Na-humat ve Ca-humat uygulamalarının buğday, mısır ve marul bitkilerinde dona dayanım üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, Na-humat ve Ca-humat uygulamalarının buğday, mısır ve marul bitkilerinde dona dayanım üzerine etkilerini belirlemek amacıyla arazi şartlarında yürütülmüştür. Çalışma tam şansa bağlı deneme desenine göre; 3 bitki (Buğday, Mısır, Marul), 3 farklı gübre uygulaması (Kontrol, Ca-Humat, Na-Humat), 4 farklı uygulama dozu (0, 1, 3, 9 ve 12 kg/ha) ve 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. Yürütülen çalışma sonucunda elde edilen verilere göre Na-humat ve Ca-humat uygulamaları buğday, mısır ve marul bitkilerinin bazı verim unsurları ve dona dayanımları üzerine önemli düzeyde etki ettiği belirlenmiştir. Buğday, mısır ve marul bitkilerinden alınan verim parametrelerine ilişkin en yüksek değerler 9 kg ha-1 Na-humat ve Ca-humat uygulama dozlarından elde edilmiştir. Buğday, mısır ve marul bitkilerinde meydana gelen don hasar oranı en yüksek Na-humat ve Ca-humat uygulama dozlarında en düşük seviyede olmuştur. Buğdayda kontrole göre Na-humat uygulaması don hasar oranını sırasıyla 0C'de %34.31, -5C'de %28.82, -10C'de %28.03, -15C'de %23.53 ve -20C'de %24.27 azaltmıştır. Buğdayda kontrole göre Ca-humat uygulaması don hasar oranını sırasıyla 0C'de %33.17, -5C'de %27.46, -10C'de %27.65, -15C'de %28.12 ve -20C'de %27.61 azaltmıştır. Mısırda kontrole göre Na-humat uygulaması don hasar oranını 0C'de %26.33, -5C'de %30.63, -10C'de %22.48, -15C'de %17.06 ve -20C'de %13.22 azaltmıştır. Mısırda Ca-humat uygulaması don hasar oranını 0C'de %23.93, -5C'de %26.64, -10C'de %25.11, -15C'de %14.18 ve -20C'de %9.6 azaltmıştır. Marulda kontrole göre Na-humat uygulaması don hasar oranını 0C'de %34.12, -5C'de %28.53, -10C'de %36.98, -15C'de %33.36 ve -20C'de %18.92 azaltmıştır, Marulda Ca-humat uygulaması don hasar oranını 0C'de %26.75, -5C'de %31.43, -10C'de %32.73, -15C'de %27.20 ve -20C'de %19.44 azaltmıştır.Anahtar Kelimeler: Na-humat, Ca-humat, buğday, mısır, marul, don hasarı

This study was conducted under field conditions to determine the effects of Na and Ca humate application on cold hardiness of wheat, maize and lettuce plants. The study was organized with respect to completely randomized experimental design with three plants (Wheat, Maize, Lettuce), three fertilizer application (Control, Ca-Humate, Na-Humate), four application dose (1, 3, 9, 12 kg/ha) and three replication. The findings of the study indicated that there was significant effect of Na and Ca humate application on cold hardiness and some field parameter of wheat, maize and lettuce plants were determined. The highest values for yield parameters in wheat, maize and lettuce were obtained from 9 kg ha-1 Ca ve Na-humate application doses. The rate of cold hardines was found to be highest levels in Na-humate and Ca-humate applications doses. The rate of cold hardiness in Na- humate applications in wheat respectively decreased at 0C 34.31%, at -5C 28.82%, at -10C 28.03%, at -15C 23.53%, at -20C 24.27%. The rate of cold hardiness in Ca-humate applications in wheat respectively decreased at 0C 33.17%, at -5C 27.46%, at -10C 27.65%, at -15C 28.12%, at -20C 27.61%. The rate of cold hardiness in Na- humate applications in maize respectively decreased at 0C 26.33%, at -5C 30.63%, at -10C 22.48%, at -15C 17.06%, at -20C 13.22%. The rate of cold hardiness in Ca- humate applications in maize respectively decreased at 0C 23.93%, at -5C 26.64%, at -10C 25.11%, at -15C 14.18%, at -20C 9.6%. The rate of cold hardiness in Na- humate applications in lettuce respectively decreased at 0C 34.12%, at -5C 28.53%, at -10C 36.98%, at -15C 33.36%, at -20C 18.92%. The rate of cold hardiness in Ca- humate applications in lettuce respectively decreased at 0C 26.75%, at -5C 31.43%, at -10C 32.73%, at -15C 27.20%, at -20C 19.44%.2015, 41 pagesKeywords: Na-humate, Ca-humate, wheat, maize, lettuce, cold damage