Atom numarası 22≤z≤30 olan 3d geçiş elementi bileşiklerinin etkin atom numaralarının WDXRF sisteminde saçılma ve EDXRF sisteminde soğurulma metodlarıyla belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışması iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda, WDXRF sistemi kullanılarak 3d geçiş elementlerinin bileşiklerinin etkin atom numaraları saçılma metodu ile hesaplanmıştır. Etkin atom numaralarının saçılma metodu ile belirlenmesi için öncelikle saf elementlerin saçılma spektrumları elde edilerek bir kalibrasyon eğrisi oluşturulmuştur. Oluşturulan kalibrasyon eğrisi üzerinde 3d geçiş elementlerine ait koherent/Compton saçılma şiddet oranı değerleri kullanılarak etkin atom numaraları bulunmuştur. İkinci kısımda ise EDXRF sistemi kullanılarak etkin atom numarasının belirlenmesinde soğurulma metodu kullanılmıştır. Soğurulma metodu kullanılarak bileşiklere ait kütle soğurma katsayıları, atomik ve elektronik tesir kesitleri de bulunmuştur. Soğurulma metodunda radyoaktif kaynak olarak 241Am test kaynağı kullanılmıştır. WDXRF sisteminde saçılma ve EDXRF sisteminde soğurulma metodlarıyla elde edilen etkin atom numaraları karşılaştırılmıştır.

This thesis consists of two parts. The first of these have been calculated the effective atomic numbers for the compounded 3d transition elements with scattering method by using WDXRF system. A calibration curve was created by using scattering spectra of pure elements to obtain effective atomic number with scattering method. The effective atomic numbers were found by using coherent/Compton scattering indensity ratios of 3d transition element compounds with calibration curve. In the second part, the attenuation method was used to determine the effective atomic number with EDXRF system. Also, the mass attenuation coefficients, atomic and electronic cross sections of the compounds were found, with the attenuation method. A 241Am test source was used as a radioactive source. The obtaired results with WDXRF and EDXRF systems have been comparaed.