Relaps ve remisyonlu seyir ile progresif seyir gösteren multipl skleroz olgularında manyetik rezonans spektroskopi bulguları

Abstract

Amaç: Bu çalışmada amaç; progresif multipl skleroz (PMS) ve relaps ve remisyonla seyreden multipl skleroz (RRMS)'lu olguların manyetik rezonans spektroskopi (MRS) tetkiki ile normal görünen ak madde ( NGAM) , gri madde ve ak madde lezyonları (AML)'ında N-Asetil aspartat/ kreatin (NAA/Cr), kolin/kreatin ( Cho/Cr) değerlerini ölçmek, sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya McDonald ve Poser tanı kriterlerine göre kesin MS tanısı almış 40 olgu dahil edildi. Son iki ay içinde atak geçirmiş veya steroid tedavisi almış olan olgular çalışmaya alınmadı. Bulgular herhangi bir nörolojik ve sistemik hastalığı olmayan 20 sağlıklı kontrol ile karşılaştırıldı.PMS , RRMS ve kontrol grubunda manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve MRS tetkikleri gerçekleştirildi. MS olgularının NGAM , gri madde ve AML'den ölçümler yapıldı.Kontrol grubunun ölçümleri, olguların mekansal olarak benzer beyin bölgelerinden seçildi. Klinik dizabilite için expanded disability status scale (EDSS) kullanıldı. İstatiksel çalışmada Mann-Whitney U testi, unpaired t testi, Kruskal-Wallis varyans analizi ve korelasyon analizi için spearman testleri kullanıldı.Bulgular: PMS olgularında NGAM'de NAA/Cr oranı, kontrol grubunun ak maddesiyle karşılaştırıldığında anlamlı olarak azalmıştı (p<0.05).RRMS olgularında NGAM'de NAA/Cr oranı kontrol grubunun ak maddesiyle karşılaştırıldığında azalmıştı, ancak sonuçlar istatiksel olarak anlamlı değildi.PMS, RRMS ve kontrol grubu arasında, NGAM ve gri maddede Cho/Cr oranlarında anlamlı farklılık bulunamadı. PMS ve RRMS olgularının ak madde lezyonlarındaki NAA/Cr oranları kontrol grubunun ak maddesine göre anlamlı olarak azalmıştı. Cho/Cr oranlarında ise anlamlı farklılık yoktu.Her iki MS grubunda NAA/Cr oranlarıyla EDSS arasında ilişki yoktu.Sonuç: Bu çalışmada özellikle PMS olgularında NGAM'de NAA/Cr oranının azalmış olduğu görüldü.Bu da aksonal zedelenmenin sadece lezyonlarda olmadığını, normal görünen beyin dokusunda da bazı patolojik bulguların geliştiğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Multipl Skleroz, MRS, NAA/Cr, Cho/Cr, EDSS, NGAM

Objective: This study aims to measure and compare with the healthy control group the levels of N-acetylaspartate /creatin (NAA/Cr) and of cholin/creatin (Cho/Cr) in normal appearing white matter (NAWM), grey matter and in white matter lesions (WML) using magnetic resonance spectroscopy (MRS) in cases of progressive multiple sclerosis (PMS) and of relapsing-remitting multiple sclerosis (RRMS).Material and Method: Included in the study were 40 cases with definite MS diagnosis according to McDonald and Poser diagnostic criteria. Cases with attacks within the recent 2 months or those treated with steroids were not included in the study. The cases were compared with 20 healthy controls who had no neurological and systemic diseasesMagnetic resonance imaging (MRG) and MRS were studied in PMS, RRMS and control groups.Quantifications were made of NAWM, grey matter and their WML of MS cases. The quantifications in the control group were selected from the cerebral sections similar in locality. Expanded disability status scale (EDSS) was used for clinical disability. In statistical analyses Mann-Whitney U test, unpaired t-test, Kruskal Wallis variance analysis were used. For corelation analyses, spearman tests were used.Findings: NAA/Cr ratio in NAWM in PMS cases was significantly reduced when compared with the white matter in the control group (p<0.05). In RRMS cases, NAA/Cr ratio in NAWM was reduced compared with the white matter in the controls, but the results were not statiscally significant. No significant difference was found in the Cho/Cr ratio in NAWM and grey matter in PMS and RRMS groups. NAA/Cr ratios in the white matter lesions of PMS and RRMS cases were significantly lower than those of controls. However, their Cho/Cr ratios were not significantly different. No correlation was detected between NAA/Cr ratios and EDSS in both MS groups.Conclusion: In this study it was observed that NAA/Cr ratio in NAWM, especially in cases of PMS was reduced, which suggest that axonal damage is not restricted to lesions but certain pathological signs develop in normal appearing brain tissue, as well.Key Words: Multiple sclerosis, MRS, NAA/Cr, Cho/Cr, EDSS, NAWM.