Erişkin periodontitisli bireylerde sistemik ve lokal olarak uygulanan doksisiklinin dişeti cebi sıvısı hidroksiprolin ve total protein düzeylerine etkisi

Abstract

ÖZET Periodontal hastalığın enfeksiyöz karakteri nedeniyle, tek başına mekanik tedavinin hastalık kontrolünde yetersiz kaldığı kavramından hareketle, 20. yy sonlarına doğru mekanik tedaviye ek olarak antimikrobiyal destek amacıyla özellikle antibiyotiklerin kullanımı önem kazanmıştır. Tetrasiklinler, mikroorganizmalar üzerinde büyük oranda etkili geniş spektrumlu antibiyotiklerdir. Son yıllarda yapılan araştırmalarda, tetrasiklinlerin antimikrobiyal özelliklerinin dışında kollagen yapımını artıran ve kollagenaz enzimini inhibe ederek kollagen yıkımını azaltan antikollagenaz, non-antimikrobiyal etkilerinin de olduğu saptanmıştır. Tetrasiklinlerin non-antimikrobiyal özellikleri, bu ilaçların erişkin periodontitisli (EP) hastalarda da, kullanımını gündeme getirmiştir. Bu ilaçların sistemik kullanımında yan etkilerinin olduğu belirlendikten sonra lokal kullanımları alternatif olarak gündeme gelmiş ve gerek sistemik, gerek lokal olarak kullanılan tetrasiklin etkinlikleri çeşitli parametrelerle incelenmiştir. Bunlar klinik ve mikrobiyolojik parametreler olduğu gibi, cep sıvısında biyokimyasal ürünlerin saptanmasına kadar çeşitlendirilmiştir. Cep sıvısında bu ilaçların periodontal hastalık aktivitesine olan etkilerinin belirlenmesinde en önemli parametrelerden birisi kollagenin en önemli göstergesi olarak kabul edilen hidroksiprolin (hyp) olabilir. Tüm bu kavramlar göz önüne alınarak, bu çalışmada; EP'li bireylerde sistemik ve lokal olarak uygulanan doksisiklin tedavisinin klinik iyileşme ve dişeti oluğu sıvısı (DOS), hidroksiprolin (hyp) ve total protein (TP) düzeylerine olan etkilerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması amaç- lanmıştır.Çalışma 21 kadın, 24 erkek toplam 45 birey üzerinde yürütülmüştür. Bireyler uygulanacak tedavi yöntemlerine göre, sistemik doksisiklin grubu (SD), sistemik doksisiklin + subgingival küretaj grubu (SD+SGK), lokal doksisiklin grubu (LD), lokal doksisiklin + subgingival küretaj grubu (LD+SGK) ve SGK (kontrol) grubu olmak üzere 5 ayrı gruba ayrılmıştır. Hastaların periodontal durumlarını belirlemek amacıyla tedavi öncesinde ve tedavi sonrası 3., 5. ve 7. haftalarda cep derinliği, klinik ataçman düzeyi, gingival indeks, kanama indeksi ve plak indeksi ölçümleri ivyapılmıştır. Aynı seanslarda ayrıca DOS örnekleri de alınarak hyp, ve TP düzeyleri belirlenmiştir. Elde edilen klinik ve laboratuar bulguları, her bir grup içinde periyotlar arası, her bir periyotta da gruplar arası karşılaştırmalarla istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Klinik ve laboratuar bulguları değerlendirildiğinde; tüm uygulama modellerinde, belirgin klinik iyileşme gözlenmiştir. SD ya da LD tek başına tüm klinik parametrelerde önemli azalma ve belirgin klinik iyileşme sağlamıştır. Klinik iyileşmede tek başına LD, SD'den daha iyi sonuç vermiştir. Tüm tedavi modellerinde DOS hyp ve TP düzeylerinde önemli derecede azalmalar gözlenmiştir. SD ve LD tek başına DOS hyp ve TP düzeylerini önemli derecede azaltmıştır. Tek başına mekanik tedavi, doksisiklinle kombine edilen küretajdan daha fazla DOS hyp düzeylerinde azalma sağlamıştır. Bu bulgu, mekanik tedavinin DOS hyp'i azalttığını fakat doksisiklinle kombine edildiğinde DOS hyp'nin arttığını ve doksisiklinin DOS hyp düzeyini artırıcı bir etki gösterdiğini, bu durumun daha önceden gösterildiği gibi dişeti ve DOS hyp düzeyleri arasındaki pozitif korelasyona bağlı olarak dişetindeki kollagen miktarındaki bir artışın yansıması olduğunu ve doksisiklinin bu artışta bir rol oynamış olabileceğini düşündürmektedir. SD ve LD arasında, DOS hyp düzeylerine etki açısından önemli bir fark görülmemiştir. Çalışmanın sonuçları klinik iyileşme açısından LD'nin, SD'den daha etkin olduğunu, bu etkiyi bölgede daha yoğun bir şekilde lokalize olarak antimikrobiyal özelliğiyle sağladığını düşündür mektedir. Doksisiklinin kollagen üzerine non-antimikrobiyal olumlu etkilerinin de olduğunu düşündüren bu bulguların ışığında, LD'nin yan etkilerinin olmaması da gözönünde bulundurularak, LD + SGK'ın EP tedavisinde daha fazla tercih edilebilir bir tedavi modeli olduğu öne sürülebilir. Anahtar Kelimeler: Erişkin periodontitis, sistemik doksisiklin, lokal doksisiklin, kollagen, hidroksiprolin, dişeti oluğu sıvısı.

