Tekirdağ yöresi topraklarında bitkiye yarayışlı azot miktarının belirlenmesinde kullanılabilecek kimyasal ekstraksiyon yöntemleri

Abstract

TEKİRDAĞ YÖRESİ TOPRAKLARINDA BİTKİYE ELVERİŞLİAZOT MİKTARININ BELİRLENMESİNDE KULLANILABİLECEKKİMYASAL EKSTRAKSİYON YÖNTEMLERİÖZETBu araştırmanın amacı, Tekirdağ Yöresi topraklarının azot durumunu saptamak ve butopraklarda bitkiye elverişli azot içeriklerinin belirlenmesinde kullanılabilecek en uygunkimyasal ekstraksiyon yöntemlerini belirlemektir. Bu amaçla yöre topraklarını simgeleyen,toplam 10 adet örnek alınmıştır.Sera denemesi 3 x 3 x 10 : 90 saksı (3 tekerrür, 3 doz ve 10 toprak) şans bloklarıdeneme planına göre kurulmuştur. Denemede test bitkisi olarak mısır (Zea mays L.) bitkisikullanılmış ve topraklara azot 0; 50; 100 ppm düzeylerinde NH4NO3 halinde uygulanmıştır.Denemede, normal bitki gelişmesini sağlamak için ayrıca, bütün topraklara KH2PO4 halinde50 ppm fosfor ve 63 ppm potasyum verilmiştir. Çimlenmeden 8 hafta sonra hasat edilenbitkilerde kuru ağırlık, azot içeriği ve topraktan sömürülen azot miktarları belirlenmiştir.Tekirdağ yöresi topraklarının yarayışlı azot kapsamlarını belirlemek amacıyla, 12farklı kimyasal ekstraksiyon yöntemi kullanılmış olup, bunlar sırasıyla: Mba-Chiboğlu ve ark.(1975) Yöntemi I ve II, Prasad (1965) Yöntemi I ve II, Sahrawad ve Burford Yöntemi I ve II,Synghal ve ark. (1959) Yöntemi, Stanford ve Smith (1978) Yöntemi, Bremner (1965)Yöntemi, Keeney ve Bremner (1966) Yöntemi, Jackson (1962) Yöntemi ve Smith WeldonYöntemleridir. Biyolojik ölçüt olarak ise mısır bitkisinin kuru madde miktarı (gr/saksı), % Niçeriği, azot alımı (mgN / saksı), oransal kuru madde miktarı (gr/saksı), oransal % N içeriği veoransal azot alımı (mgN / saksı) kullanılmıştır.Korelasyon analizi sonuçlarına göre kullanılan ekstraksiyon yöntemleri arasında mısırbitkisinin biyolojik ölçütleri arasında en yüksek korelasyonlar Mba-Chiboğlu ve ark. YöntemiII ile Sahrawat ve Burford Yöntemi I arasında belirlenmiş olup bu yöntemlerin öncelikli olarakkullanılabileceği sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: Tekirdağ yöresi, azot tayin yöntemi, korelasyon katsayısı, azot,bitki analizi.II

CHEMICAL EXTRACTION METHODS WHICH CAN BE USED TO DETERMINEPLANT AVAILABLE SOIL NITROGEN OF TEKIRDAG REGION SOILSSUMMARYThe aim of this investigation was to determine nitrogen status of Tekirdağ region soilsand also to find out the most suitable chemical extraction method or methods to be used indetermining plant available nitrogen in these soils. For this purpose 10 representative soilsamples were taken.A greenhouse experiment was carried out using randomized block design, eachtreatment replicated three times. Corn (Zea mays L.) was used as a test plant and nitrogen wasapplied as NH4NO3 to the soils at the rate of 0, 50 and 100 ppm. In addition, 50 ppm P and 63ppm K as KH2PO4 was applied to all pots. Plants were harvested 8 weeks after germinationand dry matter yield, nitrogen content and total nitrogen uptake of the test plant weredetermined.In order to determine available nitrogen contents of these soils the following 12different chemical methods were used; Mba-Chiboğlu et al. (1975) I and II; Prasad (1965) Iand II; Sahrawad and Burford I and II; Synghal et al. (1959); Stanford and Smith (1978);Bremner (1965); Keeney and Bremner (1966); Jackson (1962) and Smith-Weldon methods,respectively. Dry matter yield; nitrogen content; nitrogen uptake; relative dry matter yield;relative nitrogen content and relative nitrogen uptake of corn plant were used as biologicalindexes.According to correlation analyses results, the highest correlation coefficients weredetermine between Mba- Chiboğlu et al. I; Sahrawat and Burford I methods and biologicalindexes. As a result of investigation obtained that the most suitable chemical methods may beIIIused in determining available nitrogen contents of Tekirdağ region soils were, Mba-Chiboğlu et al. I, (initial soil NH4-N) and Sahrawat and Burford I (Alkaline permanganate)methods, respectively.Key words: Tekirdağ region, nitrogen determine method, correlation coefficient,nitrogen, plant analysis.IV