1830 numaralı Trabzon şer`iyye siciline göre kentin sosyal ve ekonomik hayatı (1643-1644)

Abstract

02.Ozet Bu çalışma Milli Kütüphane arşivinde bulunan Trabzon'a ait 1830 numaralı Şeriyye Siciline dayanarak 1053-1054/1643-1644 yıllarında şehrin idari, ekonomik ve toplumsal yapısını incelemektedir. Tez üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm Trabzon şehrinin sahip olduğu genel fiziki görünümünden ve idari yapısından sözeder. Bu dönemde şehirde 44 adet mahalle olup, mahallelerin çoğu müslümanlara aitti. Fethinden incelediğimiz döneme gelinceye kadar, sosyo-kültürel müesseseler açısından bir hayli zenginleşen kent, klasik bir Osmanlı şehri hüviyetine bürünmüştü. Aynı zamanda bir eyalet merkezi olan şehir, uluslararası ticarette de önemli bir yer tutuyordu. îkinci bölüm toplumu oluşturan çeşitli kesimleri ve bunların birbirleriyle olan münasebetlerini anlatır. Burada özellikle müslüman-hristiyan ilişkilerine özel bir önem verilmektedir. Üçüncü ve son bölüm ise şehrin ekonomik yapısına dair bilgiler içermektedir. 17yy'ın ortalarına gelindiğinde şehirde önemli bir ticari canlılığın varlığı sözkonusuydu. Bu canlılığı etkileyen en önemli faktör, şehrin deniz ve kara ticaret yollarına göre konumuydu. Bu dönemde Trabzon limanı Asya ile Avrupa arasındaki deniz ticaretinde git gide önemli bir yer tutmaya başlamıştı. Bu dönemde de Kırım ve Kafkaslar köle ticaretinin merkezlerinden biri olup, bu durum Trabzon için de önem arz ediyordu. Bu durumda Trabzon halkı da bu ticaretten yararlanıyor, zaman zaman köle alıp satıyordu. TCC YtoMÖĞRETİM KURULU in VI

03.Summary This thesis examines the administrative, economic and social life in Trabzon between the years of 1053-154/1643-1644 with the help of 1830 numbered cadi records of Trabzon which is presently stored in National Library of Türkiye in Ankara. The thesis consist of three chapter. The first one deals firstly, with Trabzon city's fizical appearance and administrative structure. The city had fourty four quarters. It appears that the city, from it's conquest until the years which we studied, developed it's socia- culturel foundations and become a tradional Ottoman city. The city was a center of province which had a great importance interms of international trade. The second chapter investigates the different social classes and their relations with eachother. Here we have paid special attention to the muslim-cristian relations. The third and final chapter examines the city's economic situation. Towards the middle of 17th century there was an active economic life in the city. Because of the city's georaphig situation she benefited from the land and maritime trade a lot. In this respect the harbour of Trabzon were able to accomodate ships which were trading between Europe and the East. In the concerned area Crimea and Caucasus were important centers of slave trade and Trabzon benefited from this. The city's people no respect of their social class, were buying, possesing and selling slaves of above mentioned places. VII