ABSTRACT Since the concept that, mechanical debridement alone is not a sufficient treatment approach to control the course of periodontal disease because of its infectious character, has evolved near to the end of the 20'th century, especially the use of ontibiotics as an antimicrobial support to the mechanical therapy has become of special importance. Tetracylines are strongly effective antibiotics on microorganisms with a wide spectrum. Recent investigations have shown that, these drugs, in addition to their antimicrobial effects, have some non-antimicrobial properties such as increasing collagen synthesis in tissue cells and decreasing collagen break down by acting as a collagenase inhibitor. In recent years these antimicrobial and non-antimicrobial effects of tetracyclines have provided the concept of using them in the treatment of adult periodontitis (AP). In recent years as an alternative model, several local drug delivery systems have been developed in order to avoid from the site effects of systemic antibiotics. Both systemic and local tetracylines have been the subject of many studies analyzing their effects on clinical, microbiological and biochemical parameters. One of the important biochemical markers of the effects of tetracyclines on periodontal disease activity may be hydroxyproline (hyp) levels in GCF which is generally accepted as to be unique to collagen. The aim of the present study was to determine and compare the effects of systemic and local doxycycline treatment on clinical parameters and GCF hyp and total protein (TP) levels in patients with AP. The study was undertaken on 21 females and 24 males for a total of 45 patients with AP. The patients were divided to 5 treatment groups including; systemic doxycycline treatment alone (SD) group, SD+subgingival curettage (SD+SGK) group, local doxcycycline treatment alone (LD) group, LD+subgingival curettage (LD+SGK) group and SGK treatment alone (SGK=control group). The clinical measurements including probing depth, clinical attachment level, gingival index, bleeding index and plaque index values were performed before and 3, 5 and 7 weeks after the treatment. GCF samples were obtained from the patients in the same time periods. GCF hyp and TP levels were biochemically determined. The clinicaland biochemical findings were statistically analyzed by comparisons in the groups between different periods and in the periods between the groups. The results indicated significant healings in all treatment models. Even SD and LD treatment alone provided remarkable healings with significant decreases in all clinical parameters. LD treatment alone provided significantly better clinical healing results than SD treatment alone. SD or LD combined with mechanical treatment provided better results than doxycycline alone. Significant decreases in both GCF hyp and TP levels were observed in all treatment models. SD and LD alone significantly decreased hyp and TP levels in GCF. However, SGK alone provided lower GCF hyp levels compared to the curretages combined with doxycyline. This finding suggests that mechanical treatment alone decreases hyp levels in GCF but when combined with doxycycline, hyp levels become significantly higher, indicating that doxycycline increases hyp levels. It may be considered that the higher hyp levels in GCF is a reflection of increased collogen in gingiva since there exists a strong positive correlation between hyp levels in gingiva and in GCF as was determined in a previous study. This result suggests a possible role of doxycycline on the increased synthesis and/or decreased breakdown of collagen in gingiva. There was no significant difference in hyp levels between the SD and LD treatments. The results of the study indicate that; LD is significantly more effective then SD on clinical healing and that this effect is strongly provided by its antimicrobial and non-antimicrobial properties due to the dense localization of the drug in the area. According to these findings it may be proposed that LD+SGK seems to be a more preferable treatment model than SD+SGK when the site effects of systemic treatment are also regarded. Key Words: Adult periodontitis, systemic doxycycline, local doxycycline, collagen, hydroxyproline, gingival crevicular fluid. vn T.C. YÜKSEKÖ6MTİM KURULU