Geleneksel `yer`[-ler-]de zaman-mekan örgüsü ve sokağın anlamı: Derevenk-Gesi-Ağırnas Vadisi yerleşim örneklemi

Abstract

Eskiye duyulan özlem, salt geçmişin imgeleri olmalarından değil, aynı zamanda insanlığın ortak mirası olan bu `yer'lerin bir mimari ürün olarak değerlerinden de kaynaklanmaktadır. Mimari ürünün içeriğini ise çevre verileri ve kullanıcının yaşam dünyasıyla harmanlanan bir takım kodlar silsilesi oluşturmaktadır. Sadece geleneksel olanda değil, dünya üzerinde her `yer'de geçerli bu kodlar, sabitliklerin var olduğu arketipik imgelerdir ve bunlar, insanı temel aldığından, dünya üzerinde her `yer'de aynı yaklaşımla uygulanan bir tür kalıp gibi çalışmaktadır.Bir konum olarak `yer'de var olan her insanlık haline uygun sabitlikleri anlamak üzere insan yaşamının canlı izlerinin okunabileceği sokak mekanı aracı kılınacaktır. Yürüyüş ve görme edimi aracılığıyla algılanan sokak mekanı, çeşitli ilişkiler ve etkileşimler yoluyla karakterize edilmektedir. Bu süreç aynı zamanda iç ile dış arasında bir gerilimin varlığını ortaya koymakta ve sınırlar, giderek muğlak hale gelmektedir. Bu tür mekanları örneklemek üzere Koramaz Bölgesi, çalışma alanı seçilmiştir.Örneklem alanda tespit edilen sokak parçaları, iç-dış arasındaki sınırların kayganlığından ileri gelen ve varlığı sabitliklerle anlam kazanan mekanlardır. Bu üretilmiş mekanlar, Pattern Language ile, sabitliklerin kavranmaya çalışıldığı yeni bir okumaya tabi tutulacaktır. Böylelikle mimari ürünü değerli kılanın, fiziksel biçimlenmelerin yanı sıra insanı temel alan ve biçim aracılığıyla ifade edilen noktasal ilişkiler olduğu vurgulanacaktır.Anahtar Kelimeler: Mimari ürün; sokak; pattern language; Osmanlı köy hayatı; Koramaz bölgesi.

Longing for the past arises not only from their being images of the past but also from the value of these places, which are common heritage of humanity, as architectural works. The content of the architectural work is composed of environmental data and a number of codes blended with the habitant?s life world. These codes, which are valid not only for the traditional one but also for every place in the world, are archetypal images. They work like a pattern applied with the same approach in every place of the world as they are based on humanity.To understand stabilities suitable for every human condition in the place as a location, the street space will be used as a means of observing living traces of human life. Street space perceived by walking and seeing is characterized by various relationships and interactions. At the same time, this process sets forth the presence of a tension between interior and exterior, and borders are becoming ambiguous. Koramaz region is chosen as a domain to sample these spaces.Parts of the streets identified in the sample site are places which gain meaning with stabilities and the presence of which comes because of the ambiguity of boundaries between interior and exterior. These produced spaces will be subjected to a new reading with which stabilities will be comprehended with Pattern Language. Thus, the fact apart from physical figurations, micro relations identified by shape and based on humanity makes an architectural work worthwhile will be emphasized.Keywords: Architectural work, street, pattern language, Ottoman village life, Koramaz region.