Romatizmal kalb hastası çocukların bakımından sorumlu ebeveynlerin bu hastalığa ilişkin bilgi ve uygulamalarının saptanması ve planlı eğitimin bilgi düzeylerine etkisinin incelenmesi

Abstract

117 BÖLÜM V ÜZET Araştı rma, Ankara Belediye sınırları içinde oturan ve 1970 yı lından bu yana Hacettepe Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Bölümü Poliklini ğinde Romatizma! Kalb hastalığı tanısı konulan^ 18 yaş ve altıs toplam 95 çocuğun ebeveyinl erinin,, çocuklarının hastalıklarına ilişkin bilgi lerinin saptanması ve bir gruba planlı bir eğitim uygulayarak bilgi kazançlarının saptanması amacı ile deneysel olarak planlanmıştır» Deneklerin oturdukları semtin gelir düzeyi 9 çocuğun kalb hasta lığı derecesi» kaç yıldır hasta olduğu gibi özelliklerin eşit dağılımla rını sağlamak amacı ile» araştırmada kullanılan deney ve kontrol grup ları tandom-blok yöntemi ile oluşturulmuşlardır,, Deneklerin çocuklarının hastalıklarını bilmeleri araştırmacı tarafından önemli varsayılarak bir eğitim programı geliştirilmiştir. Bu eğitim programında^ romatizma! ateşs romatizma! kalb hastalığı, be lirti gözlemleri ve alman ön! em! er, ilaç tedavisine ilişkin bilgi:! er ve ailenin hasta çocuğa ilişkin tutumları gibi konularda ulaşılmak is tenen özellikler eğitim hedefleri olarak saptanmıştır» Bu hedeflere ula şabilmek için8hedeflerın davranışa çevrilmesinden sonra uygun bir eği tim kapsamı geliştirilmiştir. Bu kapsamın aktarılmasında izlenecek yön tem/ kullanılacak araç ve gereç ve kaynak! ar 9 sağlanacak eğitim durum ları planlanmıştır. Ayrıca bu eğitim etkinliğini saptayacak sorulan içeren bir soru kağıdı hazırlanmıştır.118 Hastanedeki dosya arşivinden çıkarılan 2537 hasta dosyası tara narak yukarıda verilen özelliklerde toplam 248 romatizma! kalb hastası çocuğun dosyalarındaki adreslere araştırmacı ve anketörler tarafından gidilmiş ve kendileri ile bağlantı kurulabilen 95 deneğe geliştirilen soru kağıdı uygulanmıştır. Bunun yanında hastane kayıtlarından da veri toplamada yararlanılmıştır* Deney grubunu oluşturan 52 denekle,, üç aylık bir sürede ayda bir kez olmak üzere toplam Uç kez yapılan eğitim görüşmelerinde planla nan eğitim uygun üç bölüme ayrılarak uygulanmıştır. Tek tek ya da iki ~ şers üçer kişilik gruplarla yapılan eğitime deneklerin katılım sürek liliklerini sağlamak amacı ile hatırlatma mektupları postal anrmştır, Oç aylık eğitim programının sonucunda saptanan katılım oram % 63 ` 5 turt ı Planlı eğitimin denek! erdeki bilgi düzeylerine olan etkisini görebilmek için ilk soru-kağıdı uygulamasından 3 ay sonra ve yalnız araştırmacı tarafından ikinci kez soru kağıdı uygulanmıştır» Elde edi len bilgi değişimlerine ilişkin veriler, istatistiksel olarak yüzdeler arası, ortalamalar arası fark önem kontrol lan, doğrusal regresyon ve korelasyon analizleri yapılarak değerlendirilmiştir» Değerlendirme sonuçlarına göre deneklerin romatizmal kalb has tası çocuklarının hastalığına ilişkin bilgi eksikliklerinin olduğu ve bunun da özellikle çocuğun kontrol! ara getirilme ve Penadur tedavisi nin uygulamasına yansıdığı görülmüştür, Diğer taraftans, planlı bir eğitim uygulandığında, genel ve soru gruplarındaki bilgi ortalamala rında önemli bir artış sağlandığı görülmüştür. Ayrıca deneklerin eği tim öncesi gene! bilgi düzeyleri ne olursa ol sun s eğitim sonucunda ben-119 zer, ortak bir bilgi düzeyine ulaştıkları da saptanmıştır» Araştırma kapsamına giren deneklerin çocuklarına karşı olan tu tumlarında koruyucu, kontrol cu ve hoşgörülü genel bir özellik gösterdiği de saptanan diğer bir bulgudur. Uygulanan bu eğitim programının kapsamı» denek! erce gerek! i, yeterli ve kolay anlaşılır olarak değerlendirilmiştir- Deneklerin öğ renme gereksinimi duydukları diğer konularda eğitici olarak bir hem şireyi gördükleri yaygın bir görüş olarak ortaya çıkmıştır, Yukarıda özetlenen tüm bulgulara dayanarak romatizma! kalb has tası çocukların bakımından sorumlu ebeveyinlerin eğitimi ve takiplerini sağlık ekibi üyesi bir hemşirenin üslenmesi önerilmektedir, Böyle bir görev için3 gerekli özellikler, görev ve tefrtrol tanımı geliştirilmiştir. Araştırmanın diğer bir önerisi des planlı eğitim sonucu kazanı lan bilgi kazançlarının zaman içindeki sürekliliğinin ve buna bağlı ola rak eğitimin etkinliğinin kalıcılığının saptanması amacı ile uygulanması gereken bir takip araştırmasıdır.