Erzincan ilinde elma ağaçlarında zarar yapan Archips spp. (yaprakbüken türleri) (Lepidoptera:Tortricidae)`nin tespiti ile önemli türün biyolojisi ve parazioitlerinin belirlenmesi

Abstract

Erzincan ilinde 2010-2011 yıllarında arazi ve laboratuvar koşullarında yürütülen bu çalışmada, elma ağaçlarında ürün ve kalite kaybına neden olan yaprakbüken türleri (Archips spp.) tespit edilerek, önemli bulunan türün biyolojisi ve parazitoitleri belirlenmiştir.Erzincan ili Merkez ve Üzümlü ilçesinde belirlenen bahçelere haftada bir kez gidilerek zararlının; yumurta, larva ve pupa dönemleri elma ağaçları üzerinde tespit edilmiş, gerekli gözlem ve incelemeler yapılmıştır. Ergin döneminin takibi için ise sürvey bahçelerindeki elma ağaçlarına Pherocon tipi eşeysel çekici tuzaklar asılmıştır. Parazitoitlerin belirlenmesi için çok sayıda yumurta paketi, larva ve pupa dönemlerine ait örnekler toplanarak laboratuara getirilmiş ve burada kültüre alınıp çıkışları düzenli bir şekilde takip edilmiştir.Erzincan ilinde elma ağaçlarında görülen yaprakbükenlerin Archips podana (Scopoli, 1763), A. rosana (Linnaeus, 1758) ve A. xylosteana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) türleri olduğu tespit edilmiştir. Bunlardan A. rosana'nın daha yoğun olarak bulunduğu ve önemli tür olduğu belirlenmiştir. A. rosana'nın yumurtalarının doğada 295-323 gün durduktan sonra açıldıkları ve ömrünün ortalama 312 gününü yumurta döneminde geçirdiği saptanmıştır. Ayrıca A. rosana'nın toplam larva süresinin 59-77, pupa süresinin 36-41 gün sürdüğü ve ilk pupalar görüldükten 17-23 gün sonra da ergin çıkışının olduğu kaydedilmiştir. A. rosana'nın Erzincan ekolojik koşullarında yılda 1 döl verdiği de tespit edilmiştir.Yine araştırma sonuçlarına göre, zararlının Hymenoptera takımına mensup Ichneumonidae'den 5 ve Braconidae'den 1 olmak üzere toplam 6 parazitoiti belirlenmiştir.

In this study conducted under laboratory and field conditions in Erzincan province in 2010-2011, the important species (Archips spp.) of leaf roller cousing loss of crops and quality in the apple trees were identified and the biology and parasitoids of the significant species were determined.In the central and Üzümlü districts of Erzincan province, being visited to certain orchards once a week, the periods of pupae, larvae and egg on apple tree were determined and their observations and investigations were made. For the following of adult period, pherocon-type traps were hung on the branches of apple trees in survey orchards. To determine parazitoids, by being collected, samples of larvae and pupae periods were brought to laboratory, cultured over there, and their emergencies were monitored on a regular basis.The species of leaf rollers, Archips podana (Scopoli, 1763), A. rosana (Linnaeus, 1758) and A. xylosteana (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae) in the apple orchards in the Erzincan province were determined. Of them, A. rosana was found to be more intensive and determined to be an important species. After incubated 295-323 days in its egg in nature A. rosana hatched and it was found that average 312 days of its life were spent in the period of egg. Also, 17-23 days after the first pupae appeared adult emergence was recorded that the total duration for larvae is 59-77 days and 36-41 days for pupae. Under Erzincan ecological conditions, A. rosana has one generation a year.According to investigation results, from this pest totally, 6 hymenopteran parasitoid species belonging to Ichneumonidae (5) and Braconidae (1) were obtained.