ABD yüksek mahkemesi ve İHAM kararları ışığında ifade özgürlüğü ve nefret söylemi

Abstract

Nefret söylemi kavramı günümüzde ifade özgürlüğünün istisnalarından biri olarak kabul görmektedir. Bu söylem türü Batı demokrasilerinin hemen tümünde yaptırıma bağlanmakta ve bu eğilim uluslararası insan hakları hukuku mekanizmaları tarafından taraf devletin takdir alanı içerisinde kabul edilmektedir. Bu genel geçer tutumun tek istisnası ise Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) karşımıza çıkmaktadır. ABD hukuk sisteminde nefret söylemi ifade özgürlüğünün bir parçası olarak kabul edilmekte ve bunun sınırlanması çok istisnai koşullarda mümkün olmaktadır. Çalışma, nefret söylemine ve bu kapsamda ifade özgürlüğüne ilişkin birbirinden kesin çizgilerle ayrılan Avrupa yaklaşımı ile ABD'nin kendine has yaklaşımının karşılaştırılmasını yapmayı amaçlamaktadır. Avrupa yaklaşımı İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) içtihadı, ABD yaklaşımı ise ABD Yüksek Mahkemesi içtihadı kapsamında ele alınmıştır. Çalışma kabaca üç bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde ifade özgürlüğü ve nefret söylemi kavramları hakkında kuramsal bir değerlendirme yapılmakta ve ikinci kavrama yönelik uluslararası insan hakları hukuku mekanizmaları genel olarak incelenmektedir. İkinci bölümde ABD Yüksek Mahkemesi ve İHAM'ın ifade özgürlüğüne yaklaşımı ele alınmaktadır. Son bölüm yukarıdaki iki mahkemenin içtihatları doğrultusunda nefret söylemine karşı tutumlarını incelemektedir.

Nowadays, hate speech is considered as one of the exceptions of the freedom of expression. This type of speech is sanctioned in most of the western democracies and this tendency is regarded within the margin of appreciation of the state parties by the international human rights law mechanisms. The only exception to this practice is in the United States (US), in whose law system hate speech is accepted as a part of freedom of expression and its restriction is only legitimate in exceptional circumstances. This study aims to make a comparison between European and American approaches having a clear distinction in hate speech and freedom of expression. In order to examine these two approaches the jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECtHR) and the US Supreme Court are taken into consideration. The study is roughly composed of three parts: The first part sets a theoretical evaluation of freedom of expression and hate speech, and examines the international human rights mechanisms concerning the hate speech as a whole. The second part discuss the different approaches of the US Supreme Court and the ECtHR on freedom of expression. The last part analyzes these two different approaches concerning the hate speech.