Künt travma hastalarında CRP, kan laktat ve kreatin kinaz seviyelerinin yaralanma şiddet skoru ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Çalışmanın amacı kunt travma nedeniyle acil servise getirilen hastaların travma şiddet skoru ile CK, CRP ve kan laktat düzeyi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Prospektif nitelikli olan bu çalışmada ISS puanı 25'in üzerinde olan 30 hasta ve 25' in altında olan 30 hasta olmak üzere toplam 60 hasta incelenmiştir. Hastalardan başvuru anında ve başvuru anından 6 ve 12 saat sonra olmak üzere toplam 3 kez kan alındı. Kreatin kinaz ve C-Reaktif protein düzeyleri için kanlar cam tüplere alınırken laktat düzeyleri için heparinle yıkanmış enjektöre çekildi. Cam tüplerdeki kanların serum kısımları ayrılarak kreatin kinaz ve C-Reaktif protein düzeyleri çalışıldı. Enjektörlerdeki kanlardan ise, kan gazı ölçüm aleti kullanılarak, laktat düzeyleri saptandı. 49Her iki grup arasında cinsiyet, acil servise gelme süresi, hemodinamik stabilite ve yatış süreleri açısından anlamlı farklılık yoktu (p>0.05). ISS 25'in üzerinde olan hasta grubunda GKS anlamlı derecede düşük bulundu (p<0.05). Ölen hastalarda taburcu olan hastalara göre ISS anlamlı derecede yüksek ve GKS anlamlı derecede düşüktü (p<0.05). ISS 25'in üzerinde olan hasta grubunda 12. saat CRP değeri ve geliş laktat değerleri, diğer gruptan anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.05).. Hastaların acil servise yaklaşık 3 saatte ulaşmış olması, hastane öncesi hizmetlerin daha iyi düzenlenmesi gerektiğini göstermektedir. ISS ve GKS prognozu tahminde faydalı bulunmuştur. Kan CRP ve laktat düzeyleri de prognoz tahmininde faydalı biyokimyasal parametrelerdir. Sonuç olarak daha kullanışlı skorlama sistemi oluşturabilmek için biyokimyasal parametreler ve travma skorlama sistemleri beraber kullanılabilirler. 50

SUMMARY The aim of this study is to investigate whether a correlation exists between Injury Severity Score and blood levels of creatin phoshokinase, C- reactive protein and lactate in patients admitted to emergency department due to blunt trauma. This prospective study included a total of 60 patients. Thirty of them had an ISS score below and equal to 25 and the remaining 30 had an ISS score above 25. Peripheric venous blood samples were taken three times from each patient: a baseline sample on arrival in the emergency department, samples at 6th and 12th hours from arrival. Samples for creatinin phoshokinase and C-reactive protein levels were drawn into glass tubes and those for lactate levels were drawn into heparin-washed injectors. Serum of blood in each glass tube was separated for 51determination of creatinin phoshokinase and C-reactive protein levels. To obtain lactate levels, blood in the injectors was analysed with a blood gase autoanalyser. There were no statistically significant differences between the two groups with regard to gender, duration to arrive in the emergency department, hemodynamic stability, and length of hospital stay (p>0.05). The patient group with an Injury Severity Score above and equal to 25 had a low Glasgow Coma Scale, which was statistically significant (p<0.05). The patients who died had higher Injury Severity Score results and lower Glasgow Coma Scale results, which were statistically significant(p<0.05). The patient group with an Injury Severity Score above and equal to 25 had higher levels of 12th-hour creatinin phosphokinase and baseline lactate levels than those og the other group. These differences were statistically significant (p<0.05). That the lactate level rose at the 6th hour in the patients who died may be considered as a bad prognosis indicator. That the patients were brought to the emergency department about 3 hours following the trauma suggests that prehospital care quality is to be improved. Injury Severity Score and Glasgow Coma Scale are useful tools to estimate prognosis of patients with blunt trauma. Blood levels of C-Reactive protein and lactate can also be considered as parameters to estimate outcome. It can be concluded that a combination of biochemical parameters and trauma scores can be used to get a more useful prognosis evaluation. 52