Türkiye`de tüketicinin korunması , AB ve ABD`de bu konudaki düzenlemeler, uygulamalar-yasalar, yönetmelikler, görüşler ve öneriler

Abstract

02. Özet Tüketicinin korunması kavramı; Tüketicinin mal ve hizmet alımında seçimini rasyonel yapabilmesi için bilgilendirilmesi, hileli, bozuk, sağlığa zararlı malların alımına karşı korunması ve tüketicinin de sorumlu olduğu bilincinin yerleştirilmesi şeklinde tanımlanabilir. Sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmelere paralel olarak giderek çeşitlenen ve sayısı artan mal ve hizmetler karşısında, tüketicinin kendi iradesi ile sağlıklı bir tercih yapmasının ne denli güç olduğu bilinen bir gerçektir. Önceleri ihtiyaç olarak benimsenmeyen mal ve hizmetler, örneğin çamaşır makinası, elektrikli süpürge, televizyon vb. zamanla tüketicinin yaşantısının bir parçası olmuş ve bu mallara olan talep artmıştır. Tüketicinin isabetli bir seçim yapabilmesi, kendisine sunulan mal ve hizmetin niteliği, fiyatı ve kalitesi hakkında bilgi sahibi olmasıyla mümkündür. Ancak, bir tüketicinin her mal ve hizmet hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olamayacağı açıkça ortadadır. Tüketici bir mal veya hizmetin son alıcısı durumundaki kişi olduğu ve toplumun her ferdinin mal ve hizmet üreticisi olsa dahi bir tüketici olduğu dikkate alınırsa, tüketicinin korunması konusu belirli bir kesimin sorunu değil, tüm ülkenin genel sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüketicinin korunması; başta tüketicinin eğitimi olmak üzere, yasal düzenlemeler ve örgütlenme ile gerçekleştirilebilir. Bugün ABD ve Avrupa ülkelerinde tüketicinin korunması kavramının yarleştiği ve belirli yasalar çerçevesinde uygulamaların sürdürüldüğü bilinmektedir. Bu ülkelerde bir taraftan devlet yasal önlemlerle tüketiciyi korumaya çalışırken, diğer yandan tüketiciler kendilerinin kurduğu örgütler aracılığı ile haklarını savunmaktadır. Gerek ABD ve gerekse Avrupa ülkelerinde; devlet, özel sektör ve tüketiciler bünyesinde kurulmuş olan örgütlerle, tüketiciyi koruma alanındaki faaliyetler yürütülmektedir. Ülkemizde de, diğer batı ülkelerinde olduğu gibi, sanayinin ve serbest rekabet ortamının gelişmesiyle birlikte tüketicinin korunması konusu giderek önem kazanmaktadır. Nitekim, 1982 Anayasasında ve hükümet programlarında bu konuya ayrı bir yer verilmiştir. VII

03. Summary The protection of consumers can be defined as follows: to enable the consumers to make rational choices in their purchases of goods and services; protection of consumers against purchase of impure, poor and harmful goods; making consumers aware of their responsibilities. In line with social, economic and technological developments there is an increasing diversification and growth in number of goods and services. Facing this fact it is obviously very difficult for consumers to make sound decisions of their own will. The goods like washing machines, vacuum cleaners, TV etc. which have previously been regarded as dispensable goods, have now become a part of consumer's life and the demand for these goods has increased. The consumers will be able to make correct decisions only if they are well informed about the quality and price of the goods and services presented to them. However, it is impossible for consumers to have detailed knowledge about every good and service. Taking into consideration the fact that the consumer is the final receiver of a commodity or service and that every member of the society is a consumer even if he is a producer of goods and services, it can be said that consumer protection is not only the problem of a specific section of the society but of the whole society. Consumer protection can be realised primarily by training of the consumer and by legal arrangements. Today, in the USA and the European countries the concept of Consumer Protection is firmly established and related implementations are put into effect within the framework of some specific laws. In these countries, on the one hand, the State tries to protect the consumers by taking legal measures, on the other the consumers defend their rights by means of their own organisations. In the USA as well as in the European countries, organisations established by state, private sector and consumers carry out their activities to protect the consumers. In our country just as in the other Western countries the consumer protection is attached increasingly more importance as the industry and the atmosphere of free competition develops. As a matter of fact, in the constitution of 1982 and in the goverment programs this issue has been accorded a special place. VIII