Buğday olgun embriyo kültüründe memeli cinsiyet hormonlarının kallus oluşumu ve somatik embriyo oluşumuna etkisi

Abstract

Genetik mühendisliği çalışmaları, etkili bir rejenerasyon sistemi için önemlidir. Bu yüzden çalışmada memeli cinsiyet hormonlarının buğday olgun embriyo kültüründeki etkileri belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışmada 3 buğday çeşidinin (Kırik, Palandöken 97 ve Nenehatun) endosperm destekli olgun embriyoları, kallus oluşumu için, 4 farklı memeli cinsiyet hormon tipinin (17 ß-östradiol, östrojen, progesteron ve testesteron) 3 değişik miktarını (10-4, 10-5 ve 10-6 mM) içeren MS ortamında kültüre alınmıştır. Genotiplerin ve uygulanan memeli cinsiyet hormon tiplerinin ve dozlarının kallus, embriyogenik kallus, somatik embriyo ve rejenere bitki sayısının oluşumuna etkisi çok önemli olarak tespit edilmiştir. Hormon konsantrasyonlarının ise KSEKO oluşumuna etkisi önemsiz olarak bulunmuştur. Kallus oluşum oranı bakımından %86,8, KSEKO oranı bakımından %19,6 ve rejenere olan bitki sayısı bakımından ilk sırayı 3,0 adet ile Palandöken 97 çeşidi alırken, ESEKO bakımından en yüksek oluşum %16,3 oranı ile Nenehatun çeşidinde tespit edilmiştir. En yüksek kallus oluşumu %86,0 ile testesteronda, en yüksek KSEKO ve ESEKO sırasıyla %23,8 ve %19,4 oranı ile 17 ß-östradiolde meydana gelirken, en yüksek rejenere bitki sayısı 2,6 adet ile progesteronda bulunmuştur.Çalışmada rejenerasyon için en iyi sonuçlar Palandöken 97 çeşidinde, progesteron hormonunun 10-5 mM konsantrasyonundan elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Buğday, progesteron, 17 ß-estradiol, östrojen, testesteron, olgun embriyo kültürü, hormon tipi, kallus oluşumu, bitki rejenerasyonu.

Genetic engineering studies are important for effective regeneration system. Therefore, the present study was performed to determine the effects of mammalian sex hormones in wheat mature embryo culture.Callus formation of endosperm supported mature embryos of 3 wheat genotype were cultured in MS medium with 3 different doses of 4 mammalian sex hormones. The obtained results showed that application of mammalian sex hormones stimulated callus and embriogenic callus development and regeneration. There were significant effects of genotype and hormone types on the inductions of embryonic callus, plant regeneration and somatic embryo formation. On the other hand, hormone concentrations did not have any significant effect in KSEKO, whereas, there was significant effect on embrogenic callus, somatic embryo formation and regeneration. The highest callus induction (86,8%) and the highest plant regeneration (3,0%) were observed in genotype Palandöken 97. The highest plant regeneration induction was in progesteron (2,6%) while the highest callus induction was in testesteron hormone type (86,0%). The highest KSEKO was found in 17 ß-estradiol (23,8%) and highest ESEKO was in 17 ß-estradiol (19,4%).The best results for plant regeneration were obtained from Palandöken 97 genotype applied with 10-5 mM progesterone hormone type.