TRABZON MEBUSU NEBİZADE HAMDİ ÜLKÜMEN
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Bu çalışma, Nebizade Hamdi Ülkümen'in 1920?1942 yıllarıarasında parlamenterliğisırasındaki siyasi faaliyetlerini ve aynızamanda bir taraftan yürütmeye çalıştığıgazetecilik veeğitimcilik hayatınıkapsamaktadır.Hayat hikâyesini ana hatlarıve kişiliğiyle ilgili bilgiler doğrultusunda ele aldıktan sonraaltıdönem milletvekilliği sırasındaki belli başlıfaaliyetlerini değerlendirdik. Daha sonra,milletvekili seçilmesi, Ali Şükrü Bey Olayıve bu çerçevede Nebizade Hamdi Bey'in izlenimve etkileri ele alınmıştır. Bu olayın aydınlatılmasında O'nun hatıralarınıyeniden gündemegetirerek bir ışık daha tutmaya çalıştık. Meclis komisyonlarıve diğer konularla ilgiliçalışmalarıile bu çalışmalardaki etkisi ele alınmıştır. Birinci dönemdeki çalışmalarının enönemlilerinden biri de Kastamonu İstiklal Mahkemesi'nde boşalan üyeliği doldurmak üzereyaptığıçalışmalardır. Medrese kökenli ve mülki amirlerin yetki olarak daha altında bulunanmahkeme üyelerinin, özellikle asker kaçaklarınıengellemede, yetersiz kalmasıüzerine;mahkeme üyelerinin yetkileri artırıldı. Bundan sonra yeni hukuk sistemine göre çalışacakeleman eksiğini tamamlama konusunda Nebizade Hamdi, Sorbonne'da hukuk eğitimi görenbiri olarak Atatürk'ün aradığıadamdı; başkomutan'ın emriyle bu göreve atandı.KurtuluşSavaşı'nın önemli bir alanının basın yayın yoluyla özellikle cehalete karşıyapılan mücadeledir. Bu anlamda Nebizade Hamdi Ülkümen'in önemli bir paya sahip olmasıbakımından örnek yazılarınıele alarak, milli mücadeleye katkılarınıdeğerlendirdik. Gördük kiyazılarında vatanseverliğin, milliyetçiliğin, Atatürkçülüğün en nadir örnekleri vardır. İnkılâbıngayesini, mantığınıve amacınıen iyi anlayanlardan biri O'dur. Edebi kurallara uygun, çağıngelişmelerini doğru değerlendirmede yabancılık çekmeyen yazıları, gelecekte izlenecek yolutayin etmede dikkate alınmasıgerekli fikirleri içermekte idi. Bu amaçla Anadoluda YenigünGazetesi'ndeki yazılarının önemlileri ile Yenises Gazetesi'ndekilerin tamamına yakınınıdeğerlendirmeye çalıştık. Bu yazıların aralarında kullanılan üç nokta işareti, yazınınokunamadığıanlamına gelmeyip, makalelerin tamamını, bütünüyle teze alma imkânıolmadığından, anlam bütünlüğünü bozmayacak şekilde kısaltmak amacıyla yapılmıştır.Cumhuriyet'in ilk yıllarında, en büyük problemlerden biri de eğitim ve bu işe ayrılacakpara idi. Eğitim alanında Cumhuriyet'in ilk özel okullarından olan İnkılâp Liseleri'ni açmışkidaha sonra Yuca Ülkü olarak isimleri değiştirilecektir, ilk ve ana kısımlarınıda kurmuşve bualanda uzun süre hizmet vermiştir. Böylece eğitim alanında bugün çağdaşeğitimin belirlediğiesaslara göre hizmet vermeye çalıştığını, ancak okulların maddi olanaksızlıklar yüzündenbelirli bir süre sonra kapanmak zorunda kaldığınıöğrendik.Çalışmanın konusunun belirlenmesinde Trabzon Milletvekilleri ile ilgili biyografiçalışmalarının eksikliğinin yanında O'nun bu özelliklerine rağmen insanımızca pekbilinmemesi önemli rol oynamıştır. Hakkında toplu bilgi içeren en önemli eser kendisinin`Hümanist Atatürk' adlıhatırası, çalışmamızın bir bakıma rehberi olmuştur. Alakalıkişiler ileilgili hatıralar, kendisinin gazete yazıları, T.B.M.M.'deki konuşmaları, T.B.M.M.'deki veEmekli Sandığı'ndaki şahsi dosyalarıda bu anlamda tezimizin çatısınıoluşturmuştur. In spite of some deputies? biographies of Trabzon have been written, Nebizade HamdiÜlkümen?s biography hasn?t been written although he was an active person that is a reason ofthis thesis. This work reflects his educational character.In preface, his life story, his character and the aim of this work will be given. In the firstsection, his deputyship and his activities during this work will be discussed. After this, hisdeputies, the event of Ali Şükrü Bey and in this frame his impressions will be analyzed. Whilewe are showing this fact, we will analyze his memories. Furthermore, one of the mostimportant works in the first part is his independence work in the Court of Kastamonu. Becausethis court was under the members theological schools and civil chief as an authority especiallyto prevent deserters this court?s authorities were increased. After that, to find a new lowsystem, by means of commanding of Atatürk, Nebizade was appointed.In the second part, his authorship will be dealt with. We will evaluate his activities tothe national struggle by the means of examining of his sample articles. We will see that, in hisarticles there are the samples of patriotism, nationalism and Kemalism. He understood thesense and purpose of revolution very well. His articles suited literary rules. His works includedthe road of future. With this purpose, his works in Yenises and Yenigün newspaper in Anatoliawill be evaluated.In the third section, his educationalist will be evaluated. One of the biggest problems inthe first years of the republic was the financial source. He opened the revolutions high schools.These schools called Ülkü soon. He worked in these schools in a long time. So, we will learnthat his schools had to close because of lack of money.One of the aims of this thesis is to encourage doing the local history researchers.Especially we have noticed that there weren?t many biographies works. Our aim is to introduceimportant characters like Nebizade who has patriotism, nationalism and idealism.At the same time, this work contains Nebizade?s political activities during his deputiesbetween 1920-1942 years, and his journalist and educational life.Firstly, although this work is a kind of biography, it gave a new version to his events bymeans of this thesis?s documents. For examples, the approval of Hıyanet-i Vataniye Laws, andhis proposal that he gave with his friends to the parliament. Besides, we think that this workwill be a sample to the local history research and researches.
Collections