dikkat çeken 62 bitki türü ile flora turizmi açısından önemli bir potansiyeli barındırdığı belirlenmiştir. Bölgede turizmi bütün yıla yaymak açısından araştırma yapılan 8 ayrı bölgenin, flora turizmi ağırlıklı, değişik ekoturizm aktiviteleri için imkanlar sunan kaynak değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Elde edilen veriler değerlendirilerek flora turizmi planlamasına yönelik önerilere yer verilmiştir.

This study was carried out to determine the potentials of eight different zones in Erzurum and its close proximity, which include distinct vegetation types, for flora tourism between December 2005 and October 2008. Areas corresponding important vegetation diversity in each zone were determined via field surveys in the respect of natural grassy and woody plant species. Natural and cultural reserve values of each area were determined and SWOT assessment was performed for the determination of flora tourism potentials. Rural landscape values of eight different zones were determined using visual landscape quality assessment method. In addition, in the study a questionnaire survey was conducted in order to determine the public awareness of flora tourism considering the fact that it may direct the future flora tourism studies.Among the zones included in the study, it was the route of Erzurum-Tortum-Uzundere which received the highest scores from participants in the visual quality assessment of landscape characteristics. The same zone was determined to have the largest flora tourism potentials with its 150 plant species, which were detected during the field surveys and attract attentions for their visual aspects. It was also found in the study that the zone including Palandoken Mountains, which was given the highest scores in the visual landscape quality assessment for ?plant diversity? parameter, has 51 plant species, which attract attentions for visual aspects, and has efficient flora tourism potentials since it is nearly 5 km far from the city centre, well-known for its ski resort and can serve as a winter sports and congress centre with the modern facilities and hotels. Additionally, another attractive zone in the study was determined to be Kuzgun Dam Pond and its surrounding with its plant diversity in addition to forests and landscape characteristics based on water and rural settlements, which has an important flora tourism potential with 62 plant species attracting attention for visual aspects at nearly 2000 m height. It was found that eight zones in the study had efficient reserve values providing opportunities to expand tourism season to all year based on flora tourism, various eco-turizm activities. By evaluating the findings some suggestions were proposed related to flora tourism planning.