Fonksiyonel dispepsili hastalarda hipotalamus-hipofiz-adrenal aks fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve semptomların yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalısmanın amacı Fonksiyonel Dispepsi hastalarında hipotalamopituiteradrenal aksın değerlendirilmesi, dispepsi semptomlarının yasam kalitesi, anksiyete vedepresyon düzeyine etkilerinin ölçülmesidir.Hastalar ve Yöntem: Çalısmaya, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi HastaneleriGastroenteroloji polikliniğine basvuran, Fonksiyonel Dispepsi için Roma III kriterlerinikarsılayan 40 olgu ve 17 sağlıklı kontrol alındı. Organik dispepsinin dıslanabilmesi içinhastalara üst gastrointestinal sistem endoskopisi ve batın ultrasonografisi yaptırıldı.Hasta ve kontrol gruplarına Hipotalamopituiter adrenal aks aktivitesinindeğerlendirilmesi için dinamik testlerden 1 ?g ACTH stimülasyon testi yapıldı. 0., 30.,60., 90. ve 120. dakikalarda plazma kortizolü için kan örneği alındı. Adrenal aktivitenindeğerlendirilmesi için tarama testi olan bir gecelik deksametazon supresyon testiuygulandı. Bazal ACTH ve DHEAS ölçümü için kan örneği alındı. Her iki gruba yasamkalitelerinin ölçülmesi için SF?36, anksiyete düzeylerinin ölçülmesi için Durumluk-Sürekli Anksiyete ölçeği, depresyon düzeylerinin belirlenmesi için Beck Depresyonölçeği anket seklinde uygulandı.Bulgular: Hipotalamopituiter aksın değerlendirilmesi için yapılan 1 ?g ACTHstimülasyon testi ile hasta grubunda yeterli ve kontrol grubundaki ile benzer kortizolyanıtları bulundu. 1 mg deksametazon supresyon testi ile hasta grubunda kontrolgrubundakine benzer bir kortizol supresyonu tespit edildi. Hasta grubunda sigarakullanımı anlamlı derecede fazlaydı. Çay, kahve, alkol ve NSA?? kullanımı kontrolgrubundan farklı bulunmadı. Dispepsisi olan olgularda yasam kaliteleri düsük bulundu.Ayrıca durumluk ve sürekli anksiyete düzeyleri dispeptik olanlarda yüksekti. Depresyonoranı Fonksiyonel Dispepsi hastalarında % 60 olarak bulundu. Hasta grubunda hembazal hem de deksametazon supresyon testine verilen DHEAS yanıtı kontrol grubundandüsük bulundu. Ayrıca hasta grubu içerisinde depresif olanların DHEAS düzeyleri hemdepresif olmayan hastalardan hem de kontrol grubundakilerden düsük bulundu.Sonuç: Bu çalısma fonksiyonel dispepsili olguların hipotalamopituiter adrenal aksfonksiyonunun normal olgulardan farklı olmadığını göstermektedir. FonksiyonelDispepsi hastalarında depresyon oldukça sıktır. Bu hastalarda depresyon, düsükDHEAS seviyeleri ile beraber görülüyor olabilir. Çalısmada dispepsi hastalarının yasamkalitelerinin düsük ve anksiyete oranlarının yüksek olduğu tespit edilmistir.Anahtar kelimeler: Anksiyete, depresyon, DHEAS, fonksiyonel dispepsi, HPA aks,yasam kalitesi,

Objective: The aims of present study are assessing hypothalamic-pituitary-adrenal(HPA) axis in patients with functional dyspepsia and measuring the effect of symptomson quality of life, anxiety and depression levels.Patients and Methods: 40 patients who were presented in Gastroenterology OutpatientClinic of Erciyes University Hospital and fulfilled the Rome III criteria for functionaldyspepsia and 17 healthy controls were enrolled to the study. Upper gastrointestinalsystem endoscopy and abdominal ultrasonography were performed in all patients toexclude organic dyspepsia. 1?g ACTH stimulation test was performed to assess theactivity of hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA) axis both in patient and control group.Blood samples were taken on minutes 0, 30, 60, 90 and 120 for plasma cortisol levels.Overnight dexamethasone suppression test was used as scanning test for assessingadrenal activity. Blood samples were taken for measurements of basal ACTH andDHEAS. In both groups, SF-36 Questionnaire was used to measure quality of life,State-Trait Anxiety Scale was used to measure anxiety levels and Beck DepressionInventory (BDI) was used to measure depression levels.Results: In 1?g ACTH stimulation tests, which were done for assessing hypothalamicpituitaryaxis, cortisol responses were found as sufficient in patient group and responseswere similar to responses of control group. In patient group, cortisol suppression similarto control group was detected by 1mg dexamethasone suppression. Smoking wassignificantly higher in patient group. In patient group, consumption of tea, coffee,alcohol and NSAI drugs didn?t differ from control group. Quality of life was found aslow in dyspeptic group. State-trait anxiety levels were high in dyspeptic patients.Depression rate was found as 60% in functional dyspepsia group. In patient group, bothbasal DHEAS levels and DHEAS response to dexamethasone suppression test werefound lower than control group. In patient group, DHEAS levels of patients withdepression were lower than both patients without depression and controls.Conclusions: Present study showed that function of hypothalamic-pituitary-adrenal(HPA) axis isn?t different in patients with functional dyspepsia from normal individuals.Depression is quite common in patients with functional dyspepsia. In these patients,depression may be seen with low DHEAS levels. It was detected that life quality ofpatients with functional dyspepsia was low and anxiety rate was high among thesepatients.Keywords: Anxiety, depression, DHEAS, functional dyspepsia, HPA axis, quality oflife.