Siklotrimerizasyon, hidroaminasyon, redüktif aminasyon ve kendiliğinden bir araya gelen sistemler

Abstract

Doktora tezi olarak sunulan bu eser dört ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, yapısında polar fonksiyonel grup ihtiva eden oksonorbornadien ve norbornadien analoglarının siklotrimerizasyonları başarıyla gerçekleştirildi. Elde edilen kafes yapısındaki siklotrimerlerin supramoleküler uygulamaları ile alakalı çalışmalar devam etmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise benzodiazepin ve enaminon türevleri; yeni, çevreye duyarlı ve atom ekonomisi yüksek bir hidroaminasyon metodu geliştirilerek sentezlendi. Hem hidroaminasyon ürünlerinin hem de benzodiazepin türevlerinin yapısı röntgen analizi ile doğrulandı. Redüktif aminasyon çalışmasında; ketonlar ve aldehitlerden farklı azot kaynakları kullanarak tek basamakta ilgili alkilamin bileşikleri sentezlendi. Bütün tepkimelerde Al-Ni alaşımının sulu ortamda kullanılmasıyla hidrojen reaksiyon ortamında in sitü oluşturulurken, alaşımın geriye kalan kısmı Raney tipi hidrojenasyon katalizörü olarak görev yaptı. Böylelikle primer ve sekonder aminlerin sentezi için etkili bir yöntem geliştirildi. Çalışmanın son bölümünde, yeni PTTE türevleri sentezlenerek, kendiliğinden bir araya gelme özellikleri incelendi. Bu özelliklerin incelenmesinde NMR spektroskopisinden yararlanıldı. Elde edilen veriler sonucu π-π istiflenme, hidrojen bağı ve hidrofobik etkinin moleküllerin kendiliğinden bir araya gelebilmesine imkan sağladığı belirlendi.

The present dissertation consists of four main parts. In the first part of the study, cyclotrimerization of oxonorbornadiene and norbornadiene derivates that contains polar functional groups were performed. In the second part, reaction of alk-3-yn-1-ones with o-phenylenediamines provides an effective method with high atom economy for the synthesis of diversely substituted benzodiazepines and conjugated enaminones. The tautomer formed and the regio and stereochemistry of the process are confirmed by the X-ray crystallographic determination of benzodiazepine and enaminone. The reductive amination of carbonyl compounds has been achieved by reactions of different nitrogen sources with ketones and aldehydes. The process is based on the application of Raney type Ni-Al alloy in an aqueous medium. The controlled reaction of the Al content of the alloy by the solvent water generates hydrogen, and the remaining Raney Ni serves as a hydrogenation catalyst. The method is a simple, efficient way for the preparation of several primary and secondary amines. In the last part of the study, the self-assembly properties of two novel water soluble perylenetetracarboxylic tetraesters have been investigated by means of 1H-NMR experiments. As shown by the results of data fitting, these compounds self-assemble cooperatively in both water and chloroform, by the cooperative action of hydrophobic effect, hydrogen bonding, and stacking.