1828 nolu Trabzon kadı sicili (transkripsiyon-değerlendirme)

Abstract

02. Özet Tezimizin konusunu teşkil eden 1828 nolu Trabzon Kadı Sicili 1042/1632 1045/1635 yıllan arası mahkeme kayıtlarını ihtiva etmektedir. Kadı sitillerinin sadece taşrada meydana gelen hadiseleri değil merkezle olan yazışmaları da ihtiva etmesi bu kaynağın önemini ayrıca artırmaktadır. Bu sebeple incelediğimiz sicil bu yıllar arası Trabzon'un sosyal ve ekonomik vaziyeti hakkında bilgileri ihtiva etmektedir. Sicilin başmda genel olarak diğer sicillerde de olduğu gibi narhlar vardır. Hadiseler kronolojik sırayla kaydedilmiş olup, bazen kronolojiden uzaklaşıldığı da vakidir. Son kısımda ise merkez taşra yazışmalarının örnekleri bulunmaktadır. Sicil kayıtlarının niteliği hakkında şunlar söylenebilir. Mahkeme kayıtlan hadiselerin teorisinden ziyade pratik ve yaşanmış taraflarını bizlere bildirmektedir. Dolayısıyla sicilde karşılaştığımız nikah, borç-alacak, boşanma, köle azadı, mülk alım ve satımı, ihtilaf ve vakıflarla ilgili birçok kayıtlar bize o günün gerçekleri hakkında bilgi vererek Osmanlı Devleti'nin kanunlara yaklaşımı ve uygulaması hakkında gerçekçi bilgiler vermektedir. İncelenen yıllarda Trabzon'da değişik etnik köken ve dini gruplardan insanlann olması Osmanlı Devleti'nin bu gruplara karşı politikası hakkında da bilgi edinmemizi kolaylaştırmaktadır. Bu çalışma ile 1828 nolu Trabzon Kadı Sicili araştırmacıların istifadesine sunulmaktadır. Sicildeki ham bilgiler değerlendirildiğinde ortaya çok önemli ve faydalı eserler çıkacağı umulmaktadır. VI

03. Summary The 1828 numbered Kadi Court Record of Trabzon consists of entries between the years of 1042-1045. As it is widely known the court records consist not only the entries of events happened in the provinces, they also have the correspondes between the provinces and the Ottoman Palace. For this reason the entries provide enermous knowledge about the social, economic and administrative life of Trabzon. At the begining of the examined court record the prices (narh) take palace. The following entires traces a certain chronology. However, sometimes we see some cases which do not follow the correct dates. At the end of the court record, as in the case of others, the correspondes between the province and the Porte were given. On the contents and quality of the entries we can further say this. The entries show us the application of the Ottoman laws not their theories. For that reason the entries of marriage, loan-credit, divorce, freeing a slave, property transfers give us the exact knowledge of what happened at that certain time. In addition to these, as Trabzon, in that particular time, consisted of different religious and ethnic origined people, the entries show us the Ottoman policy towards non-muslim subjects. In this study, 1828 numbered Trabzon Court Record is presented to the use of academicians in the hope that the row material would be used and help to compose original studies. vn