Dünyada ve Türkiye`de araştırma geliştirme faaliyetlerine yönelik vergisel teşvikler

Abstract

Uzun dönemde verimlilik artışı sağlamanın ve ekonomik büyümenin en önemlibelirleyicisi haline gelen inovasyon için anahtar girdi araştırma geliştirme (AR-GE)faaliyetleridir. Bilginin yayılması problemi nedeniyle, AR-GE yatırımı yapan firmalar ARGEaktivitelerinin getirilerinden tam olarak yararlanamamaktadırlar. Bunun yanında ARGEprojeleri genellikle yüksek risk taşımaktadır. Bu nedenledir ki, özel sektör tarafındanyapılan AR-GE faaliyetleri, optimal miktarın altında kalmaktadır. Bu durum ise, bir kamumüdahalesini gerekli kılmaktadır.AR-GE vergi teşvikleri, birçok ülkede AR-GE faaliyetlerini arttırmak için kullanılanbir kamu müdahalesidir. Bu çalışma, çeşitli ülkelerdeki AR-GE vergi teşvikiuygulamalarını ve bunların etkinliğini ortaya koymayı ayrıca Türkiye'nin bilim veteknoloji politikalarının bir parçası olarak AR-GE vergi teşviklerinin nasıl kullanılmasıgerektiğini belirlemeyi amaçlamaktadır.Türkiye, temel AR-GE göstergeleri itibariyle bir çok ülkenin gerisindedir. Özellikleözel sektörün AR-GE harcaması miktarı ve bu harcamanın toplam AR-GE harcamasıiçindeki payı çok düşüktür. Bu yüzden, AR-GE faaliyetlerini arttırıcı bilim ve teknolojipolitikaları süratle ve kararlılıkla uygulanmalıdır. Bu uygulamaların bir parçasını da özelsektöre yönelik doğrudan destekler ile mali teşvikler oluşturmaktadır.Vergi teşvikleri, AR-GE projesinin seçiminde daha serbest olunması, bürokratikişlemlerin az olması, erişimin daha kolay olması ve getirisinin kolayca öngörülebilir olmasınedeniyle doğrudan desteklere tercih edilmektedir. AR-GE vergi teşviklerini uzun yıllaruygulamış çeşitli ülkelerde yapılan çalışmalar da AR-GE vergi teşviklerinin uzundönemde AR-GE faaliyetlerini arttırıcı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Innovation is the main driver for raising productivity and economic growth in the longterm. Research and development (R&D) is also a key input for innovation. Because of thediffusion problem of knowledge, firms are unable to capture the full benefits of their R&Dactivities. Furthermore, R&D projects usually entertain high risk. Therefore, the amount ofR&D that performed by firms is lower than optimal level. This problem requires agovermental intervention.R&D tax incentives are used in many countries as the govermental intervention in orderto stimulate R&D spending. This study aims to emphasize existing R&D tax incentivespractices and their effectiveness in several countries and also to specify how Turkey usesR&D tax incentives as a part of science and technology policies.According to the basic R&D performance indicators, Turkey is backward of manycountries. In particular, both total private sector R&D expenditure and its rate to total R&Dare too low. Therefore, science and technology policies that increase R&D activities shouldbe promptly and constantly applied. Some implementations of this policies are directsubsidies and fiscal intencives.R&D tax incentives have a set of advantages when it is compared to grants andsubsidies. Tax incentives involve less interference in the market and allow private sectorto select R&D project. Tax incentives require less bureaucratic process. Also they are moreaccessible, predictable and stable than the direct support. With several researches on theeffectiveness of R&D tax incentives in several countries that use fiscal incentives tostimulate R&D at a long time find evidence that tax incentives are effective in increasingR&D activities. Existing R&D tax incentives in Turkey is not sufficient to create anincrease on private sector R&D expenditure. Therefore, R&D tax incentives should beenriched in order to be more attractive.