Vazokonstriktör agonistlerin sıçan torakal arter cevabına, östrojen etkisinin in vitro araştırılması

Abstract

m TEŞEKKÜR Bu çalışma Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı'nda yapılmıştır. Çalışmamın her aşamasında bilgi ve eleştirileri ile katkıda bulunan hocam ve tez yöneticim, Sayın Prof. Dr. Nurcan Dursun'a, Anabilim Dalı olanaklarından yararlanmamı sağlayan, bilgi ve tecrübeleri ile bana ışık tutan Fizyoloji Anabilim Dalı Başkanı Saym Prof. Dr. Çiğdem Özesmi'ye, Çalışmamın her aşamasında değerli yardımlarını gördüğüm Sayın Prof. Dr. Cem Süer'e, Uyumlu bir çalışma ortamı sağlayarak destekte bulunan Sayın Prof. Dr. Sami Aydoğan, Prof. Dr. Meral Aşçıoğlu, Prof. Dr. Asuman Gölgeli, Doç. Dr. Bekir Çoksevim, Doç. Dr. Nazan Dolu'ya, Deney çalışmalarım esnasındaki yardımlarından dolayı Leyla Keskinol, Dr. Zafer Sezer, Lütfiye Oğan'a İstatistiksel değerlendirmelerimdeki yardımlarından dolayı Sayın Doç. Dr. Yunus Dursun'a, İzole organ banyolarım veren Prof. Dr. Bilal Liman'a Her türlü desteği sağlayan bölüm asistanları Ayşegül Küçük, Betül Yerer, Hande Yapışlar, Dr. Cihangir Açık, Dr.Ramazan Benli, Dr. Mehmet Erdoğan, Dr. Seda Artış, Dr. Murat Kedirci'ye Tezimin hazırlanmasında yardımlarını ve desteğini esirgemeyen aileme teşekkürü borç bilirim.

IV VAZOKONSTRİKTÖR AGONİSTLERİN SIÇAN TORAKAL ARTER CEVABINA, ÖSTRO JEN ETKİSİNİN İN VİTRO ARAŞTIRILMASI ÖZET Östrojenik etkinlikten sorumlu 17P östradiol hormonu damar düz kasında gevşemeye neden olmaktadır. Damar endoteli östrojenin indüklediği vazodilatasyonda önemli rol oynar. Çalışmamızın amacı, sıçan torasik aortunu serotonin, fenilefrin ve yüksek potasyum gibi kastıncılann yaptığı gerim üzerinden östrojenin oluşturduğu gevşetici cevaplan karşılaştırmaktır. Damar, nitrik oksit inhibitörü ile muamele edildikten, sonra aynı kastıncılar ile gerilip yine östradiolün oluşturduğu gevşeme cevapları değerlendirilecek, elde edilen veriler yorumlanarak, östrojenin gevşetme mekanizmasının açıklanmasına katkıda bulunulacaktır. Wistar albino sıçanlardan elde edilen torasik aorta halkaları İO^M serotonin, İO^M fenilefiin ve 80mM potasyum klorür (KC1) ile kastırılmış ve bu kasılmalar üzerine İO^-IO^M östradiol'ün oluşturduğu gevşeme cevaplan elde edilmiştir. Aynı işlemler 10ml banyo ortamında nitrik oksit inhibitörü Nw-L-arjinin metil ester (L-NAME) varken tekrarlanmıştır. Grup içi ve gruplar arası karşılaştırmalarda One-Way ANOVA (Tukey HSD) testi kullanıldı. Üç kastıncmın, ortamda L-NAME varken ve yokken, damarda oluşturduğu kasılma cevaplan arasında' istatistiksel açıdan farklılık bulunmamıştır. Östradiol'ün fizyolojik dozda (İO^M) oluşturduğu gevşeme cevaplan birbirine yakın bulunmuştur. Serotonin ve KC1 grubunda 10`5M östradiol gevşemeyi artırmış, İO^M östradiole serotonin ve fenilefrinin yaptığı gevşemesi doza bağlı artarken KC1 grubunda azalmıştır. Serotonin-KCl, fenilefrin-KCl gruplanndaki kasılma üzerinde 10`5 ve İO^M östradiol gevşetme cevaplan arasında istatistiksel anlamda farklılık bulunmuştur (p<0.02). L-NAME verilenlerde ise İO^M östradiol grubunda serotonin dışında gevşeme cevaplan azalmıştır (p<0.000). 10`5M ve İO^M östradiol gevşeme cevaplan gruplar arası fark göstermemiştir. Verileri yorumladığımızda; sıçan torasik aortunda serotonin, fenilefrin ve yüksek potasyum kasılma cevaplannın birbirine yakın olduğunu, serotoninin nitrik oksit salınımma neden olarak gerçek kasılma cevabını göstermediğini, östradiol'ün hücre içi organellerde kalsiyum salgılanmasından çok hücre dışından kalsiyum girişini bloklayarak gevşeme oluşturduğu sonuçlarını çıkartabiliriz. Anahtar kelimeler: 17P östradiol, vasodilatasyon, endotelyum, torakal arter.