Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda tiroid volümü ve hipatalamus-hipofiz-tiroid ekseninin incelenmesi

Abstract

ÖZET Çalışma Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesin' de Şubat-1993 - Nisan-1993 tarihleri arasında 10' u kronik hemodiyaliz programında olan 20 son dönem kronik böbrek yetmezlikli hasta ve 10 sağlıklı gönüllüde yapıldı. Hastalarda ve kontrol grubunda serum TT3, TT4,ST3,ST4, ve TSH değerleri çalışıldı. TSH' un günlük ritmini tayin için 14. oo, 15. oo, 16. oo, 17. oo, 22. oo, 23. oo, 24. oo, 01. oo ve 02.oo de serum TSH değerleri ölçüldü. 200 ug IV TRH verilerek 0, 30, 60, 90, 120. dakikalarda serum TSH' una bakıldı. Tiroid ultrasonograf isi ile tiroid volümleri ölçüldü ve sonuçlar kontrol grubu ile kıyaslandı. KBY'li hastalarda TT3.ST3 ve ST4 değerleri kontrollere göre düşük bulundu( p(0.05 ). Ortalama TT4 ve TSH değerleri normal sınırlarda idi.Hemodiyaliz programındaki hastalardan 8 'inde (% 80) ve diyaliz uygulanmayan KBY'li hastaların 4'ünde(%40) TSH' un sirkadiyen ritmi bozulmuştu. KBY'li hastalarda TRH stimülasyon testine gecikmiş TSH cevabı elde edildi. Diyaliz uygulanmayan hastaların 2 'sinde (%20)normal cevap, 4 hastada (%40) gecikmiş cevap, 1 hastada (%10) artmış cevap ve 3 hastada (% 30) cevapsızlık elde edildi. Diyaliz uygulanan hastalardan l'inde (%10) normal cevap, 7 ' sinde (%70) gecikmiş cevap, 1 hastada (%10) gecikmiş artmış cevap ve 1 hastada (%10) cevapsızlık elde edildi. Tiroid volümleri diyaliz uygulanan hastaların grubunda diğer iki gruba göre daha küçük bulundu. - 51 -Sonuç olarak, kronik böbrek yetmezliği hipotalamus -hipofiz-tiroid eksenini etkileyerek sirkadiyen TSH ritmini bozmakta, tiroid hormon profilini önemli ölçüde etkilemektedir. TSH' un sirkadiyen ritminin ve TRH'a TSH cevabının bozulması ise hipotalamus ve hipofiz düzeyindeki bir de - fekti düşündürmektedir. 52 -

SUMMARY This study was performed in Erciyes University Medical Faculty Hospital between February - April 1993 in 20 end- stage chronic renal failure patients and 10 healthy volun teers. 10 of the chronic renal failure patients were in chronic hemodialysis program. Serum TT3, TT4, FT3, FT4 and TSH levels were measured in patients and control group. Serum TSH levels were mea - sured at 14. oo, 15. oo, 16. oo, 17. oo, 22. oo, 23. oo, 24. oo, 01. oo, O2.oo to determine the rhythm of TSH. Serum TSH was measured 0, 30, 60, 90, 120 minutes after intravenous ap - plication of 200 uU TRH. Thyroid volumes were determined by thyroid ultrasonography and results were compared with those of control group. TT3, FT3 and FT4 values were found lower in chronic renal failure patients compared to control values(p (0.05 ) Average TT4 and TSH values were in normal range. The circa- dian rhythm of TSH was found abnormal in 8 (%80) of pati - ents in hemodialysis program and in 4 (%40) of chronic re nal failure patients who were not hemodialysis program. De layed TSH response to TRH stimulation test was obtained in chronic renal failure patients. Normal TSH response to TRH stimulation test was obtained in 2 (%20) of the patients who were not in hemodialysis program, delayed response in 4 (%40) of the patients, increased response in 1 (%10), and no response in 3 (%30) of the patients. Normal response was - 53obtained in 1 (%10) of the hemodialysis patients, delayed response in 7 (%70), delayed-increased response in 1 (%10) and no response in 1 (%10) patient. Thyrid volumes were found smaller in hemodialysis patients compared to other two groups. As a result, chronic renal failure distorts the circa - dian TSH rhythm and substantially changes the thyroid hor - mone profile by affecting hypothalamic-pituitary-thyroid axis. Distortion of circadian rhythm of TSH and TSH respon se to TRH points to a defect at the level of hypothalamus and hypophysis. 54 -