Dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi 1980-1998 dönemi Türkiye örneği

Abstract

02. Özet Türkiye, 1980'den itibaren, ithal ikameci sanayileşme stratejisini terk ederek ihracata yönelik sanayileşme stratejisine geçmiş; iç ve dış ekonomik dengesizlikleri gidermek amacıyla olduğu kadar, ekonomik kalkınmasını hızlandırmak için de ekonomi politikasını bu yönde köklü bir şekilde değiştirmiştir. Uluslararası yakın işbirliğini gerektiren küreselleşmeye paralel olarak, Türkiye dışa açık bir ekonomi politikasını uygulamaya koymuştur. Dış ticaretin serbestleştirilmesi ve ihracata yönelik faaliyetlerin desteklenmesi sonucunda, Türkiye'nin ekonomik kalkınma politikası ve dış ticaret stratejisi ilk on yılda önemli biçimde değişmiştir. Bu çalışmada, ekonomik büyüme ve büyüme stratejileri, ihracat, ithalat ve bunların ekonomik büyümeye etkileri açıklandıktan sonra Türkiye'nin 1980-1998 döneminde gerçekleştirdiği ekonomik büyüme ve dış ticaret performansı değerlendirilmiştir. Uygulanan ampirik modellerle 1980 sonrası dönemin ihracat ve ithalatının Türkiye'nin ekonomik büyümesini nasıl etkilediği incelenmiştir. Sonuçta, ihracat ve ithalat ile GSMH arasında karşılıklı bir nedensellik ilişkisi olduğu belirlenmiştir. Bu sonuca bağlı olarak, Türkiye için ihracata dayalı bir ekonomik kalkınma programının sürdürülebilirliği görülmektedir. Ancak ithalatın da yurtiçi üretimde ve ekonomik kalkınmada önemli olduğu belirlenmiştir. VI

03. Summary Since 1980, Turkey has gave up import substitution policy and practised export-led growth strategy and initiated radical economic policies for the adjustment of both external and internal economic imbalances as well as to rapid up its economic development. Turkey in order to integrate with the globalized world economies based on close international co-operation has employed an open economic policy. Turkey's economic development policy and foreign trade strategy have been dramatically changed in the first decade of initiated plan. In this study, at first, the concept of economic development and development strategies; effects of imports and exports on economic development have been presented, and Turkey's economic growth and foreign trade performance have been evaluated for the period of 1980 and 1998. With the empirical models, the impact of exports and imports on economic growth of Turkey has been analysed after the period of 1980. In conclusion, it has been found that there is a bi-directional causality between GNP and exports as well as GNP and imports. Based on this result, it has been determined that Turkey can sustain export-led growth policy for its economic development. However, imports have also special importance for both domestic production and economic development. TEG YÜKSEKÖÖRIltM KURUL9 DOKÜMANTASYON MERKEZİ