Anonim ortaklıklar hukukunda özel denetim

Abstract

Anonim şirketlerde pay ve oy çoğunluğunu elinde bulunduranlar bir araya geldikleri zaman, hâkimiyeti elinde bulundurdukları için şirket yönetimini etkileyecek kararları alarak, kendi kararları doğrultusunda şirketi yönlendirebilirler. Çoğunluğu elinde tutanların gücü karşısında azlık ve münferit pay sahiplerinin korunması, onlara bazı bireysel haklar tanınması ile sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın konusu Anonim Ortaklıklar Hukuku'nda Özel Denetim'dir. TTK'nin `pay sahibinin kişisel haklarıˮ ana başlığı ve V. numaralı özel denetim isteme hakkı alt başlığı altında TTK m.438 ve 444' da düzenlenen özel denetim isteme hakkı, anonim ortaklıkta önemli bir bireysel ortaklık ve azlık haklarından birisini oluşturmaktadır. Aydınlatıcı haklar olarak adlandırılan bilgi alma ve inceleme hakkı ile özel denetim isteme hakları; şirketin faaliyetleri, işlemleri, ekonomik durumu hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan pay sahiplerinin, bu haklarını kullanarak daha bilinçli olmalarını sağlarlar. Bu iki hak, hem önleyici hem de telafi edici niteliktedir

According to Article 438, CO Art.697a, any shareholder may introduce a motion at the general meeting of shareholders calling for certain facts to be subject to a special examination by a special and independent searcher. The special examination has to be necessary for the exercising of the shareholders' rights. If the shareholders' meeting approves the motion, the judge (called upon by the Company or by shareholder) appoints the special searcher. If the general meeting does not approve the motion calling for the appointment of the appointment of the special searcher, shareholders who represent at least ten percent of the share capital or who represent shares with par value of one million Turkish Lira may request the judge to appoint a special searcher. The shareholders are legally entitled to the appointment of a special searcher if they credibly establish that corporate bodies have violated the law or the articles of incorporation and have thereby damaged company or shareholders.Special examination has a pre-condition for requesting, as per article TTK m.438, in order for a shareholder to request a special examination, that shareholder or any shareholder of the company should have duly consumed its right to information and examination. This is pre- condition for requesting the special examination