Perinatal dönemdeki hemşirelik müdahalelerinin doğum sonu kanamalardaki etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, perinatal dönemdeki hemşirelik müdahalelerinin [Antenatal eğitim, perine koruyucu yaklaşımlar (Perine masajı ve steril obstetrik jel), uterin masaj, emzirme, telefon danışmanlığı] doğum sonu kanamalardaki (DSK) etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla randomize kontrollü bir çalışma olarak yapılmıştır. Araştırma grupları; yaş, parite ve Optimalite İndeksi-TR (Oİ-TR), Perinatal Özgeçmiş İndeksinden elde edilen toplam puanlar dikkate alınarak müdahale ve kontrol gruplarında yer alacak kişiler belirlenmiştir. Araştırma, 30/01/2016 ve 15/12/2017 tarihleri arasında Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklem kapsamına, 70 gebe (nmüdahale=33; nkontrol=37) alınmıştır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama formları, LATCH emzirme ve tanılama ölçeği, Görsel Ağrı Skalası ve Oİ kullanılarak elde edilmiştir. Her iki grupta DSK'nın ölçümü ilk 24 saatte BRASS-V Drape ve hassas tartı ile yapılmıştır. Araştırmamızda, kategorik değişkenlerin analizi için sayı, yüzde ve ki-kare testleri; sürekli değişkenler için ortalama, ortanca, `bağımsız örneklem t testi`, `Mann Whitney U testi`, `eşleştirilmiş t testi`, `iki yönlü karma ANOVA`, `Spearman korelasyın analizi` ve `tek ve çok değişkenli regresyon analizi` kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; müdahale grubunda ilk 24 saat DSK ortancası [300(189-822)], kontrol grubunda göre [399(207-743)] daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Bununla birlikte; birincil/erken ve ikincil/geç DSK açısından müdahale (Birincil DSK=%9.1; ikincil= %6.1) ve kontrol (Birincil= %27; ikincil= %13.5) grubu arasında fark bulunmamıştır (p>0.05). DSK nedenlerinde ilk sırada perineal travmalar yer almaktadır. Müdahale grubunda (%18.2) perineal laserasyonlar, kontrol grubuna göre (%32.4) daha az gelişmiş ancak aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Ayrıca, epizyotomi oranları da her iki grupta benzerdir (p>0.05). Araştırmaya katılan müdahale grubu kadınlarda kontrol grubuna göre; doğumun birinci evresi daha kısa, doğum eylemi sırasında algıladıkları ağrı daha az, emzirme süreleri daha uzun, LATCH emzirme ve tanılama ve Oİ-TR'nin toplam puan ortancası yüksektir (p<0.05). Sonuç olarak, perinatal süreçte optimal bakımın sağlanması, emzirmenin desteklenmesi ve sürdürülmesi, perine koruyucu yaklaşımlar DSK riskine yol açan bazı faktörlerin kontrol altına alınmasında etkilidir. Bu nedenle, araştırmamızda perinatal dönemde uygulanan hemşirelik müdahalelerinin DSK'ları azaltmada bakım sürecine entegre edilmesi anne sağlığının korunması ve güçlendirilmesi açısından önem taşımaktadır.

This study was conducted as a randomized controlled study to assess the effectiveness in postpartum hemorrhage (PPH) of nursing interventions [Antenatal education, perineum protective procedures (perineal massage, sterile obstetric gel), uterine massage, breastfeeding, telephone counseling] in the perinatal period. The study was carried out between 30/01/2016 and 15/12/2017 at Etlik Zübeyde Hanım Women's Diseases Training and Research Hospital. Intervention and control groups are specified according to the ratio scores of age, parity and Optimality Index-TR (OI-TR) to the Perinatal Background Index. 70 pregnants (nintervention=33; ncontrol=37) have been included in the scope of samples for the research. Data Collection Forms (DCF) designed by the researcher, LATCH Breastfeeding Assessment Tool, Visual Analog Scale and Optimality Index-Turkey (OI-TR) was used to collect the study data. PPH was measured with BRASS-V Drape and precision weighing in the first 24 hours in both groups. In our study, numbers, percentage and chi-square tests for the analysis of categorical variables; mean, median, `independent sample t test`, `Mann Whitney U test`, `paired t test` and `two-way mixed ANOVA` were used for continuous variables. According to research findings; during the first 24 hours PPH median [300(189-822)] in intervention group were significantly lower than the control group [399(207-743)] (p<0.05). However, there was no difference between intervention (Primary= 9.1%; secondary= 6.1%) and control (Primary= 27%; secondary= 13.5%) groups in terms of primary and secondary PPH (p>0.05). Perineal trauma is the first cause of PPH. Perineal lacerations were less occured in the intervention group (18.2%) than in the control group (32.4%), but there was no statistically significant difference between groups (p> 0.05). In addition, episiotomy rates were similar in both groups (p>0.05) When comparing groups the women who participate in intervention group ; the first phase of labor was shorter, the pain they perceived during labor was less, the duration of breastfeeding was longer, the total median score of LATCH assesment tool and total median score of OI-TR was higher (p<0.05) than control group. In conclusion, suppurting optimal care in the perinatal period and maintenance of breastfeeding, perineum protective procedures are effective in controlling some of the factors that lead to PPH risk. Therefore, in perinatal period integrating nursing interventions into the care process has place in reducing PPH, promoting and strengthening of maternal health in the study.