Erzurum`daki bazı sulak alan bitkilerinin tespiti ve bu bitkilerin peyzaj mimarlığında kullanım olanakları

Abstract

Ekolojik çeşitlilik açısından önemli bir değere sahip olan sulak alanlar; mevcut potansiyellerinin tespit edilememesi, değerlerinin ortaya konulamaması ve bunun sonucu olarak yanlış alan kullanımları ile tahrip olmaktadırlar. Sulak alanlar için ekolojik karakteri oluşturan unsurların tespit edilmesi en önemli adımlardan birisidir. Bu çalışma ile Erzurum sulak alan bitkileri tespit edilmeye çalışılarak sulak alanlardaki biyolojik çeşitlilik ortaya konulmuş ve sulak alanlar ve sulak alan bitkileri ile ilgili olarak bundan sonraki yapılacak çalışmalar için temel oluşturulmaya çalışılmıştır.Ramsar Sözleşmesi sulak alan tanımlamasına göre Erzurum kenti önemli bir sulak alan potansiyeline sahiptir. Bu çalışma Davis kareleme yöntemine göre A8, A9, B8,B9 karelerini kapsayan ana nehir ve çay lokasyonlarının Erzurum kent sınırları içerisinde kalan kısımlarında gerçekleştirilmiştir. 2006-2008 yılları arasında yürütülen çalışmada; başta akarsular olmak üzere önemli dere, çay, geçici sulak alanlar, bataklık göller ve tabansuyu yüksek alanlarda incelemeler yapılmıştır. Çalışmada 6 ana lokasyon alanında toplam 287 noktada örnekleme yapılarak sulak alan bitkileri tespit edilmiş ve 110 bitkinin herbaryumları oluşturulmuştur. Yapılan değerlendirmeler sonucunda 41 familyaya ait 96 bitki türü tespit edilmiştir. Bu bitkilerden 29 familya Karasu Lokasyonun'da 25 familya Serçeme Çayı Lokasyonunda 22 familya Aras Nehri Lokasyonunda 19 familya Oltu Çayı Lokasyonunda'de 28 familya Tortum Çayı Lokasyonunda ve 23 familya Çoruh Nehri Lokasyonunda tespit edilmiştir. Bu bitkilerin 40 tanesinin estetik, 16 tanesinin fonksiyonel özelliklerinden dolayı peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Wetlands have great importance for ecological diversity, but they are degradated with misuse because of not knowing their potentials. Determining the factors of ecological characteristics for wetlands is one of the most important steps for wetland management. The objectives of this study were to determine biodiversity of wetlands in Erzurum province and to prepare database for the similar studies on wetlands and wetland plant species.Erzurum province has great potential for wetlands based upon the definition by the Ramsar Agreement. This study was covered the area of A8, A9 and B8 squares by the Davis Gridding Method in Erzurum. Within the period of 2006-2008, all important areas including rivers, creeks, channels, temporary wetlands, lakes and high ground-water areas within the study area were investigated. Totally in 287 sampling points within 6 main locations plant species were determined and herbariums for 110 plant species were established. 96 plant species belong to 41 families were determined. Among theses species, 29 families were obtained in Karsau location, 25 family in Serçeme Stream Location, 25 families in Aras River Location, 26 families in Oltu Stream Location, 31 families in Tortum Stream Location and 24 families in Çoruh River Location. It was concluded that total of 56 plant species (40 esthetic and 16 functional characteristics) could be used for landscape architectural purposes