Trabzon`da borç alacak ilişkileri (1693-1700)

Abstract

Bu çalışma, 1861, 1862, 1863 ve 1864 nolu Trabzon seriye sicilleri ne göre 1693-1700 yıllan arasında Trabzon'da borç alacak ilişkilerini incelemektedir. Çalışma, giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Girişte İslam hukukunda borçlarla ilgili genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde, incelediğimiz döneme kadar Trabzon'un kısa bir tarihçesi verilirken 1461'de fethedilen Trabzon'un incelediğimiz dönem itibariyle tam bir Türk-İslam şehri hüviyetinde olduğu görülmektedir. Ayrıca bu bölümde, çalışmada kaydedilen borç alacak ilişkileri ile ilgili terimler açıklamalarıyla ve bu terimlerin geçtiği sicil kayıtlarından örnekler, günümüz Türkçe'sine çevrilmiş şekilleriyle birlikte verilmiştir. ikinci bölümde, 17.yüzyıl sonlarında Trabzon ve çevresinde borç alacak ilişkilerinin din gruplarına göre nasıl bir dağılım gösterdiği, borçlanmaların hangi miktarlarda yoğunlaştığı, Osmanlı Devleti'nin genel ekonomik durumundan ve borçlanma şekillerinden bahsedilmektedir. Alman borçların ödenme şekilleriyle ilgili olarak muhallefat, sulh, mülk satışı ve takas yöntemleri üzerinde durulmuştur. Trabzon'da yönetici kesimin ve kadınların borç alacak ilişkilerindeki yerleri anlatılarak borç alacak ilişkilerinde faiz ve iş ortaklıklarına yer verilmiştir. Ayrıca, çalışmamızda elde edilen veriler, 1650-1700 tarihleri arasını kapsayan Trabzon'da borç alacak ilişkileri ile ilgili başka çalışmalarla karşılaştırılarak bazı değerlendirmeler yapılmıştır. VI

This study investigater credit-loan relations between the years of 1693-1700 in the ligths of Trabzon Kadi Court Records numbered 1861, 1862, 1863 and 1864. The thesis consists of two chapters. In the introduction we have given some general knowledge about credit and loan in islamic law. In the first chapter a short history of Trabzon city is explained and showed that at the end of the 17 century the city has become a Turkish-islamic city interms of many aspects. In addition to that in this section we also give some ideas and examples about the terms related to credit-loan relations. In the second chapter, we at the end of the 17th century, investigated how the credit- loan relations developed between religios groups, what were the amounts of money in credit-loan relations. Here we also showed the general economic situation of the Ottoman Empire at the and of the 17th century later we explained the ways in which the loans were paid back. The rulers and women in the society were taken into account in terms of credit- loan relation, too. In addition to all this chapter the data which we gathered out of the study were composed with other studies of credit-loan relations to get better idea for the second half of the 17th century. VII