Bazı patates çeşitlerinde in vitro mikro yumru üretimi

Abstract

Mikro yumru üretimi son yıllarda patates tarımında temel tohumluk ve sertifikalıtohumluk üretim programlarında kullanılmaktadır. Tez çalışması kapsamında ülkemizdeekonomik öneme sahip bazı patates (Agata, Electra, Melody, Jelly, Christel, Madeleine)çeşitlerinde in vitro mikro yumru oluşumu üzerine etkili faktörler incelenmiştir. İn vitromikro-yumru oluşumu üzerine sitokinin kaynakları ve sukroz dozlarının etkisinibelirlemek amacıyla tek yaprak içeren tek boğum eksplantları 1 mg/L kinetin, 1 mg/Lmeta-Topolin 0.5 mg/L TDZ veya 1 mg/L BAP 30 veya 60 g/L sukroz ile 8 g/L agar,mikro-yumru oluşumu üzerine sitokinin kaynakları ve aktif karbonun etkisinibelirlemek amacıyla yürütülen denemede 1 mg/L kinetin veya 1 mg/L meta-Topolin ve0 veya 2 mg/L aktif karbon 60 g/L şeker ve 8 g/L agar, BAP konsatrasyonlarınınetkisini belirlemek amacıyla yürütülen denemede 1, 2 veya 4 mg/L BAP, 60 g/L sukrozve 8 g/L agar, katılaştırıcıların etkisini belirlemek amacıyla kurulan denemede 0.5 mg/LTDZ, 60 g/L şeker ve 5-7 g/L agar veya 2-4 g/L gelrite kullanılmıştır. Tüm denemelerMS besin ortamında 16 saat aydınlık 8 saat karanlık fotoperiyot, 22±2°C ve 3000 lüksışık yoğunluğu koşullarında gerçekleştirilmiştir.Sonuç olarak, tüm uygulamalarda mikro yumru oluşumu, ortalama mikro-yumru ağırlığıve çapı üzerine genotip-kültür ortamı interaksiyonunun önemli olduğu belirlenmiştir. Enfazla mikro-yumru oluşum oranı Agata, Melody ve Madaleine çeşitlerinde sırasıyla%91.67, 44.3 ve 75 ile 0.5 mg/L TDZ+60g/L sukroz, Christel çeşidinde %70.83 ile 1mg/L BAP ve 60 g/L sukroz, Electra çeşidinde %91.67 ile 1 mg/L kinetin+2 g/L aktifkarbon+60g/L şeker ve Jelly çeşidinde %83.33 ile 1 mg/L kinetin+60 g/L sukroz içerenortamdan elde edilmiştir. Genel olarak tüm çeşitlerde 60 g şeker ortalama mikro-yumruağırlığını ve çapını artırmıştır.Anahtar Kelimeler: Aktif karbon, İn vitro mikro-yumru, Solanum tuberosum L.,sitokinin, sukroz,

Micro-tuber production has been used in basic seed and certified seed productionprograms in potato farming in recent years. In this study, the factors affecting the invitro micro tuber formation of some potato (Agata, Electra, Melody, Jelly, Christel,Madeleine) cultivars of economic importance in our country were investigated. In orderto determine the effect of cytokinin sources and sucrose doses on micro-tuber formationin vitro, single-node cuttings of potato cultivars were cultured on media containing 1mg/L kinetin, 1 mg/L meta-Topolin, 0.5 mg/ L TDZ or 1 mg/L BAP, 30 or 60 g/Lsucrose and 8 g/L agar;, in order to determine the effect of cytokinin sources andactivated carbon were cultured 1 mg/L kinetin or 1 mg/l meta-Topolin and 0 or 2 mg/Lactivated carbon, 60 g /L sucrose and 8 g/L agar; in order to determine the effect ofBAP concentration were cultured 1, 2, 4 mg/L BAP, 60 g/L sucrose and 8 g/L agar; inorder to determined gelling agent type and concentration were cultured 0.5 mg/L TDZ,60 g/L sucrose and 5-7 g / L agar or 2-4 g/L. All experiments were performed in MSnutrient medium under 16:8 light:dark photoperiod at 3000 lux light intensity and 22±2°C temperature.As a result, it was determined that genotype-culture media interaction was important onmicro-tuber formation, average micro-tuber weight and diameter in all applications. Themaximum micro-tuber formation rate were obtained from MS medium including 0.5mg/L TDZ+60g/L sucrose with 91.67%, 44.3 and 75 at of Agata, Melody andMadaleine cultivars respectively, from MS medium including 1 mg/L BAP and 60 g/Lsucrose with 70.83% to at Christel cultivar and from MS medium including 1 mg/Lkinetin+2 g/L activated carbon+60g/L sucrose with 91.67% at Electra cultivar and fromMS medium including 1 mg/L kinetin+60 g/L sucrose with 83.33% at Jelly cultivar. Ingeneral, 60 g of sugar increased the average micro-tuber weight and diameter.Keywords: Activated carbon, cytokinin, in vitro micro-tuber, sucrose, Solanumtuberosum L.