Yoğun bakım ünitesinde takip edilen hepatik ensefalopatili hastalarda mortaliteyi etkileyen faktörler

Abstract

Amaç: Hepatik ensefalopati (HE) (Hepatik Koma, Portosistemik ensefalopati) sirozun prognostik önem taşıyan, ciddi bir komplikasyonudur. Tüm karaciğer hastalarının %20-60'ında HE gelişmektedir. HE son dönem karaciğer yetmezlikli hastaların yoğun bakım takibini gerektiren komplikasyonlarından biridir. Ülkemizde yoğun bakım ünitesinde (YBÜ) takip edilen HE'li hastalarda prognozu belirleyen faktörlerle ilgili birkaç veri vardır. Biz de bu çalışmayla YBÜ'de takip ettiğimiz sirozlu HE'li hastaları değerlendirip mortaliteyi etkileyen faktörleri saptamayı amaçladık.Hastalar ve yöntem: Bu çalışmaya Ocak 2007- Mart 2012 tarihleri arasında iç hastalıkları yoğun bakım ünitesinde (İHYBÜ) takip edilen 100 HE'li hasta alındı. Hasta dosyaları retrospektif olarak tarandı. Klinik ve laboratuar verileri değerlendirildi ve hastaların mortalite hızı SAPS II, APACHE II, GKS, LODS, CTP ve MELD skorları ile araştırıldı.Bulgular: Hastaların ortalama SAPS II, APACHE II ve ortanca GKS, LODS,CTP ve MELD skorları sırasına göre; 53.01 (±17.58), 24.79 (±8.29), 11 (8-13), LODS 7 (5-9), 10 (8-12), 24.5 (17-30) olarak saptandı. Hastaların % 50'sine böbrek fonksiyon bozukluğu, % 43'üne hipotansiyon, % 46'sına sepsis eşlik ediyordu. Hastalara MV, HD, vasopressör tedavi sırasıyla % 36, % 22 ve % 37 oranında uygulandı. Bizim çalışmamızda YBÜ'si mortalitesi % 63 saptandı. Tek değişkenli analizde GKS, LODS, CTP, MELD, SAPS II, APACHE II skoru, WBC sayısı, BUN, Cre, aPTT, K, HCO3, T bil, dehidratasyon, hemodiyaliz ihtiyacı, hipotansiyon, sepsis, mekanik ventilasyon ihtiyacı, böbrek fonksiyon bozukluğu; çok değişkenli analizde LODS, APACHE II skoru, HCO3 ve T bil mortalite ile ilişkili bulundu.Sonuç: Bu çalışma HE'li hastalarda YBÜ'si mortalitesinin hala çok yüksek olduğunu ve HE'li hastalarda yoğun bakım skorlama sistemlerinin genel yoğun bakım mortalitesini öngörmede karaciğere özgü skorlama sistemlerinden daha üstün olduğunu ortaya koydu.Anahtar Kelime: Hepatik ensefalopati, yoğun bakım, karaciğer yetmezliği, mortalite

Aim: Hepatic encephalopathy is one of the severe complications of cirrhosis and has prognostic importance. Hepatic encephalopathy occurs in 20-60 % of cirrhotic patients. Cirrhotic patients with hepatic encephalopathy should be hospitalized in intensive care units. There is a few data about prognostic factors of hepatic encephalopathy patients followed in intensive care unit in Turkey. We aimed to reveal the factors affecting the intensive care mortality of cirrhotic patients with hepatic encephalopathy.Patients and Methods: One hundred hepatic encephalopathy patients? files that were hospitalized in the period of January 2007 to March 2012 were retrospectively reviewed. Clinical and laboratory data were revised and intensive care mortality rates were investigated by SAPS II, APACHE II, GKS, LODS, CTP and MELD scores.Results: Patients? mean SAPS II, APACHE II, and median GKS, LODS, CTP and MELDS scores were 53.01( ? 17.58), 24.79 ( ? 8.29), 11 (8-13), 7 (5-9), 10 (8-12), and 24.5 (17-30) respectively. Renal disfunction (50%), hypotension (43%) and sepsis (46%) were accompanying disorders. MV, HD and vasopressor treatment was performed in 36%, 22% and 37% of patients respectively. Total intensive care mortality rate of HE patient was 63% in our cohort. GKS, LODS, CTP, MELD, SAPS II, APACHE II scores, T Bil, dehydration, hypotension, sepsis, renal function disorder and need for HD and MV were related with intensive care mortality in univariate logistic regression analysis and LODS, APACHE II, HCO3 and T bil were related with intensive care mortality in multivariate logistic regression analysis.Conclusion: This study revealed that intensive care mortality of HE patients is still very high and intensive care score systems were better than liver disease specific scores in predicting the overall intensive care mortality of HE patients.Key words: Hepatic encephalopathy, intensive care unit, liver failure and mortality.